VKS đề nghị y án tử hình đối với bà Trương Mỹ Lan

VKS ghi nhận bà Trương Mỹ Lan có nhiều tình tiết mới nên giảm một phần hình phạt tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, song "không đủ" để giảm án tử hình đối với 2 tội còn lại.

Sáng 15/11, phiên tòa phúc thẩm xét kháng cáo của bà Trương Mỹ Lan và 47 bị cáo cùng một số người liên quan bước sang phần tranh luận.

Nêu quan điểm giải quyết vụ án, đại diện VKSND Cấp cao tại TP HCM đánh giá hành vi của bà Lan là đặc biệt nghiêm trọng; là người chủ mưu, cầm đầu, cùng lúc phạm 3 tội Tham ô tài sản, Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, Đưa hối lộ; tác động xấu đến hoạt động ngân hàng, mất an ninh trật tự, hoang mang dư luận và mất niềm tin của nhân dân. Do đó tòa sơ thẩm tuyên bị cáo mức án tử hình về 3 tội này là "đúng người, đúng pháp luật, không oan sai".

Ngoài các tình tiết giảm nhẹ cấp sơ thẩm đã áp dụng như có nhiều thành tích trong hoạt động từ thiện, phòng chống Covid -19... tại phiên tòa phúc thẩm bị cáo có nhiều tình tiết mới: thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, cam kết khắc phục toàn bộ thiệt hại và đã cam kết giao toàn bộ 658 tài sản không thế chấp cho bất cứ khoản vay nào, cùng dự án 6A khu Trung Sơn để khắc phục hậu quả vụ án trong trường hợp 1.121 mã tài sản thế chấp không đủ...

VKS xác định đây là những tình tiết giảm nhẹ mới, cần xem xét giảm nhẹ cho bị cáo một phần hình phạt về tội Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

"Đối với 2 tội còn lại, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, có tổ chức, tinh vi, phạm tội hai lần trở lên trong thời gian dài. Mặc dù bị cáo có thêm tình tiết giảm nhẹ mới như trên, nhưng căn cứ quy định của pháp luật thì chưa đủ điều kiện để giảm hình phạt. Do đó không có cơ sở giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo về tội Tham ô tài sản (tử hình), Đưa hối lộ (20 năm tù)", đại diện VKS nêu quan điểm.

Bà Trương Mỹ Lan tại phiên tòa phúc thẩm. Ảnh: Quỳnh Trần

Theo đại diện VKS, căn cứ vào tài liệu chứng cứ, kết quả thẩm vấn công khai, có cơ sở xác định, từ năm 2011 bà Lan đã thâu tóm 3 ngân hàng tư nhân để hợp nhất thành SCB. Lợi dụng chính sách của Nhà nước trong đề án tái cơ cấu SCB, bị cáo đã thâu tóm nhà băng như một công cụ tài chính để huy động vốn phục vụ kinh doanh cá nhân và hệ sinh thái của Vạn Thịnh Phát.

Là người sở hữu 91,5% cổ phần của SCB, bà Lan đã chi phối toàn bộ hoạt động của ngân hàng, chỉ đạo lãnh đạo chủ chốt tại SCB và Vạn Thịnh Phát lập các hồ sơ khống, rút tiền ngân hàng. Trong đó, từ năm 2012 đến 2017, bà Lan đã chỉ đạo lập hồ sơ khống cho 304 khách hàng, vay 368 khoản. Đến năm 2022, các khoản vay này còn dư nợ hơn 132.000 tỷ đồng cả gốc và lãi. Sau khi cấn trừ vào số tài sản đảm bảo các khoản vay này gây thiệt hại 64.600 tỷ đồng. Hành vi trong giai đoạn này của bà Lan là phạm tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Từ tháng 2/2018 đến tháng 10/2022, bà Lan đã chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn của SCB 545.000 tỷ đồng, chiếm đoạt 304.000 tỷ; gây thiệt hại gần 130.000 tỷ đồng tiền lãi phát sinh. Do Bộ luật Hình sự 2015 có sự thay đổi về đường lối xử lý đối với các sai phạm xảy ra tại thời điểm trước và sau ngày 1/1/2018 (Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực) nên hành vi này của bà Lan phạm tội Tham ô tài sản.

