Với biến thể mới tại Anh, thế giới đang phải đối mặt với bao nhiêu chủng virus SARS-CoV-2?

Về lý thuyết, virus không ngừng biến đổi trong quá trình tiến hóa. Song điều đáng lo ngại nhất là các đột biến của virus SARS-CoV-2 thông qua thay đổi protein gai trên bề mặt có nguy cơ giúp nó tránh được tác dụng của thuốc điều trị hay hệ miễn dịch.

Ông Patrick Vallance, cố vấn khoa học chính của Chính phủ Anh, cho biết rằng chủng này “phát tán nhanh và đang trở thành biến thể phổ biến” khi gây ra hơn 60% ca bệnh ở London vào tháng 12.

Biến thể mới nhất của virus SARS-CoV-2 (được đặt tên là VUI-202012/01) xuất hiện đã làm xuất hiện nhiều quan ngại với ngành y tế thế giới nhất là trong bối cảnh quá trình nghiên cứu và sản xuẩt vaccine có nhiều đột phá mới.

Theo báo cáo, có 23 đột biến khác nhau trong chủng mới này. Về lý thuyết, virus không ngừng biến đổi trong quá trình tiến hóa. Hầu hết đột biến mới đều nằm trong một đoạn của bộ gen của virus liên quan tới cấu trúc gai của virus cần thiết cho khả năng liên kết của mầm bệnh với các tế bào thụ thể của con người để lây bệnh.

Điều đáng lo ngại nhất là các đột biến của virus SARS-CoV-2 đột biến thông qua thay đổi protein gai trên bề mặt có nguy cơ giúp nó tránh được tác dụng của thuốc điều trị hay hệ miễn dịch.

Đây không phải là lần đầu tiên virus SARS-CoV-2 “tiến hoá” từ khi bắt đầu đại dịch. Cho đến nay, đã có ít nhất bảy nhóm hoặc chủng chính của virus SARS-CoV-2 đã được ghi nhận

Chủng virus SARS-CoV-2 gốc được phát hiện tại thành phố Vũ Hán của Trung Quốc vào tháng 12 năm ngoái là chủng L.

Sau đó, coronavirus đột biến thành chủng S vào đầu năm 2020, trước khi tiếp theo là chủng V và G. Chủng G thường được tìm thấy nhiều nhất ở Châu Âu và Bắc Mỹ. Việc các quốc gia tại những khu vực này quá chậm trong quá trình phản ứng trước đại dịch, coronavirus thuộc chủng G lây lan nhanh hơn và do đó đột biến thêm thành các chủng GR, GH và GV.

Ở châu Á, các chủng G, GH và GR đã gia tăng kể từ đầu tháng 3, hơn một tháng sau khi chúng bắt đầu lây lan ở châu Âu. Trong khi đó, chủng L ở châu Á ngày một ít hơn do ngay từ khi bắt đầu đại dịch, một số quốc gia có nguy cơ cao đã nhanh chóng đóng cửa biên giới, hạn chế di chuyển và có các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt hơn.

Một số đột biến khác ít được phát hiện hơn được nhóm lại với nhau thành chủng O. Tại Đan Mạch, một chủng mới cũng đã được tìm thấy trên 12 người liên quan đến trang trại chồn hương.

Chủng G hiện đang là chủng phổ biến nhất trên toàn thế giới. Một đột biến cụ thể, D614G, là biến thể xuất hiện. Một số chuyên gia cho rằng sự biến đổi này đã làm cho virus dễ lây nhiễm hơn, nhưng các nghiên cứu khác lại không đồng ý với quan điểm này điều này.

Trong khi đó, các chủng L và chủng V đang dần biến mất.

Tiến sĩ Moncef Slaoui, Trưởng Cố vấn khoa học của Chính phủ Mỹ về phân phối vaccine đánh giá dù khả năng biến thể mới kháng được vaccine hiện có là thấp, song điều này vẫn có thể xảy ra.

Chuyên gia di truyền học Trevor Bedford tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson chia sẻ quan điểm lạc quan về tính hiệu quả của vaccine vì cần nhiều thay đổi trong virus để phá hủy các nỗ lực tìm ra vaccine. Tuy nhiên, vaccine có thể cần được điều chỉnh theo thời gian khi những thay đổi mới của virus liên tục xuất hiện.