Xe tăng M1 Abrams có thể sống sót tại chiến trường Ukraine?

Sau những thông tin về việc xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) M1 Abrams và Leopard-2 sẽ sớm xuất hiện tại Ukraine, giới chuyên gia quân sự đang nghi ngờ về khả năng sống sót của các dòng MBT hiện đại của Mỹ và phương Tây trước mật độ hỏa lực chống tăng dày và hiện đại tại chiến trường miền Đông.

Ở trong kịch bản hoàn hảo nhất, xe tăng M1 Abrams sẽ sớm có mặt tại Ukraine, nó cũng phải đối mặt với hàng loạt loại vũ khí chống tăng hiện đại của Nga có đủ sức vô hiệu hóa hoặc tiêu diệt các dòng MBT hiện đại nhất chỉ sau 1 phát bắn trúng đích.

Kỵ sĩ thiếu khiên

Trước khi đánh giá về khả năng sống sót của xe tăng M1 Abrams trên chiến trường Ukraine, chúng ta cần hiểu rõ dòng MBT của Mỹ vốn là sản phẩm phát triển theo tư duy thời chiến tranh Lạnh với vai trò là đấu tăng trong đội hình thiết giáp của chiến tranh tổng lực. Chính vì tư duy thiết kế này, M1 Abrams được gia cố chủ yếu ở bán cầu phía trước, nơi chịu mật độ hỏa lực chống tăng nhiều nhất và cắt giảm ở hai bên thân và phía sau xe để tối ưu trọng lượng. Tư duy thiết kế này cũng được áp dụng trên nhiều dòng MBT nổi tiếng như Leopard-2 của Đức, Challenger-2 của Anh hay T-80 của Liên Xô.

Với tư duy này, xe tăng M1 Abrams sẽ rất mạnh khi tác chiến trong đội hình binh chủng hợp thành với chiến tuyến rõ ràng. Bán cầu trước được gia cố chắc chắn giúp xe sống sót tốt trước nhiều loại hỏa lực chống tăng. Tuy nhiên, trong các cuộc xung đột gần đây, tại các cuộc xung đột quy mô vừa và nhỏ và môi trường tác chiến bất đối xứng, đô thị, những thiết kế của MBT tư duy thời chiến tranh Lạnh đã tỏ ra lỗi thời và dễ tổn thương, đặc biệt là với sự xuất hiện rộng rãi của các loại hỏa lực chống tăng cầm tay nhỏ gọn và mạnh mẽ.

Không khó để lấy ví dụ rõ ràng cho vấn đề này chính là sự dễ tổn thương của xe tăng M1 Abrams trong chiến tranh Vùng Vịnh lần 1 và 2. Nhiều xe đã trúng hỏa lực chống tăng vác vai ở hai bên thân xe và bị vô hiệu hóa. Điều này cũng có thể quan sát được khi xe tăng M1A2 SEP của Quân đội Iraq dễ tổn thương trước hỏa lực chống tăng của các chiến binh IS và gần đây nhất là cuộc xung đột tại Yemen. Xe tăng M1 Abrams hiện đại của Quân đội Saudi Arabia đã không ít lần bung nóc trước tên lửa chống tăng có nguồn gốc Liên Xô và Nga của các tay súng Houthis.

Đó là những phiên bản M1 Abrams hiện đại theo tiêu chuẩn Mỹ còn dễ tổn thương như vậy, thì với phiên bản xe tăng Abrams viện trợ cho Ukraine bị cắt giảm giáp bảo vệ và hệ thống thông tin chiến trường thì khả năng sống sót sẽ còn kém hơn nhiều.

Theo nhiều nguồn tin công khai, phiên bản xe tăng Abrams viện trợ cho Ukraine sẽ do nhà thầu tư nhân cung cấp và là phiên bản M1A2 SEP tương tự như loại xuất khẩu cho Iraq. Nhận xét về phiên bản xe tăng Abrams sẽ được viện trợ cho Ukraine, Đại tá quân dự bị Yuri Chmutin, Chủ tịch Hiệp hội “Các sĩ quan Nga” đánh giá, Kiev sẽ được cung cấp phiên bản hạ cấp của xe tăng M1 Abrams không có khiên chắn làm từ hợp kim Uranium và hệ thống thông tin liên lạc hiện đại. Phía Mỹ lo ngại những công nghệ trên có thể lọt vào tay quân đội Nga trên chiến trường.

