Xem xét nới trần lãi vay khi xác định thu nhập chịu thuế

Sau nhiều kiến nghị từ cộng đồng doanh nghiệp (DN) và giới chuyên gia, Bộ Tài chính cho biết đang nghiên cứu sửa đổi nội dung khống chế chi phí lãi vay tại Nghị định 20/2017/NĐ-CP về quản lý thuế đối với DN có giao dịch liên kết, trong đó, có thể nâng tỷ lệ khống chế chi phí lãi vay từ 20% lên mức 25 - 30%.

Đánh giá về việc ban hành và thực thi Nghị định 20, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết, việc ban hành văn bản này nhằm tạo ra khung khổ pháp lý để quản lý thuế trong giao dịch liên kết và cũng là cam kết của Việt Nam khi tham gia Diễn đàn Chống xói mòn thuế và chuyển lợi nhuận của Tổ chức Hợp tác kinh tế và Phát triển (OECD).

Thông qua Nghị định 20, từ năm 2017 đến nay, cơ quan thuế đã xử lý liên quan đến số thu là 11.089 tỷ đồng. Trên cơ sở đó, xem xét về việc truy thu cũng như giảm khấu trừ, giảm lỗ trong hoạt động sản xuất kinh doanh của một số DN.

Tuy nhiên, theo ông Trần Xuân Hà, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau về các nội dung của Nghị định 20. Đặc biệt là Khoản 3 Điều 8 Nghị định 20 quy định: “Tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ của người nộp thuế được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) không vượt quá 20% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cộng với chi phí lãi vay, chi phí khấu hao trong kỳ của người nộp thuế (EBITDA)”.

“Qua tổng hợp, đánh giá có thể thấy, quy định về khống chế 20% trên mức chi phí lãi vay đối với giao dịch liên kết đã tác động tới hoạt động sản xuất kinh doanh của DN. Khối OECD khuyến nghị mức khống chế này từ 10 - 30% nên khi xây dựng Nghị định 20, các chuyên gia quốc tế và trong nước đề xuất ở mức 20%. Song, về lâu dài, phải đánh giá lại tỷ lệ này cho phù hợp với điều kiện tình hình thực tế của DN Việt Nam”, ông Hà nhận định.

Mặt khác, cũng theo ông Hà, một số ngành nghề, lĩnh vực có đặc thù hoạt động liên quan đến chi phí lãi vay như: kinh doanh với doanh thu từ lãi tiền gửi cũng như lãi tiền vay đối với dịch vụ tài chính ngân hàng; hay hoạt động của các DN trung chuyển vốn cho vay lại lẫn nhau; hoạt động kí quỹ trong các tập đoàn, tổng công ty… đều liên quan đến giao dịch liên kết và cần đánh giá kỹ.

Từ góc nhìn của đơn vị tư vấn thuế, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA) cho biết, nhiều DN Việt Nam đã phản ánh với VTCA về những vướng mắc liên quan đến Nghị định 20, rõ nhất là các DN hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh nhà ở xã hội. Các DN kinh doanh nhà ở xã hội đang được hưởng ưu đãi thuế với mức thuế TNDN 10% và được vay nguồn vay ưu đãi của Chính phủ thông qua ngân hàng. “Hầu hết các nhà đầu tư dự án nhà ở xã hội có vốn mỏng nên họ vay từ các nguồn ưu đãi để triển khai dự án, để bán giá thấp cho người dân. Do đó tỷ lệ lãi vay sẽ vượt trần 20%. Theo quy định, số vượt trần này bị loại trừ khỏi chi phí khi tính thuế TNDN. Nghĩa là, DN vay thực, chi phí thực, nhưng không được tính chi phí đầu vào để xác định giá trị tính thuế, mà phải nộp thuế TNDN 10% trên chi phí lãi vay vượt quá trần 20% bị loại ra khỏi chi phí đó”, bà Cúc giải thích.

Mặt khác, theo bà Cúc, Nghị định 20 chỉ khống chế lãi vay đối với DN có giao dịch liên kết, trong khi các DN không có giao dịch liên kết thì Luật Thuế TNDN hiện nay chưa quy định mức khống chế, nên cần xem xét cả nội dung này.

Chia sẻ về định hướng sửa đổi Nghị định 20, ông Hà cho biết, trên cơ sở Luật Quản lý thuế mới, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ cho phép sửa đổi, bổ sung tổng thể Nghị định 20, trong đó có cả quy định rõ hơn về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng cũng như quy định cụ thể về áp dụng tỷ lệ khống chế lãi vay thuần sau khi trừ đi doanh thu và tiền gửi, tiền vay. Đồng thời, Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu tỷ lệ khống chế lãi vay cho phù hợp, cân nhắc con số 25 - 30% để phù hợp hơn với thực tiễn Việt Nam.