Vụ doanh nghiệp kiện Cục Đăng kiểm: Đúng quy trình hay bị 'rải đinh'?

Liên quan đến vụ việc doanh nghiệp khởi kiện Cục Đăng kiểm Việt Nam ra tòa vì không được làm thủ tục đăng kiểm 10 xe ô tô sát -xi, Cục Đăng kiểm khẳng định làm đúng quy trình, quy định, trong khi đó, đại diện doanh nghiệp nói bị 'rải đinh'. Luật sư cho rằng, lãnh đạo Bộ GTVT cần lên tiếng về chính văn bản hướng dẫn của mình.

Cục khẳng định thực hiện đúng quy định

Ông Nguyễn Tô An, Cục phó Cục Đăng kiểm Việt Nam (ĐKVN) đã trao đổi thêm với PV Tiền Phong liên quan đến việc Cục này bị Công ty CP Đầu tư - Thương mại và Dịch vụ Vinacomin (V-Itasco) khởi kiện hành chính về hành vi không tiếp nhận, giải quyết hồ sơ đăng ký kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với 10 ô tô sát-xi có buồng lái nhãn hiệu SCANIA.

Theo đại diện Cục ĐKVN, ngày 31/03/2020, V-Itasco mở hồ sơ đăng ký kiểm tra điện tử có mã số 142020005776 trên cổng thông tin một cửa quốc gia (VNSW) cho 10 xe ô tô sát-xi có buồng lái chưa qua sử dụng nhập khẩu, nhãn hiệu SCANIA có tiêu chuẩn khí thải Euro3. Đến ngày 3/4/2020, Cục đã trả lại, không tiếp nhận hồ sơ nêu trên do các xe ô tô sát-xi có buồng lái bình thường (không phải loại xe ô tô được thiết kế, chế tạo để chạy trên các loại địa hình và đường không thuộc hệ thống giao thông đường bộ) và hồ sơ đăng ký kiểm tra này không đáp ứng được yêu cầu quy định tại Khoản 1 Điều 6 Thông tư số 03/2018/TT-BGTVT.

Ông An cho biết, ngày 13/05/2020, Cục ĐKVN cũng có văn bản số 1380/ĐKVN-VAQ báo cáo Bộ GTVT và Bộ đã tổ chức nhiều cuộc họp để xem xét, đều xác định lô hàng 10 xe ô tô sát-xi có buồng lái nêu trên không đáp ứng được yêu cầu theo quy định tại Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg ngày 01/09/2011. Theo đó, các loại ô tô nhập khẩu tại thời điểm năm 2020 phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 (Euro4).

"Với lô hàng 10 xe ô tô sát-xi có buồng lái có tiêu chuẩn khí thải Euro3 nêu trên, V-Itasco đã có văn bản số 505/V-ITASCO ngày 25/10/2021 gửi Bộ GTVT, Cục ĐKVN, trong đó thừa nhận là 'do nhận thức chưa đúng về ý kiến của Bộ GTVT tại công văn số 3535/BGTVT-KHCN ngày 17/4/2019 nên ngày 29/11/2019 công ty đã ký hợp đồng mua 10 xe ô tô sát-xi...tiêu chuẩn khí thải Euro3' và đề nghị được tiếp nhận hồ sơ đăng ký kiểm tra để tạm đưa hàng về bảo quản tại kho của doanh nghiệp để thực hiện nâng cấp động cơ từ tiêu chuẩn khí thải Euro3 lên Euro4. Ngoài ra, V-Itasco đề nghị Cục DKVN hỗ trợ doanh nghiệp gửi thư tới nhà sản xuất", ông An nói và cho hay, từ đề nghị của doanh nghiệp, ngày 6/12/2021, Cục đã gửi thư tới nhà sản xuất SCANIA CV AB, song không nhận được phản hồi.

Theo đại diện Cục ĐKVN, Bộ GTVT vừa có Thông báo số 372/TB-BGTVT nêu kết luận của Thứ trưởng Lê Đình Thọ tại cuộc họp ngày 16/8/2022 về tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong công tác đăng kiểm phương tiện, cụ thể là yêu cầu Cục ĐKVN tổng hợp báo cáo Bộ về các khó khăn, vướng mắc đối với các phương tiện chuyên dùng nhập khẩu, trong đó có trường hợp 10 ô tô sát-xi tiêu chuẩn khí thải Euro3 của V-Itasco và đề xuất nội dung sửa đổi Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg ngày 01/09/2011 của Thủ tướng Chính phủ áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô chuyên dùng (nếu cần thiết) nhằm tháo gỡ khó khăn vướng mắc khi thực hiện.

