Vốn hoá thị trường như một bồn chứa nước

Bạn hình dung vốn hoá thị trường chứng khoán giống như một bồn chứa nước. Khi dòng tiền chảy vào lớn hơn dòng tiền chảy ra thì mực nước trong bồn dâng lên cao, vốn hoá của thị trường tăng; khi dòng tiền chảy ra lớn hơn dòng tiền chảy vào thì mực nước trong bồn giảm xuống, vốn hoá của thị trường giảm.

Vốn hoá của TTCK trong thời gian từ tháng 4/2020 đến nay tăng lên vì dòng tiền chảy vào bồn lớn hơn dòng tiền chảy ra làm mực nước tăng lên.

Dòng tiền chảy vào bao gồm:

(1) Tiền tiết kiệm của nhà đầu tư cũ và nhà đầu tư mới rút ra khỏi ngân hàng do lãi suất huy động thấp.

(2) Nợ vay margin do các công ty chứng khoán và các tổ chức tài chính cung cấp cho thị trường.

(3) Tiền do các quỹ đầu tư huy động được từ công chúng.

(4) Dòng tiền từ các chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư nội bộ.

(5) Dòng tiền cổ đông nhận cổ tức và dùng cổ tức để cổ phiếu

Và nhiều dòng tiền khác.

Khi thị trường bị định giá thấp P/E thấp, tiềm năng tăng trưởng EPS cao thì dòng tiền sẽ chảy vào.

Nhưng khi PE lên mức cao dòng tiền sẽ chảy ra

(1) Cổ đông nội bộ bán ra, ví dụ anh Nguyễn Đức Tài, chủ tịch MWG bán ra 1 triệu cổ phiếu MWG

(2) Nhà đầu tư nước ngoài bán ra

(3) Nhà đầu tư lớn chốt lãi

....

Các bạn sẽ hỏi vì sao dòng tiền của các cổ đông nội bộ, nhà đầu tư tổ chức rút ra bằng tiền mặt nhưng vốn hoá thị trường vẫn tăng.

Câu trả lời đã được SGI tiết lộ "Quy mô margin của các công ty chứng khoán tăng chưa kịp với quy mô thị trường và margin hiện tập trung vào nhóm VN30".

Tiền mặt được rút ra và được bù đắp bởi margin.

Dòng tiền từ margin có một đặc điểm là phải trả lãi cao, nghĩa là có một dòng tiền được rút ra từ vốn hoá thị trường từ dòng tiền margin chảy về các công ty chứng khoán và đích đến là các ngân hàng.

Bồn chứa của vốn hoá thị trường càng tích tụ nhiều dòng tiền margin thì dòng tiền lãi vay margin chảy ra càng lớn.

----

Trong bài phân tích của SGI có câu: "Mặt bằng lãi suất thấp tiếp tục là động lực quan trọng hút tiền nhàn rỗi vào thị trường chứng khoán."

Thực tế cho thấy tăng trưởng huy động vốn của các ngân hàng hai tháng vừa qua đã giảm do người dân rút tiền tiết kiệm để đầu tư chứng khoán.

Dòng tiền tiết kiệm chảy từ ngân hàng sang chứng khoán sẽ làm bể chứa tiền của ngân hàng bị thiếu hụt.

Ngân hàng sẽ buộc phải làm cho bể chứa tiền tăng lên bằng cách hút tiền thông qua việc tăng lãi suất huy động lên 0,5 đến 1%.

Lạm phát 2020, 2021 ở mức thấp nên lãi suất tiết kiệm thấp. Lạm phát đang có xu hướng tăng lên, đầu tiên lạm phát tăng ở Mỹ và các quốc gia châu Âu, sau đó lạm phát sẽ được nhập khẩu vào Việt Nam. Sau dịch các bạn đi ăn phở cũng cảm nhận được lạm phát tăng lên khi hàng loạt các quán ăn tăng giá bán.

Lạm phát tăng lên thì lãi suất kiết kiệm buộc phải tăng theo, nếu không người gửi tiền sẽ rút tiền từ ngân hàng để mua USD và vàng.

FED, NHNN Việt Nam là những tổ chức được ra đời để điều tiết dòng tiền, để tránh tạo ra sự đổ vỡ cho cả hệ thống khi dòng tiền chạy vào một bồn chứa nào quá nhiều.

Lãi suất tăng lên thì dòng tiền sẽ chảy từ TTCK về lại ngân hàng, vốn hoá của TTCK sẽ giảm.

Bài phân tích của SGI lạc quan về TTCK trong quý 1 năm sau.

Giả sử TTCK vẫn tiếp tục tăng trưởng, vốn hoá TTCK tăng thì:

(1) Cổ đông nội bộ, nước ngoài, tổ chức vẫn bán ra

(2) Thay vào đó là dòng tiền margin và dòng tiền của các ndt nhỏ lẻ rút tiền tiết kiệm từ ngân hàng.

Tóm lại, mực nước trong bồn sẽ tăng lên nhờ dòng tiền margin được bơm vào và dòng tiền nhỏ lẻ bơm vào nhiều hơn dòng tiền tổ chức, nước ngoài, nội bộ bán ra.

Dòng tiền margin luôn có giới hạn, không thể tăng mãi được, đến giới hạn nào đó không ai biết, dòng tiền margin không được bơm vào thị trường thì vốn hoá thị trường sẽ tạo đỉnh và các dòng tiền bắt đầu rút ra, dòng tiền margin sẽ được rút ra để trả nợ cho ngân hàng. Bồn chứa từ mực nước cao sẽ giảm xuống mực nước thấp, tạo nên chu kỳ của TTCK.

Ở đâu có margin, ở đó có call margin. Nguyên tắc này luôn đúng cho TTCK, chỉ có điều margin và call margin diễn ra ở hai thời điểm khác nhau. Margin cao nhất khi thị trường hưng phấn và tham lam nhất, margin thấp nhất khi thị trường bi quan và sợ hãi nhất.

Các bài phân tích của CTCK, các quỹ đầu tư chỉ nói một nửa sự thật về TTCK. Một nửa sự thật đó là TTCK tăng trưởng, nửa sự thật còn lại đó là TTCK có tính chu kỳ.