Warren Buffett cảnh báo nhà đầu tư không nên mua đi bán lại cổ phiếu quá nhiều lần

Theo nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett, việc mua đi bán lại cổ phiếu quá nhiều lần không những làm gia tăng chi phí mà điều này chưa chắc đã cải thiện được kết quả đầu tư.

Ngồi im không làm gì là chiến thuật khôn ngoan

Nhiều nhà đầu tư có sở thích là thường xuyên mua và bán cổ phiếu, có thể là để chốt một khoản lãi lớn hoặc chia tay một khoản đầu tư đã suy giảm hoặc đi ngang quá lâu.

Một nguyên nhân khác là môi trường kinh tế và kinh doanh đã thay đổi đáng kể khiến cho triển vọng của doanh nghiệp không còn hấp dẫn.

Tuy nhiên, việc thường xuyên giao dịch có thể rất tốn kém vì nhà đầu tư sẽ phải trả nhiều loại thuế và phí.

Theo Guru Focus, nhược điểm lớn nhất có lẽ là chi phí cơ hội mà chiến thuật mua bán liên tục này gây ra. Những cổ phiếu đã tăng mạnh vì hoạt động kinh doanh cốt lõi khả quan thường có xu hướng tiếp tục đi lên và do vậy nên được nắm giữ. Nếu bán chốt lời quá sớm, nhà đầu tư sẽ bỏ lỡ những khoản lợi nhuận khổng lồ.

Trong khi đó, những cổ phiếu thua kém thị trường có thể mang đến tiềm năng hồi phục trong dài hạn nếu doanh nghiệp có mô hình hoạt động tốt và chỉ gặp khó khăn tạm thời.

Ngoài ra, các dự báo kinh tế và ước tính lợi nhuận doanh nghiệp nhiều lúc cũng rất thiếu chính xác và thay đổi liên tục. Ra quyết định đầu tư hoàn toàn dựa theo những dự báo này có thể khiến danh mục thay đổi quá thường xuyên một cách không cần thiết.

Rủi ro của việc nhà đầu tư mua bán quá nhiều lần đã được hai nhà đầu tư lỗi lạc là Warren Buffett và phó tướng Charlie Munger chỉ ra trong bức thư gửi cổ đông năm 1996.

"Chúng tôi cho rằng ngồi im không làm gì là chiến thuật khôn ngoan. Cả chúng tôi lẫn đa phần các nhà quản lý doanh nghiệp khác đều không nghĩ đến việc liên tục mua bán các công ty sinh lợi lớn chỉ vì một thay đổi nhỏ trong dự báo lãi suất chiết khấu của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) hay một nhà phân tích trên Phố Wall đảo ngược khuyến nghị".

Hai ông tiếp tục: "Vậy thì tại sao chúng ta lại phải hành động khác đối với các khoản đầu tư nhỏ vào những doanh nghiệp tuyệt vời? Nghệ thuật đầu tư vào các công ty đại chúng thành công cũng không khác nhiều với nghệ thuật mua lại các doanh nghiệp".

"Trong cả hai trường hợp, chúng ta đều muốn trả giá hợp lý cho một doanh nghiệp có mô hình kinh tế tốt với ban lãnh đạo trung thực và tài năng. Sau đó, chúng ta chỉ việc theo dõi xem những ưu điểm này có được duy trì hay không".

Làm thế nào để hạn chế việc giao dịch?

Làm theo lời khuyên của Warren Buffett không hề đơn giản. Những nhân tố như thị trường chứng khoán biến động không ngừng, quan điểm của các nhà đầu tư tài ba khác hay sự thay đổi trong môi trường kinh tế có thể khiến nhà đầu tư bán cổ phiếu để rót tiền vào nơi khác.

Một trong những cách giúp giảm hoạt động giao dịch của mỗi người là áp dụng cách tiếp cận mang tính kỷ luật. Chẳng hạn, nhà đầu tư không nên hàng ngày ngồi xem bảng điện và theo dõi danh mục mà chỉ nên kiểm tra định kỳ vài tháng một lần.

