Việt Nam sẽ thu hút được nhiều “đại bàng”

Tiếp tục lắng nghe và giải quyết kịp thời các vướng mắc một cách hiệu quả chắc chắn sẽ khiến các nhà đầu tư (NĐT) nước ngoài quan tâm hơn cũng như dễ chọn Việt Nam để đầu tư hay mở rộng hoạt động hơn.

Đây là nhận định của ông Hong Sun - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (Korcham).

Nhìn lại quá trình chuyển dịch đầu tư đặc biệt của các tập đoàn đa quốc gia lớn, ông thấy Việt Nam đã tận dụng được thế nào, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh thu hút đầu tư giữa các nước ngày càng lớn?

Thực ra Việt Nam thời gian qua đã rất nỗ lực để thu hút các NĐT lớn như Samsung. Việt Nam có rất nhiều ưu điểm như đã khống chế tốt dịch Covid-19 và có rất nhiều lợi thế cạnh tranh khác nên các NĐT dù nhỏ hay lớn đều đang quan tâm. Nhưng quan trọng nhất là phải có được những NĐT, tập đoàn lớn thì mới có thể giúp đưa nền tảng ngành sản xuất tiếp tục đi lên. Điều này không chỉ tích cực cho xuất khẩu của Việt Nam mà còn là cách để nâng cao các tiêu chuẩn, chất lượng của các doanh nghiệp trong nước…

Nhưng để thu hút được các NĐT lớn, chắc chắn cần phải có các chính sách thực sự ưu đãi và hấp dẫn hơn nữa, cùng với đó là sự tích cực vào cuộc của các lãnh đạo cấp cao. Bởi chúng tôi cho rằng, hiện nay Việt Nam đang nằm trong thế phải cạnh tranh rất lớn với các nước khác trong thu hút đầu tư. Các tập đoàn hàng đầu cũng đang nhận được mời gọi từ các Chính phủ, lãnh đạo cấp cao nhất của nhiều nước khác trong khu vực, ví dụ như Indonesia, Ấn Độ… hay một số nước Đông Âu. Tức là lúc này không chỉ là cạnh tranh trong nước giữa các tỉnh, địa phương với nhau mà cạnh tranh cả giữa các nước trong khu vực và trên toàn thế giới.

Vì vậy Chính phủ giờ cũng cần như những doanh nhân, cần chủ động đi tìm doanh nghiệp, coi doanh nghiệp như khách hàng và mình phải đi tìm kiếm khách hàng, cho họ thấy những ưu đãi về đầu tư, cũng như đảm bảo quyền lợi cho họ chứ không phải chỉ chờ đợi người ta đến với mình rồi khi đó mới xem xét là cho phép làm hay không cho phép làm ở đây. Tôi nghĩ làm được như thế thì nhiều NĐT sẽ rất quan tâm và yên tâm khi đầu tư vào Việt Nam.

Nên dù Việt Nam là nơi lý tưởng để đầu tư, nhưng với các NĐT, đặc biệt là những NĐT mới, NĐT lớn đang xem xét lựa chọn địa điểm đầu tư thì họ quan tâm hơn đến các chính sách ưu đãi (như về thuế, đơn giản hóa các thủ tục…) và cam kết của Chính phủ chứ không chỉ là vấn đề nguồn nhân lực hay một số tiềm năng đã có. Chính vì thế tôi tin Việt Nam có tiềm năng thu hút đầu tư lớn và các cấp lãnh đạo cao nhất cần tạo ra một khuôn khổ để các NĐT lựa chọn, có những chính sách ưu đãi gắn với trách nhiệm… thì mới cạnh tranh được với các nước khác.

Theo đánh giá của cộng đồng doanh nghiệp, môi trường đầu tư kinh doanh (MTKD) ở Việt Nam ngày càng cải thiện. Tuy nhiên ông thấy còn những gì cần tiếp tục tháo gỡ?

Mặc dù Chính phủ Việt Nam đang rất nỗ lực trong cải thiện MTKD, cải cách thủ tục hành chính nhưng chưa phải đã giải quyết được 100% các vấn đề đã và đang tồn tại và nảy sinh. Như đối với lĩnh vực sản xuất thì tương đối tốt, các giấy phép nhanh và hỗ trợ kịp thời cho các doanh nghiệp…

Nhưng đối với một số lĩnh vực đầu tư khác thì để có được giấy phép vẫn mất thời gian nhiều hơn so với kế hoạch của NĐT. Ví dụ, một số tập đoàn lớn của Hàn Quốc muốn đầu tư vào lĩnh vực bất động sản thì vẫn mất nhiều thời gian, thủ tục còn phức tạp và thường bị chậm trễ.

