Vương quốc Anh đang ôm khối nợ lớn hơn cả nền kinh tế

Khối nợ của Vương quốc Anh hiện có giá trị còn cao hơn cả nền kinh tế nước này sau khi Chính phủ vay số tiền kỷ lục hồi tháng 5.

Các khoản vay ồ ạt đã khiến tổng nợ Chính phủ tăng lên đến 1.95 ngàn tỷ bảng, lần đầu tiên vượt quá quy mô nền kinh tế trong hơn 50 năm.

Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak cho biết các con số trên đã xác nhận tác động nghiêm trọng của virus đối với tài chính công.

"Cách tốt nhất để khôi phục tài chính công của chúng ta để có nền tảng bền vững hơn là mở cửa trở lại an toàn nền kinh tế để mọi người có thể trở lại làm việc”.

"Chúng tôi đặt ra kế hoạch để thực hiện điều này từ từ và an toàn, bao gồm mở lại các khu phố hạng sang trên khắp đất nước trong tuần này, khi chúng tôi bắt đầu khởi động việc phục hồi kinh tế", ông nói thêm.

Trong tháng 5, thu nhập từ thuế, hệ thống Bảo hiểm Quốc gia và VAT đều giảm trong đợt phong tỏa do virus corona vì chi tiêu cho các biện pháp hỗ trợ tăng vọt.

Đây là lần đầu tiên nợ lớn hơn quy mô nền kinh tế kể từ năm 1963, nhưng lại không cao bằng mức cao nhất sau chiến tranh là 258% vào giai đoạn 1946-1947.

Cao kỷ lục

Thâm hụt trong hai tháng đầu năm tài chính (tháng 4 và 5) được ước tính là 103.7 tỷ bảng, nhiều hơn 87 tỷ bảng so với cùng kỳ năm trước, một kỷ lục khác.

Tuy nhiên, Văn phòng thống kê quốc gia (ONS) ước tính khoản vay cho năm tài chính 2020-2021 sẽ còn “khủng” hơn cả mức đó, với 298 tỷ bảng. Đó sẽ là thâm hụt lớn nhất kể từ Thế chiến thứ hai.

ONS cảnh báo do virus corona, ước tính chính thức của họ có thể không chắc chắn hơn bình thường.

Trước đó, ONS nói con số vay trong tháng 4 là cao nhất kể từ khi các mức kỷ lục bắt đầu được xác lập vào năm 1993, nhưng sau đó đã điều chỉnh lại con số này, từ 62 tỷ bảng xuống còn 48.5 tỷ bảng.

Việc điều chỉnh đó do thu nhập từ thuế và bảo hiểm quốc gia cao hơn dự kiến, cũng như chi tiêu cho Chương trình duy trì việc làm thời virus corona thấp hơn ước tính ban đầu.

Alex Tuckett, chuyên gia kinh tế cao cấp tại PwC, đề cập tới việc nguồn thu VAT trong tháng này bị giảm 46% như một nguyên nhân, dù PwC cho rằng vấn đề lớn nhất đối với tài chính của Cính phủ là 29 tỷ bảng mà họ đã chi cho các chương trình hỗ trợ khác nhau.

"Trong thời gian tới, có những dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang phục hồi khi đất nước mở cửa trở lại, và điều này sẽ thúc đẩy nguồn thu từ thuế. Tuy nhiên, những số liệu này nhắc nhở chúng ta rằng Bộ trưởng Rishi Sunak phải đối mặt với bối cảnh khó khăn cho bất kỳ sự kiện tài chính mùa hè nào”.

Samuel Tombs, chuyên gia kinh tế trưởng tại Pantheon Economics, cho rằng các biện pháp hỗ trợ khẩn cấp đã đặt "gánh nặng khổng lồ" lên vai tài chính công.

Trong một bản phát hành chứa đầy những con số đáng chú ý, ông chỉ ra thực tế trong 2 tháng đầu năm tài chính này, Chính phủ cần huy động thêm lượng tiền mặt nhiều hơn cả 10 năm tài chính trước đó gộp lại.

Vay nhiều hơn trước đây, với con số cao gấp 9 lần năm trước, không phải điều dễ dàng với bất kỳ Chính phủ nào. Trong năm đầu tiên làm Bộ trưởng, Rishi Sunak phải chứng kiến thâm hụt lớn nhất ở khu vực công kể từ Thế chiến thứ hai.

Dù vậy, ông nghĩ đó là cái giá xứng đáng để ngăn chặn chi phí lớn hơn cho nền kinh tế, ở khía cạnh việc làm và sản lượng bị mất đi. Hàng tỷ bảng đã được bơm vào để hỗ trợ hàng triệu việc làm và nhiều doanh nghiệp, trong khi nguồn thu từ thuế giảm mạnh. Những sợi dây cứu sinh đó sẽ dần mất đi trong những tháng tới và Chính phủ có thể vay với giá rẻ trên thị trường tài chính để tài trợ cho họ.

Nhưng điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Khi lệnh phong tỏa được nới lỏng, Bộ Tài chính sẽ theo dõi chặt chẽ, vì biết rằng sự phục hồi có thể cần hỗ trợ thêm - có thể là cắt giảm thuế hoặc chi tiêu nhiều hơn. Điều đó sẽ khiến Chính phủ tốn nhiều tiền hơn - nhưng không cung cấp nhiều trợ giúp hơn thì càng có nguy cơ bị tốn chi phí cao hơn.