Việt Nam trước cơ hội “thập kỷ có một” thu hút FDI

Mới đây, CTCP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đã có báo cáo chuyên đề về triển vọng dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam. Bên cạnh những thách thức, VDSC cho rằng Việt Nam đang đứng trước cơ hội thập kỷ có một” nhằm đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế thông qua đầu tư vào sản xuất phục vụ xuất khẩu của khối doanh nghiệp ngoại.

Vốn FDI đăng ký tăng mạnh

Dẫn báo cáo từ Tổng cục Thống kê, VDSC cho biết, tính từ đầu năm đến thời điểm 20/6/2019, đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục duy trì ở mức cao với tổng vốn đăng ký cấp mới, tăng thêm và góp vốn mua cổ phần của nhà nhà đầu tư nước ngoài là 18,47 tỷ USD; vốn giải ngân được 9,1 tỷ USD.

Dòng vốn FDI tập trung chủ yếu vào hoạt động chế biến chế tạo với các dự án lớn trong lĩnh vực sản xuất lốp xe, thiết bị điện tử, dệt may. Điểm đáng chú ý, so với cùng kỳ năm trước số lượng các dự án tầm trung quy mô 100-500 triệu USD tăng lên đáng kể.

Tuy nhiên, dựa vào biểu đồ phân bổ vốn FDI đăng ký mới theo tỉnh/thành, có thể nhận thấy sự phân bổ nguồn vốn là khá rộng và thiếu tập trung so với các năm trước. Điển hình như dự án sản xuất lốp xe của Trung Quốc ở Tây Ninh và Tiền Giang, dự án sản xuất vải và nhuộm vải dệt tại Nghệ An.

Vì vậy, VDSC nhận định không loại trừ khả năng yếu tố chi phí lao động đang tác động đến sự điều chỉnh phạm vi đầu tư FDI, khi lợi thế lâu nay của Việt Nam về nhân công đang dần suy yếu và đánh giá của nhà đầu tư nước ngoài về môi trường đầu tư bắt đầu san sẻ với những yếu tố khác như kỹ năng lao động, tài nguyên thiên nhiên, vị trí gần thị trường tiêu thụ và cơ sở hạ tầng.

Bên cạnh đó, có nguyên nhân do môi trường và chính sách ưu đãi; chủ trương hiện nay của Chính phủ vẫn hướng tới sàng lọc và hạn chế các dự án FDI gây ô nhiễm môi trường…

Triển vọng vốn FDI vào Việt Nam

Dự báo triển vọng dòng vốn FDI, VDSC đánh giá việc ký kết thành công các hiệp định tự do thương mại thế hệ mới sẽ thúc đẩy Việt Nam trở thành ngôi sao sáng trong khu vực.

Dựa trên thế mạnh hiện tại của Việt Nam và phân loại chuỗi giá trị sản xuất, VDSC cho rằng các dự án đầu tư sẽ đến từ 3 nhóm chính, gồm: nhóm hàng thâm dụng lao động (dệt may và đồ gỗ); nhóm hàng chế biến và giao thương trong khu vực (thực phẩm, giấy, nhựa và cao su, sản phẩm kim loại, vật liệu xây dựng); và sáng tạo toàn cầu (sản xuất máy tính, điện thoại và linh kiện điện tử). Trong đó, nhóm cuối cùng chủ yếu dựa vào chuỗi giá trị tạo thành bởi các doanh nghiệp FDI lớn như Samsung, LG, Microsoft…

Ngoài ra, trong bối cảnh quốc tế và khu vực, việc cộng đồng nhà đầu tư nước ngoài, các tổ chức quốc tế đánh giá cao môi trường kinh doanh và đầu tư của Việt Nam, với một số FTA thế hệ mới bắt đầu có hiệu lực, trên cơ sở định hướng, chính sách mới về FDI thì tiềm năng thu hút vốn FDI của Việt Nam là khá rõ ràng.

Mặc dù vậy, “khả năng hiện thực hóa cơ hội đó đến đâu còn phụ thuộc vào cách tiếp cận của khu vực doanh nghiệp nói riêng và định hướng, chính sách hỗ trợ của Chính phủ” , VDSC nêu vấn đề.

Cuối cùng, báo cáo chuyên đề của VDSC nhận định với xu hướng thay đổi của chuỗi giá trị sản xuất toàn cầu, bản thân các doanh nghiệp cần có nhìn nhận đúng khái niệm thương mại quốc tế và sự đầu tư phù hợp nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh và hiện thực hóa cơ hội.