Hay lĩnh vực năng lượng của Việt Nam cũng tiếp tục cần cải thiện. Đây là lĩnh vực rất quan trọng, muốn thu hút được các dòng vốn đầu tư lớn như đầu tư vào sản xuất thép hay sản xuất đồ bán dẫn thì nguồn cung cấp điện ổn định là yếu tố tiên quyết. Bởi chỉ một lần phải dừng vì sự cố nguồn điện thì các nhà máy đó sẽ bị thiệt hại rất lớn. Và điều đó là không thể nào chấp nhận được đối với các NĐT lớn và đó cũng chính là một thách thức để thu hút được các NĐT lớn. Nguồn cung điện thì nhà sản xuất (các tập đoàn lớn) họ sẽ không thể nào tự đầu tư mà đó là một phần trong cơ sở hạ tầng mà Nhà nước phải làm và phải đảm bảo cho họ. Chính vì vậy kế hoạch phát triển điện như thế nào phải được lập cặn kẽ, và cung cấp thông tin cho các NĐT.

Như ông nói ở trên thì có phải vấn đề nguồn nhân lực giờ không còn đóng vai trò quan trọng?

Không hẳn như vậy, ý tôi là khi các tập đoàn lớn họ đầu tư vào thì yếu tố nhân lực không còn đóng vai trò quá lớn như trước đây, vì bây giờ họ đầu tư vào máy móc, thiết bị công nghệ cao, và nhiều công đoạn gần như toàn do máy móc sản xuất hết. Nhưng như thế không có nghĩa là không còn cần đến nhân lực. Về nguồn nhân lực thì có nhiều vấn đề. Trong đó, chúng tôi đã từng đề xuất với Chính phủ Việt Nam là nên xây dựng chứng chỉ về kỹ thuật. Ví dụ, khi DN tuyển dụng hỏi một người lao động về kinh nghiệm công việc, người đó cho biết đã làm thợ hàn được 7 năm rồi nhưng không có chứng chỉ nào chứng nhận cho người ta về việc đó. Điều này dẫn đến khó khăn cho doanh nghiệp tuyển dụng trong đánh giá thực sự năng lực của người đó.

Tại Hàn Quốc, chúng tôi có hệ thống chứng chỉ để giải quyết những vấn đề như vậy. Ví dụ, 3 năm đầu làm nghề hàn thì người thợ hàn đó được xếp ở bậc ba, sau đó nếu thi đạt thì họ sẽ được cấp chứng chỉ bậc hai. Tiếp tục làm việc 10 năm sau có nhiều kinh nghiệm họ có thể thi lên bậc một. Và tiếp tục gắn bó với công việc càng lâu thì sẽ được công nhận là thợ giỏi, là chuyên gia trong lĩnh vực đó… Cùng với quá trình này thì tiền lương và thu nhập tương ứng cho người lao động cũng sẽ tăng lên tương ứng. Các chứng chỉ như vậy cũng giúp DN muốn tuyển dụng sẽ dễ dàng đánh giá về kinh nghiệm và khả năng của người lao động hơn.

Vậy quan điểm của các doanh nghiệp Hàn Quốc thế nào, thưa ông?

Chúng tôi tin tưởng những điều kiện liên quan đến đầu tư kinh doanh vẫn sẽ tiếp tục được cải thiện. Chủ trương, xu thế và lộ trình phát triển chung của Việt Nam đã được định hình rõ… Tuy nhiên, chúng tôi kỳ vọng là Chính phủ sẽ tiếp tục lắng nghe doanh nghiệp, các NĐT nước ngoài và phản ứng nhanh, giải quyết kịp thời các vướng mắc một cách hiệu quả. Như vậy thì chắc chắn các NĐT sẽ quan tâm hơn trong tìm hiểu cơ hội và dễ chọn Việt Nam để đầu tư hay mở rộng hoạt động hơn.

Xin cảm ơn ông!