WTO: Thuế quan của Mỹ vi phạm quy tắc thương mại quốc tế

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) hôm thứ Ba (15/9) đã ra phán quyết rằng, các mức thuế bổ sung mà Mỹ áp đặt lên hàng hóa Trung Quốc vào năm 2018 đã vi phạm các quy tắc thương mại quốc tế.

Hội đồng bao gồm 3 chuyên gia thương mại của WTO được thành lập hồi tháng một năm ngoái, nhằm xem xét việc chính quyền Trump quyết định đánh thuế lên hơn 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc hồi năm 2018, dẫn tới chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Ông Trump đã sử dụng Điều 301 Đạo luật Thương mại Mỹ năm 1974, cho phép một tổng thống Mỹ đánh thuế, hoặc áp dụng các biện pháp hạn chế nhập khẩu khác, bất cứ khi nào một quốc gia có hành vi thương mại không công bằng, ảnh hưởng tới thương mại Mỹ.

Tuy nhiên Hội đồng của WTO cho biết, Washington đã vi phạm các quy định toàn cầu vào năm 2018 khi đánh thuế đối với một loạt hàng hóa của Trung Quốc với tổng giá trị lên hơn 200 tỷ USD. Kể từ tháng 3/2018 đến nay, Mỹ đã áp thuế đối với 400 tỷ USD hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc vào nước này.

“Hoa Kỳ đã không đáp ứng được trách nhiệm của mình trong việc chứng minh rằng các biện pháp (áp thuế) tạm thời là hợp lý”, Ban hội thẩm cho biết trong một báo cáo. Ban hội thẩm cũng đưa ra một quan sát bổ sung, cho biết nhóm đã "nhận thức rất rõ về bối cảnh rộng lớn hơn mà hệ thống WTO hiện đang hoạt động, một hệ thống phản ánh một loạt căng thẳng thương mại toàn cầu chưa từng có".

"Hệ thống thương mại đa phương với cốt lõi là WTO là nền tảng của thương mại quốc tế", người phát ngôn của Bộ Thương mại Trung Quốc nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo. “Trung Quốc luôn khẳng định sự ủng hộ và duy trì nền tảng này và tôn trọng các quy tắc và quy tắc của WTO”, người phát ngôn cho biết, đồng thời nói thêm rằng Trung Quốc “hy vọng rằng Mỹ sẽ hoàn toàn tôn trọng các phán quyết của hội đồng chuyên gia và hệ thống thương mại đa phương dựa trên quy tắc, đưa ra những hành động thiết thực để gặp gỡ Trung Quốc và các thành viên WTO khác, cùng nhau duy trì hệ thống thương mại đa phương, và thúc đẩy sự phát triển ổn định và lành mạnh của nền kinh tế thế giới”.

Chính quyền Trump trước đây đã tuyên bố rằng, việc áp thuế quan đối với hàng hóa của Trung Quốc là cần thiết để hạn chế các hành vi thương mại không công bằng và hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ của Bắc Kinh. Đại diện thương mại Mỹ đã nhắc lại những tuyên bố đó hôm thứ Ba sau quyết định của WTO.

“Báo cáo này của ban hội thẩm xác nhận những gì chính quyền Trump đã nói trong bốn năm qua: WTO hoàn toàn không đủ khả năng để ngăn chặn các hoạt động công nghệ có hại của Trung Quốc”, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho biết trong một tuyên bố. “Mỹ phải được phép tự vệ trước các hành vi thương mại không công bằng, và Chính quyền Trump sẽ không để Trung Quốc sử dụng WTO để lợi dụng công nhân, doanh nghiệp, nông dân và chủ trang trại của Mỹ”.

Gần một năm trước, trong bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tại New York, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lập luận rằng WTO có trụ sở tại Geneva cần "thay đổi mạnh mẽ" để chống lại sự gian lận từ Trung Quốc và các quốc gia khác.

“Trong nhiều năm qua, những hành vi lạm dụng này đã được dung thứ, bỏ qua hoặc thậm chí được khuyến khích”, Tổng thống Trump nói vào tháng 9/2019. Ông cũng nói rằng Mỹ sẽ không chấp nhận một “thỏa thuận tồi” trong các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc. Ông cũng nhấn thêm rằng, ông không cần một thỏa thuận trước năm bầu cử 2020. “Hy vọng rằng chúng tôi có thể đạt được một thỏa thuận có lợi cho cả hai nước. Nhưng như tôi đã nói rất rõ ràng, tôi sẽ không chấp nhận một thỏa thuận tồi tệ cho người dân Mỹ”, Tổng thống Trump nói.

Được biết theo quy định của WTO, phía Mỹ có 60 ngày để kháng cáo quyết định này. Tuy nhiên phán quyết này có thể khiến Trung Quốc yêu cầu WTO xét xử các hành vi áp thuế của Mỹ, mặc dù việc làm này có thể kéo dài trong vài năm.