Trong suốt 10 năm thâu tóm SCB, bà Lan đã chỉ đạo đồng phạm giải ngân cho nhóm công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát tổng cộng hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10/2022, nhóm bà Lan và Vạn Thịnh Phát còn gần 1.300 khoản vay dư nợ 677.000 tỷ đồng gốc và lãi. Theo VKS, đây số tiền thiệt hại của vụ án và bà Lan có nghĩa vụ phải bồi thường cho SCB.

Ngoài ra, để che giấu thực trạng yếu kém của SCB, giúp nhà băng thoát khỏi diện kiểm soát đặc biệt, bà Lan đã chỉ đạo thuộc cấp mua chuộc đoàn cán bộ thanh tra. Trong đó, Võ Tấn Hoàng Văn (Tổng giám đốc SCB) đã 4 lần đưa cho bà Đỗ Thị Nhàn (Cục trưởng Thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước) số tiền 5,2 triệu USD; đưa tiền và quà cho các thành viên đoàn thanh tra để bưng bít sai phạm, tạo điều kiện cho SCB được tiếp tục tái cơ cấu. Hành vi này là phạm tội Đưa hối lộ.

Phiên tòa tiếp tục với quan điểm của VKS về kháng cáo của 47 bị cáo và người liên quan. Chiều nay, bà Lan và các luật sư của mình sẽ đưa ra quan điểm đối đáp.

Bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn tại phiên phúc thẩm. Ảnh: Quỳnh Trần

Quá trình xét xử phúc thẩm, bà Lan cho biết không kêu oan về 3 tội danh bị cáo buộc, chỉ xin tòa xem xét bối cảnh phạm tội để giảm nhẹ hình phạt tử hình. Đồng thời, bà cũng xin tòa xem xét tính toán lại số tiền bị cáo buộc chiếm đoạt, định giá lại các tài sản bị kê biên. Giá trị của các tài sản này theo định giá của Công ty Hoàng Quân (công ty được chọn định giá tài sản trong vụ án) là quá thấp.

Ngoài ra, bà xin lại một số tài sản của người thân và gia đình có nguồn gốc từ trước thời điểm tham gia tái cơ cấu ngân hàng như: căn biệt thự cổ 110-112 Võ Văn Tần, tòa nhà 19-25 Nguyễn Huệ, 24 Lê Lợi là những tài sản do mẹ bà mua cho các cháu và một số tài sản là trụ sở của Vạn Thịnh Phát.

Bà nhiều lần nói đang lên phương án chi tiết khắc phục hậu quả vụ án để gửi cho tòa và cam kết chịu trách nhiệm về toàn bộ số tiền Ngân hàng nhà nước cho SCB mượn.

Chủ tịch Vạn Thịnh Phát cũng lần đầu nhắc đến khoản tiền 5.000 tỷ đồng tăng vốn điều lệ cho SCB nộp năm 2021 nhưng chưa được ngân hàng nhà nước ghi nhận nên đề nghị tòa thu hồi. Bà cũng đề nghị tòa thu hồi số tiền hơn 2.000 tỷ đồng bà và SCB cho một đối tác vay khi thực hiện thỏa thuận nhận chuyển nhượng dự án trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa.

Các bị cáo khác nguyên là lãnh đạo cấp cao, nhân viên của SCB và Vạn Thịnh Phát đề nghị tòa xem xét bối cảnh thực hiện hành vi phạm tội để giảm nhẹ một phần hình phạt. Các bị cáo này cho rằng, thực hiện hành vi phạm tội trong bối cảnh SCB gặp khó khăn về tài chính, áp lực vì những khoản vay cũ quá lớn. Việc lập khống hồ sơ giải ngân chủ yếu là để đảo nợ cho những khoản vay cũ đã quá hạn.