Vinalines "lênh đênh" cổ phần hóa

Việc không xác định được quy mô vốn điều lệ và cơ cấu cổ phần, đã dẫn đến việc Tổng Công ty hàng hải Việt Nam (Vinanlines) không thể tiến hành được Đại hội đồng cổ đông lần đầu theo đúng quy định của pháp luật, mặc dù đã gần 20 tháng doanh nghiệp này phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).

Vinalines đã bỏ ra hơn 400 tỷ đồng mua lại 75,01% cổ phần của Công ty CP Đầu tư khoáng sản Hợp Thành để nắm chi phối Công ty CP Cảng Quy Nhơn. Đây là đơn vị không có tên trong danh mục công ty con, công ty liên kết trong phương án cổ phần hóa.

Theo lãnh đạo Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp (CMSC), việc phê duyệt quy mô và điều chỉnh cơ cấu vốn điều lệ phải chờ hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Tuy nhiên, phải mất 11 tháng sau IPO - tức là đến ngày 11/6/2019, Bộ Tài chính mới ban hành Thông tư số 34/2019/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số40/2018/TT-BTCngày 4/5/2018 hướng dẫn bán cổ phần lần đầu và quản lý, sử dụng tiền thu từ cổphần hóa của các doanh nghiệp nhà nước và công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do doanh nghiệp nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ thực hiện chuyển đổi thành công ty cổ phần và có hiệu lực vào ngày 29/7/2019. Do đó, CMSC và Vinalines đã đặt mục tiêu tổ chức Đại hội vào tháng 8/2019.

Nhưng từ tháng 6/2019 đến nay, CMSC liên tục nhận được văn bản của Vinalines cũng như Bộ Giao thông vận tải báo cáo Thủ tướng Chính phủ kiến nghị xử lý nhiều nội dung tồn tại, phát sinh từ trước khi Vinalines chuyển về CMSC. Các tồn tại này đều liên quan đến việc xác định giá trị doanh nghiệp, thậm chí làm giảm giá trị vốn nhà nước khi đi vào quyết toán giá trị doanh nghiệp.

Cụ thể, điều chỉnh giảm quy mô vốn điều lệ của doanh nghiệp hơn 2.000 tỷ đồng, từ 14.046,058 tỷ đồng xuống 12.005,88 tỷ đồng so với phương án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 751/QĐ-TTg ngày 20/6/2018; đưa vào bản cáo bạch đầy đủ các vấn đề còn vướng mắc khi quyết toán giá trị doanh nghiệp trong Đại hội đồng cổ đông.

Đồng thời lại xuất hiện thêm tình huống mới, đó là việc Vinalines đã bỏ ra hơn 400 tỷ đồng mua lại 75,01% cổ phần của Công ty CP Đầu tư khoáng sản Hợp Thành để nắm chi phối Công ty CP Cảng Quy Nhơn. Đây là đơn vị không có tên trong danh mục công ty con, công ty liên kết trong phương án cổ phần hóa.

Vinalines cũng phải chờ ý kiến của các bộ, ngành liên quan đến việc xử lý chuyển giao cảng trung chuyển Vân Phong, cùng với đề xuất vay trả lương người lao động tại Công ty TNHH MTV Vận tải viễn dương Vinashin. Hai nội dung này cũng không tên có trong phương án cổ phần hóa đã được phê duyệt.

Theo ông Trần Tuấn Hải, Trưởng ban Truyền thông Vinalines , do có nhiều vấn đề đang chờ các cơ quan thẩm quyền quyết định, nên đến thời điểm này, Vinalines chưa thể xác định chính xác thời điểm tổ chức Đại hội đồng cổ đông lần đầu.

Để xử lý các vướng mắc trong quá trình cổ phần hóa công ty mẹ - Vinalines, CMSC đã có văn bản gửi 4 cơ quan, gồm Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Giao thông vận tải và Vinalines đề nghị các cơ quan xác nhận và cử người tham gia Ban chỉ đạo cổ phần hoá.

Đến nay, các cơ quan đều có văn bản cử thành viên Ban Chỉ đạo,riêng Bộ Bộ Giao thông vận tải không cử cán bộ tham gia Ban Chỉ đạo và rút toàn bộ cán bộ của Bộ đã được phân công.

CMSC đánh giá việc Bộ Giao thông vận tải rút toàn bộ cán bộ khỏi Ban Chỉ đạo cổ phần hóa Vinalines là không đúng quy định tại Nghị định số 131/2018/NĐ-CP và Quyết định số 1515/QĐ-TTg, gây khó khăn trong việc hoàn thành công tác cổ phần hóa Vinalines.

Tuy nhiên, trong tất cả công văn phản hồi, Bộ Giao thông vận tải cho rằng, ngày 12/11/2018, Bộ đã ký Biên bản chuyển giao quyền, trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước tại Vinalines về Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, nên việc kiện toàn Ban Chỉ đạo cổ phần hóa công ty mẹ - Vinalines thuộc thẩm quyền của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Do đó, Bộ Giao thông vận tải không cử cán bộ tham gia Ban Chỉ đạo cổ phần hóa công ty mẹ - Vinalines.