Vụ biến hàng chục héc ta đất nông nghiệp ở Lạng Sơn thành dự án “chui”: Dấu hiệu hợp thức hóa cho sai phạm?

Mặc dù tự ý san lấp, chuyển mục đích hàng chục héc ta đất nông nghiệp để xây dựng các dự án “chui”, nhưng hành vi vi phạm của ông Trần Văn Tưởng - Giám đốc Công ty Đạt Phát và Công ty này không những không bị xử lý trong suốt nhiều năm mà đến khi phát hiện, cơ quan chức năng còn có dấu hiệu “tạo điều kiện” để ông Tưởng và Công ty hợp thức hóa các sai phạm.

Ngày 25/7/2021, Báo điện tử TN&MT đăng bài Văn Lãng - Lạng Sơn: Biến hàng chục hecta đất nông nghiệp thành dự án “chui”, phản ánh về việc ông Trần Văn Tưởng - Giám đốc Công ty Đạt Phát đã san gạt, tự ý chuyển hơn 157.400m2 đất lúa, đất trồng rừng, đất trồng cây hàng năm sang đất phi nông nghiệp để thực hiện các dự án của Công ty Đạt Phát. Các dự án này không có báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy định. Chủ trương đầu tư cũng chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

Cụ thể, báo cáo của đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Lạng Sơn (Báo cáo số 112/BC-SKHĐT) do Phó Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Lạng Sơn Hà Mạnh Cường - Trưởng đoàn kiểm tra ký nêu rõ, Dự án Bến xe hàng, kho bãi, điểm tập kết, kiểm tra, giám sát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tập trung Đạt Phát đã đi vào hoạt động, tuy nhiên chưa được phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư.

Đối với dự án mở rộng kho ngoại quan đa năng Đạt Phát, Công ty này đã thực hiện đầu tư xây dựng các hạng mục công trình phục vụ cho hoạt động giám sát hải quan từ năm 2015; Khi được Tổng cục Hải quan quyết định thành lập kho ngoại quan tại Quyết định số 2360/QĐ-TCHQ; Cục Hải quan Lạng Sơn đồng ý cho di chuyển và mở rộng tại Quyết định số 1036/QĐ-HQLS ngày 30/11/2015, Công ty Đạt Phát tiếp tục đầu tư xây dựng, hoàn thiện các hạng mục còn lại, hoàn thành dự án kho ngoại quan vào năm 2017 trong khi chưa có các thủ tục đầu tư theo quy định.

Tại Báo cáo số 112, Đoàn kiểm tra kết luận: “Dự án Bến xe hàng hóa xuất nhập khẩu, Kho ngoại quan, Khu chế biến gia công hàng hóa xuất nhập khẩu Đạt Phát trong quá trình thực hiện dự án, nhà đầu tư có hành vi vi phạm hành chính các lĩnh vực đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường, có cả nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan dẫn tới kéo dài hành vi vi phạm của nhà đầu tư…”

Khẳng định sai phạm là vậy, song Đoàn kiểm tra không đề xuất xử phạt Công ty Đạt Phát về hành vi vi phạm về đầu tư. Đoàn chỉ đề xuất thực hiện xử phạt vi phạm hành chính đối với lĩnh vực đất đai, môi trường, xây dựng.

“Dự án của Công ty Đạt Phát bắt đầu đi vào hoạt động từ cuối năm 2016, đầu năm 2017, tại thời điểm đó dự án chưa hoàn thành thủ tục đầu tư theo quy định của pháp luật, do vậy thời hiệu xử phạt vi phạm hành được tính từ thời điểm đi vào hoạt động (cuối 2016, đầu 2017). Tính đến thời điểm hiện nay đã hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính… Đoàn kiểm tra không đề xuất xử phạt vi phạm hành chính đối với lĩnh vực vi phạm về đầu tư; thực hiện xử phạt vi phạm hành chính đối với lĩnh vực đất đai, môi trường, xây dựng.” – báo cáo của Đoàn kiểm tra nêu rõ.

Tiếp nữa, để tiếp tục “tạo điều kiện” cho doanh nghiệp không phải khôi phục hiện trạng ban đầu, Đoàn kiểm tra đưa ra lý do: “Đối với lĩnh vực xây dựng, hiện nay các công trình xây dựng không vi phạm chỉ giới xây dựng, không ảnh hưởng đến các công trình lân cận, không có tranh chấp tài sản trên đất, đảm bảo nội dung liên quan đến quốc phòng an ninh; cơ bản đã phù hợp với nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 và phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt. Do đó, Đoàn kiểm tra đề xuất xem xét không áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu để đảm bảo tính khả thi, phù hợp với thực tế, tránh lãng phí nguồn lực xã hội.” –Báo cáo số 112 thể hiện.

Các Dự án của Công ty Đạt Phát trong quá trình thực hiện đã có hành vi vi phạm hành chính các lĩnh vực đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường...

Đáng chú ý, trên cơ sở báo cáo của Đoàn kiểm tra, ngày 06/5/2021, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu đã chủ trì cuộc họp Chủ tịch, các Phó Chủ tịch UBND tỉnh xem xét kết quả kiểm tra dự án Bến xe hàng hóa xuất nhập khẩu, Kho ngoại quan, Khu chế biến gia công hàng hóa xuất nhập khẩu Đạt Phát; báo cáo, đề xuất phương án giải quyết vướng mắc về đất đai của dự án.

Cụ thể, tại thông báo số 239/TB-UBND của UBND tỉnh Lạng Sơn thông báo kết luận của Chủ tịch UBND tỉnh tại cuộc họp này nêu rõ: “Kết quả kiểm tra cho thấy, dự án đã có những vi phạm pháp luật trong các lĩnh vực: đầu tư, xây dựng, đất đai và môi trường. Các nội dung vi phạm đã từ lâu, kéo dài trong nhiều năm. Các công trình xây dựng nay đã cơ bản hoàn thành, giá trị lớn nên khó giải quyết, khắc phục triệt để… Để sớm giải quyết các khó khăn, vướng mắc của dự án, tạo điều kiện sớm hoàn thành các thủ tục theo đúng quy định của pháp luật, thống nhất: Đồng ý không xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đầu tư đối với Công ty Đạt Phát do đã hết thời hiệu xử phạt. Đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực: đất đai, xây dựng, môi trường thì thực hiện xử phạt vi phạm hành chính theo đúng quy định…”

Về việc áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả đối với Công ty Đạt Phát, thông báo cũng nêu rõ: “…không áp dụng biện pháp phá dỡ, buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu để đảm bảo tính khả thi, phù hợp với thực tế theo đề xuất của Đoàn kiểm tra. Yêu cầu Công ty Đạt Phát khẩn trương hoàn thiện các thủ tục có liên quan theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.”

Chưa hết, theo thông báo kết luận, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn còn giao Sở KH&ĐT chủ trì, hướng dẫn Công ty Đạt Phát hoàn thiện hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư dự án Bến xe hàng hóa xuất nhập khẩu, Kho ngoại quan, Khu chế biến hàng hóa xuất nhập khẩu Đạt Phát theo đúng quy định pháp luật hiện hành.

Những động thái nêu trên của các cơ quan chức năng có liên quan tỉnh Lạng Sơn, khiến dư luận không khỏi nghi ngờ đặt câu hỏi có hay không những dấu hiệu dung túng, nhằm hợp thức hoá cho các sai phạm của ông Tưởng và Công ty Đạt Phát?.