Đại diện doanh nghiệp nói bị "rải đinh"

Trước những ý kiến nêu trên của Cục ĐKVN, luật sư Phạm Văn Phất (Trưởng Văn phòng luật sư An Phát Phạm) - người đại diện cho doanh nghiệp bày tỏ không hài lòng.

Ông Phạm Văn Phất cho rằng, khi giải quyết thủ tục hành chính cho doanh nghiệp thì Cục ĐKVN “rải đinh” bằng cách lúc thì cho rằng "Theo quy định tại Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg ngày 01/09/2011 của Thủ tướng Chính phủ, tại thời điểm này các loại xe ô tô nhập khẩu phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 (Euro 4)”, lúc khác lại nói: “Ở Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg không loại trừ cho bất cứ một đối tượng nào khác, trừ đối tượng nhập khẩu về phục vụ cho mục đích an ninh quốc phòng”.

Đáng chú ý, vị luật sư này cho biết đã thu thập được tài liệu trong giai đoạn từ 2019 đến nay, Cục ĐKVN cho kiểm tra chất lượng để nhập khẩu nhiều xe Komastsu và Caterpillar có tiêu chuẩn khí thải dưới mức 4 (tức là không áp dụng Quyết định 49/2011/QĐ-TTg), trong khi đó lại từ chối hồ sơ 10 xe ô tô sát-xi của V-Itasco.

“Về phía lãnh đạo Bộ GTVT, chúng tôi thấy hết sức khó hiểu khi Bộ này im lặng chứng kiến Cục ĐKVN làm khó doanh nghiệp liên quan đến chính văn bản hướng dẫn của Bộ. Tại Văn bản số 3535/BGTVT-KHCN ngày 17/04/2019 của Bộ GTVT (do Thứ trưởng Lê Đình Thọ ký), hướng dẫn doanh nghiệp: ô tô tự đổ Scania của Công ty lắp ráp, hoạt động trong nội bộ công trường khai thác mỏ mà không tham gia giao thông đường bộ thì không thuộc đối tượng điều chỉnh của Nghị định 116/2017/NĐ-CP và ô tô tự đổ Scania của Công ty lắp ráp, hoạt động trong nội bộ công trường khai thác mỏ mà không tham gia giao thông đường bộ thì không áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 đã nêu rõ tại mục 1.1 của QCVN 86:2015/BGTVT”, luật sư Phất cho rằng, lãnh đạo Bộ GTVT cần lên tiếng về chính văn bản hướng dẫn của mình, phải làm rõ cho cộng đồng doanh nghiệp nắm được việc nhà nước có chủ trương phân biệt tiêu chuẩn chất lượng giữa ô tô sản xuất, lắp ráp với ô tô nhập khẩu hay không.

V-Itasco là đơn vị thành viên của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV). Năm 2019, V-Itasco đã ký hợp đồng mua của hãng SCANIA (Hà Lan) 10 ô tô sát xi có buồng lái, tiêu chuẩn khí thải Euro3 để bán cho các đơn vị sản xuất trong TKV. Giá trị lô hàng khoảng 30 tỷ đồng, nhập khẩu về đến Cảng Hải Phòng hôm 20/3/2020 và được V-Itasco mở hồ sơ đăng kiểm có mã 142020005776 trên Cổng thông tin một cửa Quốc gia.

Tuy nhiên, 10 xe này đã không được Cục ĐKVN tiếp nhận hồ sơ đăng ký, kiểm tra, dẫn đến phải “đắp chiếu” hơn hai năm.

Phía V-Itasco đã khởi kiện ra tòa, yêu cầu tòa án xác định hành vi của Cục ĐKVN không tiếp nhận, giải quyết hồ sơ đăng ký kiểm tra 10 ô tô hiệu SCANIA là trái pháp luật; buộc Cục ĐKVN phải tiếp nhận, giải quyết hồ sơ đăng ký kiểm tra 10 ô tô theo đúng quy định của Thông tư 31/2011/TT-BGTVT ngày 15/4/2011 của Bộ trưởng GTVT quy định về kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu đối với nhóm đối tượng: “Xe cơ giới không tham gia giao thông công cộng, hoạt động chủ yếu tại khu vực mỏ”.

Ngoài ra, doanh nghiệp này còn yêu cầu tòa án buộc Cục ĐKVN phải bồi thường thiệt hại về vật chất tổng số tiền hơn 12,7 tỷ đồng.