Vụ phá hoại Nord Stream gây hại khôn lường ngoài an ninh năng lượng.

Tất cả những vụ rò rì đường ống Nord Stream đều xảy ra ở khu vực Biển Baltic ngoài khơi đảo Bornholm của Đan Mạch. Hai trong số 4 vụ rò rỉ nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Thụy Điển, và 2 điểm rò rỉ khác ở Đan Mạch.

Nổ mạnh ngang vài trăm kg TNT

Bốn vụ rò rỉ đường ống dẫn khí đốt Nord Stream ở Biển Baltic là do các vụ nổ dưới nước có sức công phá tương ứng với hàng trăm kg chất nổ, báo cáo chung của Đan Mạch-Thụy Điển ngày 30.9 cho biết.

"Độ lớn của các vụ nổ được đo lần lượt là 2,3 và 2,1 độ richter, có thể tương ứng với lượng thuốc nổ vài trăm kg" - Thụy Điển và Đan Mạch nêu trong báo cáo chung trình bày trước Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Theo yêu cầu của Nga, Hội đồng Bảo an tổ chức một cuộc họp khẩn cấp về vụ rò rỉ đường ống Nord Stream vào cuối ngày 30.9.

Các quốc gia cho hay: “Tất cả thông tin hiện có đều chỉ ra rằng những vụ nổ đó là kết quả của một hành động có chủ ý".

Tuy nhiên, nguồn gốc của những vụ nổ vẫn là bí ẩn, cả Washington và Mátxcơva đều phủ nhận có liên quan tới vụ việc.

Bộ trưởng Quốc phòng các nước Bắc Âu - Thụy Điển, Đan Mạch, Na Uy, Phần Lan và Iceland - chia sẻ trong thông cáo ngày 30.9: “Không thể loại trừ đây là một cuộc tấn công liều lĩnh vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Châu Âu và một nỗ lực gây mất ổn định tình hình an ninh vốn đã căng thẳng”.

Trong báo cáo lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Đan Mạch và Thụy Điển cũng lưu ý, "tác động tiềm năng với đời sống hàng hải ở Biển Baltic là đáng lo ngại, và ảnh hưởng khí hậu có thể sẽ rất đáng kể".Đường ống Nord Stream 1 và Nord Stream 2 nối Nga với Đức đã trở thành tâm điểm của căng thẳng địa chính trị khi Nga cắt nguồn cung khí đốt cho Châu Âu để đáp trả các lệnh trừng phạt của phương Tây sau chiến sự Ukraina.

Dù cả Nord Stream 1 và Nord Stream 2 đều không hoạt động nhưng vẫn có chứa khí đốt.

Ngày 29.9, nhà điều hành đường ống Nord Stream cho biết vẫn chưa thể đánh giá thiệt hại nhưng sẽ triển khai "ngay khi nhận được giấy phép chính thức cần thiết".

Theo đơn vị vận hành đường ống dẫn khí đốt nối liền Nga và Đức, việc tiếp cận chỉ được phép sau khi áp suất trong đường ống dẫn khí đã ổn định và rò rỉ khí đã ngừng.

Giới chức Đan Mạch cho hay, tình trạng rò rỉ sẽ tiếp tục cho đến khi khí đốt trong các đường ống cạn kiệt, với dự kiến khí cạn kiệt ngày 2.10.

Rò rỉ khí mê-tan lớn chưa từng có

Theo Reuters, Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) cho biết, vỡ hệ thống đường ống dẫn khí đốt Nord Stream dẫn đến vụ thải khí mê-tan gây hại khí hậu được cho là lớn nhất từng ghi nhận.

Tổ chức này chỉ ra, một lượng lớn khí mê-tan đậm đặc - loại khí nhà kính mạnh hơn nhiều nhưng thời gian tồn tại ngắn hơn carbon dioxide - đã được phát hiện trong một phân tích hình ảnh vệ tinh tuần này của các nhà nghiên cứu có liên quan tới Đài quan sát phát thải khí mê-tan quốc tế IMEO của UNEP.

Manfredi Caltagirone, người đứng đầu IMEO chia sẻ với Reuters: “Điều này thực sự tồi tệ, rất có thể là sự kiện phát thải lớn nhất từng được phát hiện.

Các nhà nghiên cứu tại GHGSat, công ty sử dụng vệ tinh để theo dõi lượng khí mê-tan, ước tính tốc độ rò rỉ từ 1 trong 4 điểm vỡ là 22.920 kg mỗi giờ. Điều đó tương đương với việc đốt cháy khoảng 285.768 kg than mỗi giờ.

Tổng lượng khí mê-tan rò rỉ từ hệ thống đường ống khí đốt của Gazprom có thể cao hơn so với vụ rò rỉ lớn xảy ra vào tháng 12 từ các mỏ dầu và khí ngoài khơi ở vùng biển Mexico thuộc Vịnh Mexico, ông Caltagirone nói.

Theo nghiên cứu được Đại học Bách khoa Valencia thực hiện công bố trên tạp chí Environmental Science & Technology Letters, vụ rò rỉ Vịnh Mexico có thể nhìn thấy từ không gian và đã giải phóng khoảng 40.000 tấn me-tan trong 17 ngày.

Công nghệ vệ tinh được cải tiến đã nhanh chóng nâng cao khả năng của các nhà khoa học trong việc tìm kiếm và phân tích lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính trong những năm gần đây.

Những vụ rò rỉ lớn đột ngột ở đường ống dẫn khí đốt Nord Stream chạy từ Nga sang Châu Âu đã dẫn tới nhiều giả thuyết nhưng rất ít câu trả lời rõ ràng về việc ai hoặc cái gì đã gây ra vụ việc. Cả Nga và Liên minh Châu Âu đều cho rằng vụ vỡ đường ống là do những phần tử phá hoại.

Ông Caltagirone chỉ ra, bất kể nguyên nhân là gì, thiệt hại đối với đường ống khí đốt Nord Stream đã gây ra vấn đề khác không chỉ có an ninh năng lượng. “Đây là cách lãng phí nhất để tạo ra khí thải" - ông nói.

Nguồn: Tổng hợp.

Trần Trung Hiếu