Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý rõ ràng cho điện gió ngoài khơi

Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý rõ ràng cho điện gió ngoài khơi, thí điểm phát triển các dự án quy mô nhỏ, đồng thời xây dựng chiến lược phát triển lâu dài với các chính sách hỗ trợ phù hợp.

"Quy hoạch điện VIII đặt mục tiêu phát triển 6 GW điện gió ngoài khơi tại Việt Nam đến năm 2030. Tuy nhiên, các quy định pháp luật hiện nay chưa đầy đủ để điều chỉnh việc phát triển điện gió ngoài khơi, gây khó khăn từ giai đoạn quy hoạch, chuẩn bị đầu tư đến vận hành khai thác", đó là chia sẻ của ông Nguyễn Thanh Bình - Trưởng Ban Điện và Năng lượng tái tạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) tại Hội thảo “Các dự án điện gió ngoài khơi thí điểm tại Việt Nam”.

Hội thảo “Các dự án điện gió ngoài khơi thí điểm tại Việt Nam” đã tập trung thảo luận về chiến lược phát triển điện gió ngoài khơi của Petrovietnam; Lắp đặt turbine gió ngoài khơi thí điểm để nâng cao khả năng cấp nguồn điện cho Lô 09-1/Vietsovpetro; Lộ trình phát triển điện gió ngoài khơi ở Việt Nam và khả năng đấu nối vào lưới điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN); Đánh giá hiện trạng phát triển cảng biển ở Việt Nam phục vụ các dự án điện gió ngoài khơi…

Tại Hội thảo, các chuyên gia Đan Mạch và Việt Nam đã tập trung phân tích các thách thức trong phát triển điện gió ngoài khơi; chia sẻ kinh nghiệm và thảo luận về các vấn đề then chốt trong quá trình phát triển dự án điện gió ngoài khơi thí điểm, từ khâu cấp phép, khảo sát đáy biển, đánh giá tác động môi trường, cho đến các khía cạnh kỹ thuật như thiết kế móng và lựa chọn turbine, phát triển các dự án và cơ sở hạ tầng điện gió ngoài khơi như đấu nối điện lưới từ các dự án ngoài khơi của Đan Mạch và kết nối với khu vực châu Âu.

Bên cạnh đó, các chính sách hỗ trợ, tính khả thi và hiệu quả của các dự án năng lượng, giá điện kỳ vọng cũng được các chuyên gia hai nước thảo luận nhằm đảm bảo tính cạnh tranh và bền vững của dự án điện gió ngoài khơi. Hội thảo cũng dành sự quan tâm đặc biệt đến công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi trong tương lai.

Petrovietnam tham gia chuỗi cung ứng, cung cấp các dịch vụ kỹ thuật và phát triển ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi. Hiện nay, các đơn vị thành viên của Petrovietnam đã ký nhiều hợp đồng cung cấp thiết bị, dịch vụ cho các dự án điện gió ngoài khơi tại châu Âu và Đài Loan như Tổng công ty CP Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí (PTSC) đang hợp tác với đối tác để nghiên cứu đầu tư phát triển dự án điện gió ngoài khơi 2,3 GW tại Việt Nam xuất khẩu điện sang Singapore.

Với nguồn dữ liệu, kiến thức về môi trường biển tích lũy từ quá trình nghiên cứu tìm kiếm thăm dò khai thác dầu khí, Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) đã chủ động thực hiện các nghiên cứu và hợp tác với các đối tác quốc tế để đánh giá các điều kiện địa chất, môi trường, và hải văn của đáy biển. VPI đã và đang nghiên cứu ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo tiên tiến để phân tích tài liệu địa chấn có độ phân giải cao và tích hợp các dữ liệu địa chất, địa kỹ thuật thành mô hình nền tích hợp làm cơ sở cho việc thiết kế nền móng, lựa chọn vị trí tối ưu để đặt các turbine cũng như tuyến cáp ngầm.

Theo ông Nguyễn Thanh Bình - Trưởng Ban Điện và Năng lượng tái tạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam), Quy hoạch điện VIII đặt mục tiêu phát triển 6 GW điện gió ngoài khơi tại Việt Nam đến năm 2030. Tuy nhiên, các quy định pháp luật hiện nay chưa đầy đủ để điều chỉnh việc phát triển điện gió ngoài khơi, gây khó khăn từ giai đoạn quy hoạch, chuẩn bị đầu tư đến vận hành khai thác. Điện gió ngoài khơi là lĩnh vực mới, Việt Nam chưa có kinh nghiệm đầu tư, vận hành, cần thời gian để nâng cao năng lực quản lý và ứng dụng công nghệ.

Ông Nguyễn Thanh Bình đánh giá việc thí điểm phát triển điện gió ngoài khơi sẽ là cơ sở để hoàn thiện các quy định về quy hoạch, đầu tư, vận hành, chính sách hỗ trợ tài chính, thuế, đánh giá hiệu quả kinh tế, tác động môi trường; từ đó thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp phụ trợ (như chế tạo, cảng, dịch vụ kỹ thuật hậu cần), góp phần xây dựng chuỗi cung ứng nội địa và tích lũy kinh nghiệm quản lý, vận hành, ứng dụng công nghệ điện gió ngoài khơi tại Việt Nam.

Hiện Liên doanh Việt - Nga “Vietsovpetro” đang nghiên cứu triển khai dự án đầu tiên về lắp đặt turbine gió ngoài khơi thí điểm để nâng cao khả năng cấp nguồn điện phục vụ sản xuất cho Lô 09-1, bể Cửu Long. Ông Trần Duy Hải - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học và Thiết kế Dầu khí biển (NIPI) cho biết, Vietsovpetro đã hoàn thành các nghiên cứu về dữ liệu gió, địa kỹ thuật, nghiên cứu về tính khả thi của việc lắp đặt chân đế, turbine điện gió ngoài khơi. Tuy nhiên, do Việt Nam chưa có các quy định cụ thể cho phát triển dự án điện gió ngoài khơi nên dự án thí điểm này cũng chưa được phê duyệt để Vietsovpetro có thể tiến hành các bước tiếp theo.

Về các thách thức trong phát triển điện gió ngoài khơi, ông Nguyễn Hoàng Anh - Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho rằng việc xây dựng hệ thống truyền tải điện cho các dự án điện gió ngoài khơi rất khó khăn do Quy hoạch tổng thể không gian biển quốc gia giai đoạn 2021 - 2030 chưa được phê duyệt; chưa có quy hoạch tuyến cáp ngầm kết nối các dự án điện gió ngoài khơi; quy trình, thủ tục đầu tư phức tạp, dẫn đến thời gian chuẩn bị đầu tư kéo dài và tiềm ẩn rủi ro trong quá trình thực hiện; thiếu quy định về đầu tư dự án điện gió ngoài khơi; không có cơ chế về giá điện gió ngoài khơi rõ ràng, minh bạch cũng như các nguyên tắc điều tiết hoạt động của lĩnh vực này…

Do đó các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý rõ ràng cho điện gió ngoài khơi, thí điểm phát triển các dự án điện gió ngoài khơi quy mô nhỏ, đồng thời xây dựng chiến lược phát triển lâu dài cho điện gió ngoài khơi với các chính sách hỗ trợ phù hợp.