'Vòi bạch tuộc' Vạn Thịnh Phát khiến Ngân hàng SCB kiệt quệ thế nào?

Kết quả điều tra cho thấy, năm 2017, tính đúng vốn chủ sở hữu của Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) là âm 22.289 tỷ đồng, lợi nhuận âm 35.038 tỷ đồng; kiểm toán độc lập năm 2022 cho thấy lỗ lũy kế 464.547 tỷ đồng. Đáng chú ý, dư nợ ngày 17/10/2022 là 677.286 tỷ đồng, giá trị theo sổ sách là 1.265.504 tỷ đồng đều liên quan đến bà Trương Mỹ Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.

Theo cơ quan điều tra, kết quả thanh tra và giám sát của Cơ quan Thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước (TTGSNHNN) và kết quả điều tra xác định về tình hình tài chính của Ngân hàng SCB vào ngày 30/6/2017, qua công tác thanh tra của đoàn thanh tra liên ngành đã cho thấy những vấn đề đáng lo ngại.

Cụ thể, tỷ lệ nợ xấu của Ngân hàng SCB đạt 20,92%, cao hơn nhiều so với báo cáo của ngân hàng (0,61%) vượt quá quy định (< 3%). Tỷ lệ an toàn vốn riêng lẻ (CAR) cũng thấp hơn báo cáo, là 6,5% so với 10,06%, không đáp ứng yêu cầu (9%).

Ngoài ra, tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn, cũng như tỷ trọng dư nợ cho vay bất động sản/tổng dư nợ đều vượt quá mức quy định.

Qua hoạt động điều tra, tình trạng tài chính của Ngân hàng SCB vào thời điểm đó được xác định là rất tồi tệ. Ngân hàng này đã thực sự có vốn chủ sở hữu âm, nhưng do sự chỉ đạo của Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan và các đối tượng trong Ngân hàng SCB, thông tin được báo cáo không trung thực. Có việc mua chuộc cán bộ thanh tra để che giấu thực trạng nợ xấu và bỏ qua các khoản nợ lớn. Nếu tính đúng, vốn chủ sở hữu của Ngân hàng SCB là âm 22.289 tỷ đồng, lợi nhuận âm 35.038 tỷ đồng, và các chỉ số khác như hệ số CAR âm (-4,24%).

Mặc dù kết quả thanh tra và điều tra đã rõ ràng chỉ ra tình hình nền tài chính khó khăn của Ngân hàng SCB, Ban Lãnh đạo của ngân hàng đã cố tình lập báo cáo không trung thực và che giấu thông tin quan trọng khi báo cáo cho Cơ quan TTGSNHNN. Hành động này nhằm mục đích tiếp tục huy động vốn và thực hiện các hoạt động vi phạm pháp luật.

Kết quả kiểm toán độc lập tại Ngân hàng SCB, sau khi cơ quan điều tra khởi tố vụ án "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và quyết định kiểm soát đặc biệt của Thống đốc NHNN, cho thấy tình hình ngân hàng này vẫn tiếp tục có những vấn đề nghiêm trọng. Công ty Kiểm toán KPMG đã đánh giá và xác định Ngân hàng SCB có vốn chủ sở hữu âm 443.769 tỷ đồng và lỗ lũy kế 464.547 tỷ đồng.

Kết quả định giá lại các tài sản tại Ngân hàng SCB cũng chỉ ra những vấn đề phức tạp. Công ty Thẩm định giá Hoàng Quân xác định giá trị tài sản của Ngân hàng SCB là 295.940 tỷ đồng. Trong đó, tài sản cố định là 5.946 tỷ đồng và tài sản bảo đảm bảo các khoản nợ còn dư nợ là 289.994 tỷ đồng. Tuy nhiên, có những khó khăn khi định giá tài sản, đặc biệt là đối với các khoản nợ liên quan đến Trương Mỹ Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.

Liên quan đến khoản vay của nhóm Trương Mỹ Lan, trong giai đoạn từ 1/1/2012 đến 7/10/2022, có tổng cộng 1.166 mã tài sản đảm bảo cho 1.284 khoản vay. Dư nợ tại ngày 17/10/2022 là 677.286 tỷ đồng (gồm 483.917 tỷ đồng nợ gốc và 193.315 tỷ đồng nợ lãi), giá trị theo sổ sách là 1.265.504 tỷ đồng.