Vụ cháy Công ty Rạng Đông: Có khu vực thủy ngân vượt ngưỡng 30 lần

Theo tính toán có khoảng 15,1 - 27,2 kg thủy ngân đã phát tán ra môi trường và ảnh hưởng trong phạm vi 500 m nên cần có khuyến cáo cho người dân cũng như tẩy độc xung quanh nhà máy.

Theo tiêu chuẩn WHO và Mỹ thì khu vực xảy ra cháy mức độ thủy ngân vượt ngưỡng gấp 30 lần - Ảnh: NAM TRẦN

Ông Võ Tuấn Nhân - thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường (TN&MT) - đã thông tin như vậy tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 9 diễn ra tối 4-9.

Theo đó, trả lời câu hỏi liên quan đến sự cố cháy tại Công ty Cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông, ông Nhân cho biết Bộ TN&MT đã phối hợp cơ quan chức năng lấy mẫu phân tích.

Sau đó các đoàn của Bộ Y tế, Viện sức khoẻ nghề nghiệp và môi trường cũng lấy mẫu phân tích. Bộ TN&MT tổ chức hai cuộc họp tham vấn ý kiến chuyên gia và ngày 3-9 trực tiếp cùng bộ ngành thống nhất số liệu xác định số lượng thủy ngân.

Trước hết, nguồn thủy ngân phát tán ra, theo báo cáo công ty, trên cơ sở số đèn compact của Công ty Rạng Đông là 15,1kg, nhưng theo tính toán của các nhà khoa học thì khối lượng thủy ngân phát tán ra là 27,2kg.

"Rất may mắn 3 kho tủ chứa amalgam sản xuất bóng đèn chưa cháy và còn nguyên. Khối lượng lớn thủy ngân này không bị cháy, còn lại đều nằm ở ở bóng đèn bị cháy. Chúng tôi yêu cầu công ty báo cáo rõ số lượng" - thứ trưởng Nhân cho hay.

Kết quả phân tích mẫu đất, nước của các cơ quan liên quan được ông Nhân công bố, khi so sánh giá trị nồng độ thủy ngân (Hg) với các quy chuẩn Việt Nam (QCVN) hiện hành về môi trường cho thấy:

- Có 1/12 mẫu nước có giá trị Hg vượt QCVN là 1,3 lần, trên sông Tô Lịch, cách cống xả gom nước thải công ty ngõ 320 Khương Đình 1,5 km;

- Có 1/8 mẫu nước thải vượt mẫu giá trị 2,76 lần tại điểm quan trắc ở hố ga cạnh xưởng led ở công ty;

- Có 12/13 mẫu trầm tích vượt mẫu quy chuẩn tại điểm quan trắc sông Tô Lịch, cách cống gom xả nước thải nhỏ ngõ 320 Khương Đình vượt tới trên 6 lần; có 1 mẫu không khí vượt quy chuẩn trong khuôn viên bị cháy ở công ty.

Tuy nhiên, nếu so sánh với các tiêu chuẩn khuyến cáo của WHO và châu Âu, Mỹ và Canada cho thấy: Trong khoảng từ hàng rào đến khoảng cách 200m, các mẫu hấp thụ thủy ngân đều có giá trị nằm trong ngưỡng khuyến cáo của WHO và châu Âu (ngưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe con người tại khu vực đô thị).

Các điểm quan trắc không khí trong khuôn viên công ty phía trước khu cháy (trạm ôxy) và trong nhà kho bị cháy có giá trị Hg trong môi trường không khí cao vượt ngưỡng khuyến cáo của WHO và ATSDR (Mỹ) từ 10 đến 30 lần (ngưỡng ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe con người).

Có 2/9 điểm quan trắc nước mặt có giá trị Hg nằm ngoài khoảng khuyến cáo của WHO ảnh hưởng đến sức khỏe con người, đó là điểm NM-HĐ 02 (hồ Hạ Đình) và điểm TL 05 (sông Tô Lịch tại điểm cách ngõ 320 Khương Đình 1,5 km về phía hạ lưu).

"Vụ cháy nổ ra công ty là sự cố cháy nổ mất an toàn hoá chất, ảnh hưởng sức khoẻ con người ở mức độ trung bình. Tuy nhiên gây thiệt hại tài sản và ảnh hưởng trầm tích, tác động đến sức khoẻ con người, phát tán môi trường không khí nước, lắng đọng nước và chảy vào sông Tô Lịch" - ông Nhân cho hay và khẳng định phạm vi vùng có nguy cơ ô nhiễm ảnh hưởng xấu sức khoẻ người dân là khoảng cách bán kính 500m.

Theo đó, giải pháp tập trung là Bộ TN&MT họp liên ngành và yêu cầu công ty khẩn trương cô lập khu vực cháy, che chắn mái tôn, phủ bạt, tránh mưa và không để hơi thủy ngân phát tán môi trường; với chất tàn dư thì tiến hành thu gom, thu giữ để xử lý theo quy định; phối hợp đơn vị chức năng tiến hành tẩy độc khu vực bị cháy và thống kê chính xác số lượng hàng hoá, vật liệu bị cháy, báo cáo cơ quan chức năng để xác định đúng số lượng, kiểm tra sức khoẻ cán bộ công nhân và người lao động.

Bộ TN&MT cũng đề nghị UBND TP Hà Nội tiếp tục cô lập và cách ly khu vực nhà kho cháy theo đúng phương án đã phê duyệt, hướng dẫn thực hiện, phân loại thu gom vận chuyển xử lý tàn dư vụ cháy, kể cả phế liệu vật liệu theo đúng quy định; Khuyến cáo người dân phạm vi 500m tổ chức phòng ngừa, ngăn chặn phơi nhiễm và kiểm tra sức khoẻ định kỳ; tổ chức công bố thông tin và kết quả kiểm tra nhiễm độc, xây dựng chương trình kiểm tra và khám sức khỏe thường xuyên cho người dân và cán bộ…

Bộ TN&MT tiếp tục đưa ra yêu cầu xử lý chất thải nguy hại, hướng dẫn cải tạo khu vực ô nhiễm và quan trắc một số đợt.

Về lâu dài, Bộ TN&MT đề nghị cần có chủ trương, lộ trình thích hợp di dời các nhà máy này ra khỏi khu dân cư.

Bộ đề nghị TP Hà Nội tạo điều kiện di dời khỏi khu dân cư và xây dựng nhà máy lại, được biết thành phố đã có kế hoạch và có lộ trình.