Viện trưởng VKSND Lê Minh Trí: "Vô ý làm thất thoát 100 triệu mà đã phải ở tù thì rất nặng và nghiêm khắc"

"Sau khi phát hiện sai phạm thất thoát nhưng có khắc phục thì có nên hình sự không? Chứ quản lý tài sản hiện nay mà gây thất thoát 100 triệu đã phải ở tù thì tôi thấy rất nặng", ĐBQH Lê Minh Trí – Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao nói.

Sáng 2/6, Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Lê Minh Trí - Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã có ý kiến thảo luận tại hội trường liên quan đến đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển KTXH và ngân sách Nhà nước năm 2021 và những tháng đầu năm 2022.

Chung sức đồng lòng vượt qua khó khăn, thử thách

Mở đầu phần thảo luận, đại biểu Lê Minh Trí bày tỏ vừa mừng, vừa lo, phấn khởi vì hiện nay chúng ta cơ bản kiểm soát được dịch Covid-19, song ông cũng rất lo lắng vì hậu quả của dịch Covid-19 là rất lớn, cộng với những biến động mới của thế giới, đặc biệt là chiến tranh giữa Nga và Ucraina làm cho kinh tế thế giới đầy khó khăn và thách thức có nguy cơ lạm phát cao khiến nền kinh tế Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc.

"Lúc này đòi hỏi chúng ta phải chung sức đồng lòng vượt qua khó khăn thử thách. Tôi đánh giá cao những quyết tâm của Đảng, Quốc hội, Chính phủ trong việc có chủ trương, Bộ Chính trị có Kết luận số 24 và Quốc hội đã ban hành NQ 43, Chính phủ có NQ 11 về chính sách phục hồi kinh tế xã hội, NĐ 15 của Chính phủ về miễn giảm thuế…", đại biểu Lê Minh Trí nói.

Theo ông, hiện nay người dân và doanh nghiệp (DN) rất khó khăn khi giá cả tăng cao nhưng lương người lao động không tăng, thậm chí giảm, cá biệt có tăng thì không đáng kể dẫn đến các DN phải chịu chi phí đầu vào cao để phục hồi sản xuất kinh doanh nên việc không tăng thuế mà giảm miễn thuế là quyết sách đúng, kịp thời để kiềm chế giá cả, lạm phát, cũng như hỗ trợ trực tiếp cho người dân và DN.

Tuy nhiên, đại biểu kiến nghị Quốc hội và Chính phủ cần nghiên cứu miễn giảm thuế sâu và dài hơn không chỉ 0,2% và trong 1 năm 2022 mà có thể hai năm hoặc dài hơn. "Cần chọn các đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất, có vai trò quan trọng trong nền kinh tế có khả năng phục hồi nhanh để thúc đẩy, vực dậy nhanh nền kinh tế. Chúng ta không hỗ trợ cào bằng mà chọn lọc, ưu tiên khu vực đối tượng…Hàng năm có đánh giá cụ thể", đại biểu Lê Minh Trí nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, để những quyết sách này đúng đắn và đi vào cuộc sống để người dân và DN tiếp cận được, đại biểu kiến nghị Chính phủ có kế hoạch phân công, triển khai đồng bộ từ các bộ ngành có liên quan đến các tỉnh, TP và có giám sát đồng bộ không để triển khai chậm.

"Xem xét ban hành NQ chống trốn thuế, chống trượt giá; đồng thời có tăng cường cuộc đấu tranh chống hàng gian, hàng giả, buôn lậu. Đây là vấn đề không mới, từng làm và đã làm nhưng chúng ta làm chưa tốt, chưa hiệu quả.

Bây giờ trong lúc khó khăn này chúng ta cần có chủ trương làm mạnh mẽ, quyết liệt hơn để chống thất thu ngân sách và tạo nguồn thu lớn cho ngân sách", đại biểu kiến nghị và nhấn mạnh, nếu làm tốt được việc này, chúng ta sẽ thiết lập được trật tự trong môi trường đầu tư kinh doanh hiện nay.

"Chúng ta bảo vệ tốt hơn người dân, DN làm ăn chân chính thì sẽ tạo được niềm tin động lực cho sự phát triển nhanh và bền vững của nền kinh tế và có sự công bằng giữa DN trong nước và nước ngoài…thì xã hội mới có động lực phát triển".

Sai thì sửa nhưng cần phải tiếp tục làm…

Một trong những kiến nghị tiếp theo của đại biểu Lê Minh Trí đó là đề nghị Chính phủ rà soát tháo gỡ nhanh những bất cập, vướng mắc hiện nay. Theo ông, thời gian vừa qua, chúng ta đã tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, hệ thống chính trị và xử lý nghiêm những người cố tình làm sai gây hậu quả thiệt hại cho lợi ích nhà nước, lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân.

