Vướng luật, “siêu” sân bay Long Thành chưa được giao vốn

Tại hội trường Quốc hội sáng 2/11, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã có giải trình về nhiều vấn đề trong thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 – 2025; Kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021 – 2025…

Giải trình tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thời gian qua Chính phủ đang thực hiện chính sách tài khóa mở rộng, có nghĩa là chính sách tài khóa thâm hụt thì phải giảm thuế nhưng vẫn tăng chi ngân sách.

Trong 3 năm vừa qua, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ và Quốc hội giảm thuế đối với các loại thuế, dự kiến năm nay giảm khoảng 200 nghìn tỷ, đây là nỗ lực rất lớn. Sau khi giảm thuế, để tiếp tục giữ cán cân tài khóa, Bộ trưởng Tài chính cho biết, phải đưa vào nền kinh tế 347.000 tỷ theo Nghị quyết 43 năm 2022.

Về dự toán tình hình ngân sách năm 2023, ông Hồ Đức Phớc cho biết, đến ngày 30/10 thu ngân sách đã đạt 85%, tức 1.366.000 tỷ. Theo ông Phớc, nhiều đại biểu cho rằng thu tăng từ tiền đất cho ngân sách, nhưng Bộ trưởng Phớc khẳng định tiền thu từ đất chỉ 57,8% tổng thu (khoảng 86.482 tỷ đồng); khoản thu dầu thô rất nhỏ bé, chỉ 46.000 tỷ đồng, tức 2,6% tổng thu ngân sách. Thu ngân sách chủ yếu là thu từ sản xuất, kinh doanh, từ doanh nghiệp.

Về ý kiến cho rằng nền kinh tế hiện nay không có rào cản pháp luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính phản biện, “Nếu chúng ta hoàn thiện pháp luật tốt, tăng trưởng mạnh hơn nhiều, nền kinh tế bền vững, doanh nghiệp mạnh hơn”.

Bộ trưởng Tài chính nêu vấn đề: “Tại sao khi định giá đất, ai vào cũng tính sai? Hay như thực hiện Luật Quy hoạch, đến nay hơn nửa nhiệm kỳ vẫn chưa phê duyệt quy hoạch cấp tỉnh, thì sao phê duyệt quy hoạch phân khu được. Vấn đề đặt ra rất lớn”.

Đề cập về vấn đề giải ngân đầu tư công, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, đến nay mới giải ngân đạt được 57% theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, còn nếu theo cả Quyết định của TTCP và các địa phương thì chỉ giải ngân được 52%.

Vấn đề đặt ra là tại sao giải ngân thấp như vậy trong khi nền kinh tế đã đáp ứng vốn? Bộ trường cho rằng, nguyên nhân có phải do vướng mắc từ đầu tư công trong Luật Đầu tư công hay không? Nếu không sửa Luật này thì chúng ta vẫn tiếp tục vướng mắc trong giải ngân đầu tư công.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc giải trình tại phiên thảo luận. Ảnh: Quochoi

Theo Bộ trưởng Phớc, muốn điều chỉnh danh mục công trình trong giải ngân vốn đầu tư công, cũng phải ra Quốc hội. Muốn điều chỉnh vốn từ dự án này sang dự án khác cũng phải ra Quốc hội. Muốn lập dự án thì phải có tiền, tiền phải đưa vào kế hoạch đầu tư công mà muốn có dự án thì phải được bố trí tiền.

Theo tư lệnh ngành tài chính, những dự án trong gói phục hồi nền kinh tế không giao vốn chứ đừng nói chuyện giải ngân. Chẳng hạn như gói 14.000 tỷ đồng để xây dựng trạm y tế phường, xã thì đến nay chưa giao được vốn.

“Kể cả dự án Sân bay Long Thành, là công trình trọng điểm quốc gia, đến nay cũng chưa giao được vốn do vướng phê duyệt dự án”, ông Phớc nêu.

Theo Bộ trưởng Tài chính, nếu muốn có dự án phải có tiền, nếu lấy tiền chi thường xuyên lại sai quy định của Luật Đầu tư công, mà Luật Đầu tư công phải mở rộng, đa dạng hoá nguồn vốn, quy định chủ yếu trình tự, thủ tục sắp tới phải sửa. Do đó, ông đề nghị cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật.

Dự án sân bay Long Thành là dự án trọng điểm quốc gia với nhiều dự án thành phần. Sân bay Long Thành công suất 100 triệu hành khách, 5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Toàn bộ vốn đầu tư dự án khoảng 336.630 tỷ đồng (khoảng 16 tỷ USD). Trong đó, giai đoạn một đầu tư 114.450 tỷ đồng (tương đương 5,45 tỷ USD).