Vụ việc 39 người chết trong container: Thảm kịch bắt nguồn từ thiếu thông tin

Những người Việt Nam sang Anh, có người phải nộp đến 49.000 USD, tương đương gần 1 tỷ đồng, hoặc từ 600 – 700 triệu đồng.

Thiếu tướng Nguyễn Hữu Cầu, Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An chia sẻ với báo chí bên hành lang Quốc hội về thảm kịch 39 người bị chết trong container ở Anh.

- Ông có thể cho biết thêm thông tin về số 8 người vừa bị bắt?

Trong số 8 người bị bắt giữ có con, em, người thân làm việc bên Anh. Họ đã đi qua Anh nhiều lần và thấy có thể “làm ăn” được nên đã móc nối với người thân của mình để tổ chức cho những ai muốn sang Anh thì người bên đó sẽ đón. Những người Việt Nam sang Anh, có người phải nộp đến 49.000 USD, tương đương gần 1 tỷ đồng, có người đóng 600 – 700 triệu đồng. Tất cả những người chúng tôi đang nghi vấn ở bên Anh đều đi qua sân bay Nội Bài bằng con đường hợp pháp. Còn sang nước thứ ba là việc của họ ở bên đó, còn khi họ xuất cảnh tại Việt Nam là có giấy tờ đầy đủ, không phải “đi chui đi lủi” qua Lào hay Campuchia…

-Ôngcho rằngnhững người đang ở bên Anh đang “làm ăn” được. Vậy phải hiểu “làm ăn được” ở đây là như thế nào, thưa ông?

Chúng ta phải hiểu như thế này, ở Anh có những công việc mà người bản địa họ không làm nhưng người Việt nếu làm thì vẫn có thể có thu nhập. Ví dụ, làm nail (làm móng tay, chân), phục vụ trong nhà hàng, khách sạn… Cũng có người nói sang Anh để trồng “cỏ” (ma túy), có chuyện đó chứ không phải là không. Nhưng tất cả những thông tin của những gia đình bị hại không đầy đủ, còn nếu nói sang Anh để trồng cỏ hoặc sống chui lủi thì tôi tin chắc chắn những gia đình này sẽ không bao giờ cho con cái họ đi. Bởi vì, đi được sang đó sẽ phải bỏ ra một khoản tiền rất lớn, đi theo đó là rủi ro cao.

Và tôi khẳng định lại, sự việc bi thảm vừa qua là do các gia đình này thiếu thông tin, họ bị lôi kéo qua việc thấy những người sống tại Anh gửi tài sản, tiền bạc về trong nước, thì cũng nghĩ có thể cho con em mình đổi đời bằng hình thức đi sang đó lao động.

- Theo ông, đây có phải là đường dây chuyên nghiệp đưa người ra nước ngoài hay không?

Theo quan điểm của tôi đây không phải là đường dây chuyên nghiệp, nhưng cũng có những người đã được đưa đi “trót lọt”. Ví dụ, năm 2017, 2018 họ đều đưa người ra nước ngoài. Còn số người đang nghi vấn đây bắt đầu tổ chức đưa người đi ra nước ngoài chủ yếu từ tháng 4 đến tháng 8/2019.

- Trong số 8 người này đã khởi tố ai chưa, thưa ông?

Trong quá trình khởi tố vụ án, Công an Nghệ An có làm khác đi một chút. Từ ngày 23/10 có thông tin, ngày 24/10 chúng tôi khai thác thông tin từ các mạng xã hội, trong đó có cả của bà con Việt kiều thông báo có nghi vấn người Việt Nam chứ không phải chỉ có người Trung Quốc.

Từ thông tin này, cho đến ngày 27/10 chúng tôi lập chuyên án trinh sát đấu tranh. Trong quá trình đấu tranh, đến ngày 2/11 chúng tôi nghe lại tình hình và thấy rằng cần phải khởi tố vụ án để ngăn chặn các đối tượng này bỏ trốn. Cho nên chúng tôi đã lập được danh sách từ 8 đến 9 đối tượng nghi vấn đưa người đi Anh. Tất cả các đối tượng này chúng tôi đều soát xét đưa những ai đi.

Đến chiều 2/11, Công an Nghệ An, trong đó có lực lượng an ninh điều tra làm chủ công đã bắt giữ đối tượng đầu tiên. Sáng ngày 3/11, đúng 5h30 phút bắt tiếp 7 đối tượng. Hiện nay các đối tượng bị bắt giữ về cơ bản đã nhận tất cả các hành vi đưa người sang Anh.

-Có ý kiến cho rằng, trong một số trường hợp còn chưa theo kịp, đi sau thực tiễn và chỉ khi tiêu cực xảy ra mới bắt đầu tập trung, quan tâm hơn tới việc rà soát, kiểm tra, thanh tra, điều tra, chấn chỉnh tình hình, thưa ông?

Đưa người khác trốn ra nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, gần đây Công an Nghệ An đã khởi tố đến 3 vụ. Có vụ như báo chí đã thông tin có đến 400 người liên quan, và gần đây chúng tôi khởi tố 1 vụ 3 bị can, đón bắt đối tượng từ nước ngoài về nước trực tiếp tại sân bay. Công an Nghệ an khởi tố những vụ án như thế này tương đối nhiều, mà không phải bây giờ mới làm. Do đó, nếu nói chỉ chạy theo vụ việc là hoàn toàn không đúng.

Bởi suy cho cùng, mọi sự việc bất trắc xảy ra trong xã hội đều quy về hai yếu tố. Một là thiên tai. Hai là nhân tai. Thiên tai do những bất cập từ thiên nhiên đưa lại cho con người, còn nhân tai là do con người tự tạo ra. Cho nên, khi xảy ra một vụ việc thì phải chủ động toàn bộ công tác điều tra, truy tố, xét xử.

Sự việc này xảy ra tại Anh, kết luận như thế nào là do họ giải quyết, còn ở Việt Nam, hành vi đưa người Việt Nam ra nước ngoài lao động mà không thông qua cơ quan nhà nước, thì đây là đi bất hợp pháp. Áp dụng pháp luật, thì đây là tội tổ chức môi giới cho người khác trốn ra nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, được quy định tại điều 349 Bô luật Hình sự, để chúng ta khởi tố, điều tra hành vi này.

- Xin cảm ơn ông!