Vốn FDI vào Việt Nam giảm, xu hướng li ti hóa

Chỉ riêng vốn góp mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đối với doanh nghiệp Việt tăng lên 9,5 tỷ USD.

Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH-ĐT) vừa báo cáo nhanh về tình hình đầu tư nước ngoài 8 tháng năm 2019.

Theo đó, tổng vốn đăng ký cấp mới, tăng thêm và góp vốn mua cổ phần đạt 22,6 tỷ USD, giảm gần 7% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, vốn đăng ký cấp mới đạt 9,1 tỷ USD, giảm mạnh 32%; vốn đăng ký tăng thêm đạt 3,9 tỷ USD, giảm 28,6%.

Đáng lưu ý, quy mô vốn/dự án ngày càng nhỏ đi, trái ngược với định hướng thu hút chủ yếu các dự án lớn, có công nghệ cao của Việt Nam, điều này cũng khiến Việt Nam kém thu hút, cạnh tranh về môi trường đầu tư.

Mặt khác, vốn góp mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đối với doanh nghiệp Việt tăng lên 9,5 tỷ USD, tăng mạnh 82% so với năm 2018.

Tính chung cả nước có 2.406 dự án cấp mới; 908 lượt dự án tăng vốn và 5.235 lượt dự án góp vốn, mua cổ phần.

Việc FDI đổ vốn mạnh vào góp vốn, mua cổ phần trong doanh nghiệp Việt Nam được cho làm giảm rủi ro cho hai bên. Theo nhiều chuyên gia kinh tế, doanh nghiệp Việt Nam đã được thiết lập sẽ am hiểu thị trường trong nước, am hiểu cơ quan quản lý, quy định về đất đai ... nhưng thiếu vốn, công nghệ và mảng kinh doanh quốc tế... trong khi doanh nghiệp FDI thì có những điều kiện đó.

Bản thân doanh nghiệp FDI chọn phương án góp vốn để không tốn thời gian làm thủ tục lập doanh nghiệp và xây nhà xưởng, cơ sở vật chất. Khi đó, họ chỉ cần đầu tư vốn, công nghệ, máy móc, đổi mới quản trị, nâng cao năng lực sản xuất để doanh nghiệp phát triển mạnh hơn.

Bên cạnh những quan điểm tích cực, cũng xuất hiện cảnh báo xu hướng “ngoại hóa” doanh nghiệp Việt và sự chuyển dịch từ vốn đầu tư trực tiếp vào dự án mới sang mua lại cổ phần để thâu tóm doanh nghiệp đang hoạt động.

Ngoài ra, với xu hướng vốn FDI li ti hóa khiến nhiều người lo ngại doanh nghiệp FDI nhỏ vào Việt Nam chỉ để làm vệ tinh - nhà cung cấp cho các dự án FDI lớn hơn.

Khi ấy áp lực cạnh tranh với doanh nghiệp Việt là rất lớn và nguy cơ Việt Nam chỉ là nơi nhà đầu tư ngoại mượn xuất xứ để bán hàng phải được tính tới.