Việt Nam sẽ công bố tình trạng khẩn cấp về dịch trong trường hợp nào?

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã tuyên bố tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu. Việt Nam có nguy cơ rất cao bùng phát dịch lớn do có đường biên giới dài với Trung Quốc, lưu lượng người qua lại, giao thương lớn, khách du lịch, lao động Việt Nam làm việc tại Trung Quốc và lao động Trung Quốc làm việc tại Việt Nam đông.

Dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona (nCoV) gây ra đang lây nhiễm rất nhanh, nghiêm trọng và đã ở mức rất cao tại Trung Quốc.

Trao đổi với Nhadautu.vn về vấn đề trong trường hợp nào thì Việt Nam công bố tình trạng khẩn cấp do dịch bệnh, tổ chức, cá nhân nào công bố, luật sư Trần Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Luật Minh Bạch (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho biết, trên thực tế, trong quá khứ Việt Nam chưa từng có tiền lệ trong việc công bố về tình trạng khẩn cấp.

Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật, ngày 29/01/2020, Bộ Y tế đã ra Quyết định 219/QĐ-BYT có hiệu lực ngay thời điểm ban hành, qua đó bổ sung bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona gây ra vào danh mục các bệnh truyền nhiễm nhóm A theo quy định tại Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007 để làm căn cứ công bố tình trạng khẩn cấp do dịch bệnh.

Điều 42 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007 quy định, chỉ ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch khi dịch lây lan nhanh trên diện rộng, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe con người và kinh tế - xã hội của đất nước.

Với việc số lượng bệnh nhân nghi nhiễm, nhiễm và tử vong do nhiễm viruss Corona tăng chóng mặt theo từng ngày thì việc ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch là đúng theo quy định của pháp luật và phù hợp với tính cấp bách thời điểm hiện tại.

Tại khoản 3 Điều này cũng quy định rõ về thẩm quyền, Uỷ ban thường vụ Quốc hội ra Nghị quyết ban bố tình trạng khẩn cấp theo đề nghị của Thủ tướng Chính phủ.

Trong trường hợp Uỷ ban thường vụ Quốc hội không thể họp ngay được thì Chủ tịch nước ra Lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp.

Lúc này, Thủ tướng Chính phủ sẽ ra Quyết định để tổ chức thi hành nghị quyết hoặc lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp trên.

Ngoài ra, các cơ quan Thông tấn xã Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Báo Nhân dân, Báo Quân đội nhân dân sẽ có trách nhiệm đăng ngay toàn văn Nghị quyết hoặc Lệnh ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch, các quyết định của Thủ tướng Chính phủ tổ chức thi hành nghị quyết của Uỷ ban thường vụ Quốc hội hoặc lệnh của Chủ tịch nước ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch; đưa tin kịp thời về các biện pháp đã được áp dụng tại địa bàn có tình trạng khẩn cấp và tình hình khắc phục hậu quả dịch; đăng toàn văn nghị quyết của Uỷ ban thường vụ Quốc hội hoặc lệnh của Chủ tịch nước bãi bỏ tình trạng khẩn cấp về dịch.

Liên quan đến vấn đề nay, ngày hôm qua (31/1), tại cuộc họp do Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam tổ chức về việc phòng chống dịch viêm phổi Vũ Hán liên quan đến chủng virus Corona mới gây nên tại Trung Quốc, GS.TS Nguyễn Thanh Long, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương cho biết, việc công bố tình trạng y tế khẩn cấp phải dựa trên các tiêu chí như: Số lượng người mắc, số lượng bệnh nhân tử vong, mức độ lan tràn của dịch bệnh, đã áp dụng các biện pháp nhưng chưa ngăn chặn được dịch bệnh,…

Thực tế từ trước đến nay, WHO đã công bố tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu với 4 loại dịch bệnh, nhưng Việt Nam chưa lần nào công bố. Kể cả năm 2009 số lượng người mắc virus H5N1 ở Việt Nam lên tới gần 10.000 người, 22 ca tử vong, thời điểm đó chúng ta cũng không công bố tình trạng khẩn cấp – PGS.TS Nguyễn Thanh Long thông tin, đồng thời nhận định: "Dịch bệnh nCoV hiện đang diễn biến rất phức tạp. Chúng ta đã và đang triển khai các giải pháp phòng, chống còn mạnh hơn cả khuyến cáo của WHO. Do vậy cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến, đồng thời cần thống nhất các tiêu chí để tham mưu cho cấp có thẩm quyền công bố tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật vào đúng thời điểm".