Nguy cơ bị bắn hạ trước khi kịp tới tuyến bắn

Trước thông tin Ukraine sẽ sớm nhận được xe tăng M1 Abrams, phát ngôn viên Điện Kremlyn Dmitri Peskov từng cảnh báo rằng, xe tăng Mỹ và phương Tây sẽ bị thiêu rụi, tương tự như các loại vũ khí viện trợ trước đó của NATO. Và ông Dmitri Peskov hoàn toàn có cơ sở để minh chứng cho phát ngôn của mình.

Liên Xô trước đây và LB Nga hiện nay vẫn là 1 siêu cường quân sự, sở hữu nhiều chủng loại vũ khí chống tăng hiện đại đủ để đánh bại mọi loại MBT hiện đại nhất thế giới hiện nay ở mọi cự ly và góc bắn.

Thực tế chiến trường tại Ukraine đã chứng minh, với mật độ hỏa lực chống tăng dày đặc, khả năng sống sót của xe tăng là không cao. Chính Quân đội Ukraine cũng đã mất số lượng lớn xe tăng và phương tiện thiết giáp trước hỏa lực chống tăng của Nga và buộc phải đề nghị viện trợ từ Mỹ và phương Tây.

Khi xét về các loại vũ khí cụ thể, xe tăng M1 Abrams là miếng mồi ngon cho hỏa lực chống tăng của Nga. Với hệ thống giáp bị cắt giảm, khả năng bị vô hiệu hóa hay tiêu diệt bởi các loại tên lửa chống tăng, đạn phóng lựu chống tăng, pháo binh hay không kích trên chiến trường của xe tăng Mỹ là hiện hữu.

Các dòng tên lửa chống tăng hiện đại của Nga như Metis-M, Kornet, Vikhr, Shturm.. hay vũ khí chống tăng cầm tay họ RPG như: 7, 28, 29, 31… đều có khả năng xuyên thủng cả mét giáp thép đồng nhất và là vũ khí nguy hiểm đối với xe tăng Abrams.

Với việc Quân đội Nga đang giành ưu thế trên không, khi ở tầm xa, xe tăng M1 Abrams sẽ đối mặt với hỏa lực pháo binh chính xác với đạn dẫn đường Krasnopol hay các máy bay cường kích săn tăng Su-25, trực thăng tấn công Mi-28N, Ka-52. Ở phạm vi trung bình (5-7km) sẽ là các loại tên lửa chống tăng chính xác Kornet-M, Shturm, còn ở cự ly tiếp cận (5-2km) sẽ là hàng loạt vũ khí chống tăng cầm tay và hỏa lực xe tăng của Quân đội Nga.

Có thể lấy ví dụ, tên lửa chống tăng Kornet-M có khả năng xuyên 1,2m giáp thép đồng nhất sau giáp phản ứng nổ ở cự ly tới 7km. Trong khi đó, giáp bảo vệ tốt nhất của xe tăng M1 Abrams viện trợ cũng chỉ tương đương hơn 1m giáp thép. Như vậy, chỉ cần xe tăng Mỹ trong tầm ngắm, nó có nguy cơ bị tiêu diệt hoặc vô hiệu hóa sau chỉ 1 phát bắn.

Ngoài ra, các MBT như Abrams hay Leopard-2 đều được thiết kế cho thiên hướng tấn công, đột kích. Tuy nhiên, thực tế chiến trường hiện tại là Ukraine đang ở thế thủ, nên việc có thêm các xe tăng của Mỹ và phương Tây cũng giống như các lô cốt di động cùng cấp hỏa lực hỗ trợ. Chính vì thế, ở tình thế Ukraine hiện tại, việc nhận thêm xe tăng từ Mỹ và phương Tây ít có khả năng có thể thay đổi cục diện chiến trường.