Mỗi lần kiểm tra này, nhà đầu tư sẽ xem xét kết quả kinh doanh hàng quý cũng như những thay đổi lớn trong hoạt động hay ban lãnh đạo của doanh nghiệp

Ngoài ra, nhà đầu tư cũng nên lập một bản danh sách kiểm tra (checklist) chuyên dùng khi muốn bán cổ phiếu. Với danh sách tiêu chí này, nhà đầu tư sẽ đưa ra quyết định một cách có cân nhắc hơn, tương tự như khi một doanh nghiệp quyết định bán đi công ty con của mình, không được vội vàng sốc nổi.

Việc coi cổ phiếu trong danh mục giống như cả một doanh nghiệp để từ đó hạn chế giao dịch có thể rất khó khăn. Nhưng thành quả mà phương pháp đầu tư trầm lặng này mang lại cho Warren Buffett trong hàng chục năm qua là điều rất đáng để nhà đầu tư cân nhắc.

“Chiếc túi mười gang”

Kênh đầu tư chứng khoán ngày càng “hot” khi tháng 6 vừa qua có hơn 140.000 tài khoản mở mới. Xu hướng tăng giá kéo dài tạo ra cơ hội kiếm lợi nhuận cao trong thời gian ngắn đã thu hút thêm nhiều nhà đầu tư.

Một số phiên điều chỉnh mạnh gần đây khiến không ít người ngỡ ngàng và lo ngại rằng thị trường chứng khoán có thể sẽ kết thúc chu kỳ tăng giá. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, trên thị trường này luôn có cơ hội, chỉ là trong từng thời điểm, số lượng cổ phiếu tăng giá nhiều hơn hay ít hơn số lượng cổ phiếu giảm giá. Vấn đề là nhà đầu tư cần lựa chọn cổ phiếu kỹ càng để đón lãi, tránh lỗ.

Trong cuốn sách “Trên đỉnh phố Wall”, Peter Lynch - nhà quản lý tài chính hàng đầu ở Mỹ cho rằng, không nhất thiết phải có khả năng dự đoán thị trường mới có thể kiếm tiền từ cổ phiếu. Cổ phiếu không phải là chiếc vé số may mắn, mà mỗi cổ phiếu gắn liền với một công ty, chứng nhận quyền sở hữu hợp pháp một phần công ty. Các công ty sẽ hoạt động tốt hơn hoặc tồi đi, khiến giá cổ phiếu biến động, đòi hỏi nhà đầu tư phải dành thời gian để nghiên cứu.

Bên cạnh việc chia sẻ cách lựa chọn doanh nghiệp với 6 mức xếp hạng cho cổ phiếu, xác định thời điểm mua và bán hợp lý, ông Lynch cảnh báo nhà đầu tư cần thận trọng với một số cổ phiếu có mức độ rủi ro cao, trong đó có cổ phiếu mà người ta rỉ tai nhau. Cổ phiếu rỉ tai thường có ma lực thôi miên rất lớn, nơi mà “những tiếng xèo xèo ngon lành đến nỗi bạn không còn để ý rằng chẳng có một miếng thịt rán nào trong chảo”.

Với cổ phiếu tốt, nhà đầu tư được khuyến nghị hãy nắm giữ nếu tình hình kinh doanh vẫn tốt đẹp, thu nhập tiếp tục tăng và các yếu tố cơ bản không thay đổi. Bởi lẽ, không có một giới hạn nhất định nào cho mức giá tối đa mà một cổ phiếu có thể đạt tới. Thành công của một công ty không phải là một yếu tố bất ngờ, nhưng những gì mà các cổ phiếu đem lại thì luôn nằm ngoài dự đoán, trở thành “chiếc túi mười gang thần kỳ”.

Không ít nhà đầu tư từng tiếc hùi hụi vì chốt lời sớm và ngược lại, duy trì nắm giữ những cổ phiếu giảm giá. Điều này giống như ngắt một bông hoa và tưới nước vào cỏ dại. Ông Lynch hướng dẫn cách tránh được các tình huống như vậy, đồng thời phân tích hệ số định giá P/E cao có thể là cơ hội đầu tư tốt hơn nhiều so với P/E thấp và chỉ ra 12 điều ngớ ngẩn nhất (và nguy hiểm nhất) mà nhiều người nói về giá cổ phiếu.