Vụ Tân Hoàng Minh: Hé lộ vai trò của công ty kiểm toán, thẩm định giá

Trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh, cơ quan tố tụng cáo buộc các công ty kiểm toán ban hành báo cáo kiểm toán với nội dung không đúng thực tế; trong khi các công ty thẩm định giá ban hành kết quả thẩm định chưa đảm bảo đủ tin cậy.

Kiểm toán viên vi phạm nghiêm trọng

Dự kiến ngày 19/3, TAND TP Hà Nội xét xử sơ thẩm bị cáo Đỗ Anh Dũng (Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh) cùng 14 đồng phạm về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Vụ án xuất phát từ bối cảnh khó khăn trong hoạt động kinh doanh, để có tiền chi phí và thanh toán các khoản nợ của công ty, ông Đỗ Anh Dũng đã chỉ đạo thuộc cấp tìm phương án huy động vốn bằng hình thức phát hành trái phiếu bán cho nhà đầu tư.

Việc phát hành trái phiếu sau đó được 3 công ty thực hiện, gồm: Ngôi Sao Việt; Soleil và Cung điện Mùa Đông. Các công ty này đều do Đỗ Anh Dũng chỉ đạo thành lập hoặc mua lại cổ phần.

Để phát hành được trái phiếu, nhóm thuộc cấp của ông Dũng “thông đồng” với cá nhân tại công ty kiểm toán hợp thức báo cáo tài chính; đồng thời thống nhất các thủ tục liên quan với đơn vị cung cấp dịch vụ thẩm định giá, tư vấn phát hành, quản lý tài sản đảm bảo trái phiếu.

Cụ thể, ngày 8/6/2021, hai bị cáo là Nguyễn Mạnh Hùng (đại diện Công ty Ngôi Sao Việt) và Trần Hồng Sơn (đại diện Công ty Soleil) ký với bị cáo Bùi Thị Ngọc Lân (Giám đốc Công ty Kiểm toán Nam Việt - Chi nhánh phía Bắc) hợp đồng kiểm toán số 7.11/2021 và 7.12/2021 có nội dung: “Kiểm toán báo cáo tài chính riêng và báo cáo tài chính hợp nhất năm 2020 của Công ty Ngôi Sao Việt, Công ty Soleil”. Giá trị mỗi hợp đồng là 121 triệu đồng.

Bùi Thị Ngọc Lân sau đó phân công Trần Thị Linh, Kiểm toán viên trưởng nhóm kiểm toán Công ty Ngôi Sao Việt và Nguyễn Thị Nguyên Nhung, Kiểm toán viên trưởng nhóm kiểm toán Công ty Soleil, cùng các trợ lý kiểm toán thực hiện nhiệm vụ.

Viện kiểm sát cho rằng, Bùi Thị Ngọc Lân với vai trò phụ trách 2 cuộc kiểm toán đã thực hiện không đúng các quy định của chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, nhiều khoản mục chính chưa thực hiện kiểm tra hoặc thiếu bằng chứng nhưng vẫn ký phát hành Báo cáo kiểm toán độc lập số 216/2021 và số 219/2021, với ý kiến “chấp nhận toàn phần đối với Báo cáo tài chính của Soleil và Ngôi Sao Việt”.

Tại Công ty Cung Điện Mùa Đông, cũng trong tháng 6/2021, bị cáo Nguyễn Khoa Đức (Giám đốc công ty) đã ký hợp đồng kiểm toán số 44/2021 với bị cáo Lê Văn Dò (đại diện Công ty CPA Hà Nội) để kiểm toán báo cáo tài chính năm 2020 của Cung Điện Mùa Đông, trị giá hợp đồng 110 triệu đồng.

Sau khi ký, phía Công ty CPA Hà Nội thành lập nhóm kiểm toán do ông Lê Văn Dò phụ trách chung; bị cáo Nguyễn Thị Hải (Phó Tổng Giám đốc) làm Trưởng nhóm… Quá trình kiểm toán, Dò, Hải và nhân viên Phan Anh Hùng (bị cáo trong vụ án) đã hợp thức báo cáo kiểm toán giúp cho Tân Hoàng Minh tạo lập các điều kiện gian dối trong phát hành trái phiếu.

Đoàn kiểm tra do Bộ Tài chính chủ trì về việc tuân thủ pháp luật kiểm toán độc lập tại Công ty CPA Hà Nội, Công ty Kiểm toán Nam Việt, cũng kết luận: “Kiểm toán viên vi phạm nghiêm trọng chuẩn mực Kiểm toán trong việc cung cấp dịch vụ kiểm toán Báo cáo tài chính năm 2020 và 2021 của Cung Điện Mùa Đông; Báo cáo tài chính năm 2020 của Ngôi Sao Việt và Soleil”.

Đoàn kiểm tra do Bộ Tài chính chủ trì về việc tuân thủ pháp luật kiểm toán độc lập tại Công ty CPA Hà Nội, Công ty Kiểm toán Nam Việt, cũng kết luận: “Kiểm toán viên vi phạm nghiêm trọng chuẩn mực Kiểm toán trong việc cung cấp dịch vụ kiểm toán Báo cáo tài chính năm 2020 và 2021 của Cung Điện Mùa Đông; Báo cáo tài chính năm 2020 của Ngôi Sao Việt và Soleil”.

Kết quả thẩm định giá chưa đảm bảo độ tin cậy

Đối với các đơn vị thẩm định giá, cơ quan tố tụng xác định ba đại diện của các công ty lần lượt là Ngôi Sao Việt, Soleil và Cung Điện Mùa Đông đã ký hợp đồng để được ban hành các chứng thư, báo cáo thẩm định giá tài sản các gói trái phiếu do ba công ty phát hành, tổng giá trị hơn 13.302 tỷ đồng.

Trong đó: Công ty TNHH Thẩm định giá Ecomax, thẩm định giá tài sản bảo đảm đối với 4 gói trái phiếu của Công ty Ngôi Sao Việt, Công ty Soleil và Công ty Cung Điện Mùa Đông, với tổng giá trị thẩm định phát hành chứng thư hơn 5.110 tỷ đồng; Công ty TNHH Kiểm toán và Định giá VAA thẩm định giá tài sản bảo đảm đối với 3 gói trái phiếu với tổng giá trị thẩm định phát hành chứng thư hơn 5.322 tỷ đồng; Công ty Cổ phần Thẩm định giá Thành Đô thực hiện thẩm định giá tài sản bảo đảm 1 gói trái phiếu giá trị hơn 1.229 tỷ đồng; Công ty CPA Hà Nội thực hiện thẩm định giá tài sản bảo đảm 1 gói trái phiếu giá trị hơn 1.640 tỷ đồng.

Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính đã có văn bản đánh giá các chứng thư thẩm định giá và báo cáo kết quả thẩm định giá do các Công ty thẩm định giá ban hành cho ba công ty của Tân Hoàng Minh là “chưa đảm bảo độ tin cậy”.

Sai phạm của nhóm công ty kiểm toán và công ty thẩm định giá đã tạo điều kiện cho 3 công ty con nói trên của Tập đoàn Tân Hoàng Minh chào bán thành công 9 gói trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, thu gần 14.000 tỷ đồng. Qua đó, giúp ông Đỗ Anh Dũng chiếm đoạt 8.643 tỷ đồng của hơn 6.000 nhà đầu tư.