Nhưng chúng ta cần kịp thời ban hành, bổ sung những quy định, pháp luật cụ thể là NQ, NĐ hay Thông tư trong từng lĩnh vực để bịt những lỗ hổng trong quản lý vừa tạo điều kiện cho sự phát triển và phục vụ tốt hơn cho nhân dân và tạo hành lang pháp lý cho người thực hiện nhiệm vụ được an tâm.

"Vừa rồi, qua một số vụ án có liên quan đến ngành y tế thì việc tổ chức đấu thầu, đấu giá mua sắm thuốc, sinh phẩm, trang thiết bị y tế đang bị đình trệ. Việc thực hiện kinh doanh đầu tư các trang thiết bị y tế thế hệ mới từ nguồn lực của xã hội cũng dừng lại.

Đây là cách làm đúng nhưng có sơ hở, cách làm có sai. Sai thì sửa nhưng cần phải tiếp tục làm, nếu chúng ta không tiếp tục làm thì sẽ ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ nhân dân trong khám, chữa bệnh. Hiện nay, bác sĩ của chúng ta có tay nghề không kém gì các nước nhưng nếu không có trang thiết bị, máy móc tiên tiến, phù hợp để hỗ trợ thì sẽ tụt hậu so với thế giới và khu vực khiến người dân sẽ phải trả chi phí cao hơn, và mất thời gian đi khám, chữa bệnh ở nước ngoài làm cho chúng ta mất đi nguồn thu từ dịch vụ này và mất đi thế mạnh. Còn nếu chờ ngân sách đầu tư thì sẽ bị chậm", đại biểu Lê Minh Trí nói và kiến nghị Quốc hội và Chính phủ nên có chỉ đạo các cơ quan có liên quan ban hành nhanh NQ, NĐ, TT hướng dẫn tháo gỡ những bất ổn trong lĩnh vực này.

Qua công việc thực tế, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cũng kiến nghị Quốc hội nên xem xét, rà soát lại một số điều khoản của Luật Hình sự 2015 và sửa đổi năm 2017. Đặc biệt, ông nhận thấy ở Điều 219 quy định tội vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí.

Đại biểu Lê Minh Trí dẫn Khoản 1, Điều 219 Luật Hình sự năm 2017: "Người nào được giao quản lý nhà nước mà vi phạm chế độ quản lý sử dụng tài sản gây thất thoát lãng phí từ 100 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm về hành vi này mà vẫn vi phạm thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù 1-5 năm" và nói: "Tôi thấy rằng, Điều 219 này rất nghiêm khắc, tạo ra một áp lực và ra rủi ro cao trong thực hiện nhiệm vụ của cán bộ trong quản lý tài sản nhà nước của chúng ta hiện nay.

Tất nhiên, nghiêm khắc là để chúng ta biết để giữ gìn, quản lý cho tốt, nhưng so với Điều 165 của Luật Hình sự cũ thì chỉ cố ý làm trái và thiệt hại từ 100 triệu trở lên thì mới xử lý hình sự. Nhưng Điều 219 này chỉ cần vô ý hoặc do bên dưới đề xuất nhưng chúng ta kiểm soát không được dẫn đến thiệt hại từ 100 – dưới 300 triệu thì đã ở tù từ 1-5 năm thì chế tài này rất là nghiêm khắc.

Tôi thấy rằng, chúng ta có thể "mở ra", ví như sau khi phát hiện sai phạm thất thoát nhưng có khắc phục thì có nên hình sự hay không, hay là mức thiệt hại phải trên 100 triệu chứ quản lý tài sản hiện nay mà 100 triệu đã phải ở tù thì tôi thấy rằng rất nặng".

Phân tích thêm, đại biểu Lê Minh Trí cho rằng, đang có cái gì đó "va" nhau. Cụ thể, mặc dù Luật Hình sự ban hành năm 2015 và sửa đổi năm 2017 nhưng vừa qua Đảng và Bộ Chính trị cũng đã có Kết luận số 14 liên quan đến việc bảo vệ những người năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, vì công việc chung hiệu quả.

"Nếu một bên có hướng mở ra để bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm. Còn một bên là Bộ Luật đang có hiệu lực thi hành nhưng nghiêm khắc như thế này thì tôi nghĩ rằng chúng ta phải có rà soát nghiên cứu để làm sao vừa chặt chẽ trong quản lý, vừa răn đe giáo dục, không để cho người xấu lợi dụng nhưng cũng tạo điều kiện an tâm cho cán bộ thực hiện nhiệm vụ", đại biểu Lê Minh Trí kết lại.