Với hàng giả phải ngăn chặn từ gốc

Theo quy định hiện hành, người sản xuất, buôn bán hàng giả tại Việt Nam bị phạt tiền từ 100 triệu - 1 tỉ đồng hoặc phạt tù từ 1 - 5 năm.

Còn theo quy định tại Pháp, vi phạm sở hữu trí tuệ đối với những mặt hàng mang thương hiệu lớn có thể bị phạt mức tối đa 300.000 euro (tương đương 8,4 tỉ đồng) hoặc bị ngồi tù 3 năm nếu mang lượng hàng giả lớn vào quốc gia này.

Tại Bỉ, mức phạt cao nhất chỉ bằng 1/3 của Pháp, khoảng 100.000 euro (khoảng 2,8 tỉ đồng).

Không chỉ dừng ở đó, các cơ quan như hải quan kiểm tra rất gắt gao. Một nữ doanh nhân chuyên xuất khẩu nông sản thô đi châu Âu kể, có lần một doanh nhân đi cùng cô trong chuyến bay dự hội chợ nông sản thế giới lớn được tổ chức tại một nước châu Âu, mang chiếc túi Gucci, bị hải quan tại sân bay giữ lại để hỏi xuất xứ chiếc túi vì nghi xài hàng giả.

“Vấn đề là cô ấy khẳng định mua túi tại trung tâm thương mại và có hóa đơn rõ ràng nhưng bỏ ở Việt Nam. Vì việc này mà doanh nhân đó đã không kịp đến dự lễ khai mạc hội chợ ngày hôm sau. Theo tôi, có thể chính người mua bị mua nhầm hàng giả mà không biết. Tại các nước châu Âu, nếu vô tình lọt qua hải quan ở sân bay, khi đi mua sắm trong trung tâm thương mại, cũng vẫn có thể bị chính nhân viên bán hàng giữ lại nếu phát hiện hàng mình sử dụng nhái hàng của họ”, nữ doanh nhân chia sẻ thêm.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ nhiệm Đoàn luật sư TP.HCM, cho rằng hiện nay tất cả mọi sản phẩm đều được quảng bá và bán hàng qua mạng. Vì vậy để ngăn chặn tình trạng hàng gian, hàng giả cần phải có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa nhiều cơ quan. Chẳng hạn từ các Cục Quản lý thị trường với Cục Thương mại điện tử (TMĐT), sở thương mại ở các tỉnh, thành phố hay cục thuế, các ngân hàng. Nhưng quan trọng nhất là lực lượng kiểm tra giám sát bên cạnh trách nhiệm cần phải có thêm sự minh bạch, để tránh tình trạng bỏ lơ các điểm vi phạm. Vì sao nhiều kho hàng lậu lớn tồn tại hơn 2 năm như ở Lạng Sơn mới bị phát hiện? Hay kho hàng giả hơn 500 m² với vài chục ngàn sản phẩm ở Nam Định cũng không ai biết? Ngoài ra, muốn quản lý hoạt động kinh doanh trên mạng thì phải áp dụng công nghệ, có phần mềm quản lý theo dõi các trang bán hàng có nhiều người theo dõi, lượt xem cao; kết nối với ngân hàng để nhanh chóng có thông tin về giao dịch mua bán của một số cá nhân có nghi ngờ kinh doanh qua mạng nhưng không đăng ký, không nộp thuế...

Chuyên gia bán lẻ Vũ Vinh Phú nhận định xu hướng TMĐT đang ngày càng phát triển mạnh ở Việt Nam nhưng kéo theo nó cũng là vấn nạn hàng nhái, hàng giả, hàng dỏm rất nhiều. Số lượng và tỷ lệ gian lận thương mại qua các trang web bán hàng, các chợ điện tử sẽ tăng nhanh hơn nhiều so với các chợ truyền thống. Việc quản lý, ngăn chặn tình trạng này trên sàn TMĐT sẽ khó hơn thương mại truyền thống nên cần phải quản lý theo kiểu nhiều tầng. Cơ quan quản lý thị trường phải tăng cường kiểm tra, kiểm soát nhất là các kho hàng tập trung. Đồng thời phải quy định trách nhiệm của các doanh nghiệp là chủ quản sàn TMĐT. Nếu phát hiện các tổ chức, cá nhân đưa hàng giả, hàng nhái lên kinh doanh thì chủ sàn cũng phải chịu trách nhiệm liên đới vì đó phải là nút chặn đầu tiên. Bên cạnh đó, việc một số sàn TMĐT như Lazada, Shopee không cho kiểm tra hàng hóa khi nhận là vi phạm việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và cơ quan quản lý cần phải yêu cầu bỏ quy định đó.

“TMĐT là phương thức kinh doanh hiện đại sẽ ngày càng phát triển. Việc kiểm tra giám sát, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng lại cần phải đặt lên hàng đầu vì nguy cơ phát tán nhanh và rất rộng. Ở đây cần nhấn mạnh, mặc dù đã có văn bản pháp luật điều chỉnh bổ sung nhưng quan trọng là tổ chức thực hiện của các cơ quan chấp pháp được giao nhiệm vụ. Thời gian tới, phải có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các lực lượng ở biên giới hải đảo và trong nội địa, cần xây dựng lực lượng kiểm soát trong sạch, vững mạnh, đủ sức thực hiện các nhiệm vụ được giao để tìm ra những ổ buôn lậu, gian lận thương mại trên các trang TMĐT nhằm nghiêm trị, khuyến khích những trang TMĐT làm ăn nghiêm túc. Chúng ta ngăn chặn các hành vi gian lận thương mại cần theo kiểu phòng bệnh hơn chữa bệnh mới giảm thiểu được vấn nạn này”, chuyên gia Vũ Vinh Phú nhấn mạnh.