Vụ “Bị giam oan, tòa né bồi thường ở Cà Mau”: Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao vào cuộc

Sau khi ban hành thông báo thụ lý hồ sơ yêu cầu bồi thường của người bị oan sai, TAND TP Cà Mau (tỉnh Cà Mau) đã ra quyết định cử cán bộ giải quyết bồi thường cho người dân.

Ngày 27/6, trao đổi với phóng viên báo Kinh tế & Đô thị, anh Nguyễn Anh Duy (SN 1996, ngụ ấp Rau Dừa B, xã Hưng Mỹ, huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau) cho biết đã nhận được thông báo của TAND TP Cà Mau, về việc thụ lý hồ sơ yêu cầu bồi thường cho anh và tòa án cũng ra quyết định cử người giải quyết bồi thường.

Theo thông báo số 01/TB-TATPCM do bà Trịnh Xuân Trúc - Chánh án TAND TP Cà Mau ký ngày 23/6, thể hiện: Ngày 8/6 và 19/6, TAND TP Cà Mau đã nhận được hồ sơ của anh Nguyễn Anh Duy yêu cầu tòa án bồi thường.

“Sau khi xem xét hồ sơ yêu cầu bồi thường của ông, TAND TP Cà Mau nhận thấy: Hồ sơ của ông/bà đầy đủ giấy tờ theo quy định tại điều 41 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (TNBTCNN). Căn cứ quy định tại khoản 1 và khoản 4 điều 43 Luật TNBTCNN, TAND TP Cà Mau thụ lý hồ sơ yêu cầu bồi thường của ông Nguyễn Anh Duy”, công văn do bà Chánh án Trịnh Xuân Trúc nêu.

Đến ngày 25/6, TAND TP Cà Mau ban hành quyết định 01/QĐ-TATPCM, về việc “Cử người giải quyết bồi thường”, có nội dung: Cử bà Phạm Kim Cương - Phó Chánh tòa - Tòa Dân sự là người giải quyết bồi thường đối với yêu cầu bồi thường của ông Nguyễn Anh Duy. Bà Phạm Kim Cương có trách nhiệm thực hiện việc giải quyết bồi thường theo quy định của pháp luật. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký, bà Phạm Kim Cương và những người có liên quan chịu trách nhiệm thi hành quyết định này”.

Như báo Kinh tế và Đô thị đã có loạt bài phản ánh, vào đêm 14/3/2015, trên địa tỉnh Cà Mau xảy ra 2 vụ chém người. Vụ thứ nhất tại cống Nàng Âm (huyện Cái Nước), nạn nhân là Đặng Hữu Thời, Trần Văn Tổng, Trần Quốc Đẳng đang trên đường về nhà thì một nhóm người đuổi chém, Thời bị thương nặng ở đầu, vai và tay. Gần thời điểm này, trước cổng đô thị Hoàng Tâm (xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau) cũng xảy ra một vụ chém người, bị hại là Nguyễn Quốc Toàn, Lê Hoàng Khen, Hồ Minh Tiến.

Ngày 16/3/2015, Đặng Hữu Thời (SN 1990) bị bắt với lý do chủ mưu trong việc chém Toàn, Tiến, Khen. Sáu thanh niên khác, gồm: Lâm Hải Long (SN 1999), Nguyễn Hoài Nam (SN 1996), Lê Phước Trung (SN 1987), Nguyễn Anh Duy, Hà Gia Nguyên, Lâm Tấn Phong bị bắt khẩn cấp để điều tra. Sau 9 ngày bị tạm giữ, Nguyên cùng Phong được trả tự do.

Tháng 7/2016, TAND TP Cà Mau xử sơ thẩm lần thứ nhất, cả 5 bị cáo Duy, Thời, Long, Nam, Trung đều kêu oan, nhưng vẫn bị tuyên phạt tội “Cố ý gây thương tích”, nên cả 5 bị cáo đều kháng cáo. Tháng 11/2016, TAND tỉnh Cà Mau xét xử phúc thẩm tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại do vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, có quá nhiều chứng cứ kết tội mâu thuẫn. Đặc biệt, việc Thời vừa bị chém vừa đi tìm người chém mình để trả thù… trong cùng một thời gian là không phù hợp.

Sau gần 3 năm điều tra lại, với 3 lần trả hồ sơ điều tra bổ sung trái luật vì luật quy định Viện KSND chỉ được trả hồ sơ tối đa 2 lần. Ngày 1/8/2019 Viện KSND TP Cà Mau ban hành quyết định “Đình chỉ vụ án đối với bị can” theo khoản 1 điều 157 Bộ luật Tố tụng Hình sự do “Không đủ căn cứ kết luận có sự việc phạm tội đối với bị can Nguyễn Anh Duy”. Nhưng Viện KSND TP Cà Mau vẫn tiếp tục truy tố Thời, Long, Nam và Trung về tội “Cố ý gây thương tích”.

Trong các ngày 21, 22 và 25/11/2019, TAND TP Cà Mau tiếp tục xử sơ thẩm lần 2 và tiếp tục tuyên án đối với Thời, Long, Nam, Trung với mức án nặng hơn so với án sơ thẩm lần 1. Ngay tại tòa, cả 4 bị cáo nộp đơn kháng cáo kêu oan vì cho rằng bị đánh đập, bị bức cung nên phải nhận tội, đặc biệt có người làm chứng việc ngoại phạm.

Đối với Nguyễn Anh Duy vào ngày 21/11/2019, đã gửi đơn yêu cầu TAND TP Cà Mau phải bồi thường oan sai với số tiền 964.336.848 đồng. Đồng thời TAND TP Cà Mau phải xin lỗi công khai anh Duy tại nơi cư trú, phải đăng xin lỗi trên 3 số báo liên tiếp của một tờ báo Trung ương và báo địa phương. Đến ngày 10/12/2019, TAND TP Cà Mau ra thông báo trả đơn của Duy, với nội dung: “Chưa đủ căn cứ xác định Nguyễn Anh Duy có phạm tội hay không. Vì vậy, TAND TP Cà Mau chưa đủ cơ sở bồi thường thiệt hại và phục hồi danh dự theo yêu cầu của anh Duy”.

Đến tháng 4/2020, TAND TP Cà Mau có văn bản trả lời Sở Tư pháp tỉnh Cà Mau với những nội dung… không đúng sự thật. Vì vậy, ngày 22/5, TAND tỉnh Cà Mau đã có thông báo số 69/TB-TA, với nội dung việc Chánh án TAND TP Cà Mau căn cứ điểm h khoản 2 điều 43 Luật TNBTCNN trả đơn yêu cầu với lý do: “Chưa đủ cơ sở bồi thường thiệt hại và bồi thường danh dự theo yêu cầu của anh Duy” là chưa đúng.