Viện kiểm sát nhân dân tối cao kháng nghị bản án sơ thẩm vụ Vũ “nhôm“

VKSND tối cao vừa có quyết định kháng nghị một phần bản án sơ thẩm vụ án Phan Văn Anh Vũ (Vũ “nhôm”) và đồng phạm.

Nội dung kháng nghị liên quan đến phần kết luận, các giao dịch có dính dáng đến 7 tài sản Nhà nước là giao dịch dân sự vô hiệu và xử lý hậu quả của giao dịch vô hiệu.

Theo bản án sơ thẩm, phần dân sự, Tòa án quyết định các giao dịch, hợp đồng của CTCP xây dựng Bắc Nam 79, CTCP Nova Bắc Nam 79 (do Phan Văn Anh Vũ làm Chủ tịch HĐQT) về việc mua/bán; thuê/cho thuê đối với 7 tài sản Nhà nước bị vô hiệu toàn bộ.

Có 4 tài sản tại TP. Đà Nẵng bao gồm: nhà, đất số 319 Lê Duẩn, phường Tân Chính, quận Thanh Khê; 3.264 m2 đất tại đường Ngô Quyền, phường An Hải Bắc, quận Sơn Trà; nhà, đất tại số 16 Bạch Đằng, phường Thạch Thang, quận Hải Châu; dự án Vệt du lịch ven biển từ Vegas Resort đến Khu du lịch Bến Thành Non Nước, đường Trường Sa, phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn.

Có 3 tài sản ở TP.HCM gồm: nhà, đất tại số 15 Thi Sách, quận 1; nhà, đất tại số 8 Nguyễn Trung Trực, quận 1 và nhà, đất tại số 129 Pasteur, quận 3.

Tuy nhiên, theo VKSND tối cao, mục đích của bị cáo Vũ và các đồng phạm là lợi dụng chức vụ, quyền hạn tác động đến những người có thẩm quyền trong các cơ quan quản lý Nhà nước để được chuyển giao quyền sở hữu, quyền quản lý, khai thác đối với 7 tài sản Nhà nước sang cá nhân Vũ và các công ty của Vũ không thông qua đấu giá theo các quy định của pháp luật.

Trên cơ sở đó, Vũ có toàn quyền quyết định việc chuyển nhượng, cho thuê, khai thác, sử dụng, góp vốn,… nhằm hưởng lợi từ những giá trị tăng thêm của các bất động sản.

Trong quá trình chuyển giao, Vũ và các đồng phạm dùng quyền lực để Vũ và các công ty của Vũ còn được hưởng những ưu đãi về giá, hệ số sinh lợi của bất động sản, từ đó gây thiệt hại đặc biệt lớn cho Nhà nước.

Trên thực tế, trong thời gian từ khi phạm tội đến khi Vũ bị phát hiện khởi tố, giá trị của 7 tài sản Nhà nước nêu trên đã tăng gấp 10 lần.

Vì vậy, thiệt hại do hành vi phạm tội của Vũ và đồng phạm gây ra phải được xác định không chỉ là những ưu đãi về giá, hệ số sinh lợi mà Vũ có được khi nhận 7 tài sản Nhà nước, mà còn bao gồm thiệt hại do Nhà nước mất đi quyền khai thác, quản lý, sử dụng 7 tài sản trên, giá trị tăng thêm của các tài sản này và cả những thiệt hại khác mà Vũ đang gây ra trong quá trình sử dụng.

VKSND cấp sơ thẩm và phúc thẩm căn cứ vào kết luận giám định xác định giá trị thiệt hại gần 1.160 tỉ đồng do hành vi phạm tội của Vũ và đồng phạm gây ra tại thời điểm khởi tố vụ án là có cơ sở, phù hợp với mục đích, bản chất, diễn biến hành vi phạm tội của các bị cáo.

Việc Tòa án cấp sơ thẩm chỉ xác định thiệt hại cho Nhà nước tại thời điểm phạm tội là hơn 135 tỉ đồng là chưa đánh giá đúng bản chất thực tế cũng như hậu quả các bị cáo gây ra cho Nhà nước và xã hội.

Tòa án cấp phúc thẩm không nhận định, đánh giá hậu quả thiệt hại của hành vi phạm tội mà bị cáo Vũ và đồng phạm đã gây ra, mà lại xác định số tiền hơn 135 tỉ đồng cùng với khoản thu lợi từ việc cho thuê tài sản 5,8 tỉ đồng là hậu quả của hợp đồng vô hiệu giữa Vũ và các cơ quan Nhà nước là không đúng, “dân sự hóa” hành vi phạm tội của bị cáo Vũ và đồng phạm.

VKSND tối cao cũng cho rằng, các giao dịch liên quan đến 7 tài sản Nhà nước không phải là hợp đồng dân sự (vô hiệu).

Từ sai lầm trong nhận định các giao dịch này là hợp đồng dân sự (vô hiệu), Tòa án cấp phúc thẩm quyết định buộc hai công ty này phải giao nộp lại 7 tài sản nói trên cho UBND TP. Đà Nẵng, UBND TP.HCM và Bộ Công an là không phù hợp các quy định về xử lý tài sản là đối tượng phạm tội.

Ngoài ra, trong quyết định kháng nghị phúc thẩm đối với Bản án sơ thẩm có nội dung đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm xác định thiệt hại do hành vi phạm tội của các bị cáo gây ra tại thời điểm khởi tố vụ án là gần 1.160 tỷ đồng.

Tuy nhiên, tại Bản án hình sự phúc thẩm số 346/2019/HSST ngày 13/6/2019, Tòa án cấp phúc thẩm chưa nhận định và quyết định về nội dung kháng nghị này là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.

Từ đó, VKSND tối cao đã quyết định kháng nghị một phần Bản án hình sự phúc thẩm và đề nghị Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm xác định giá trị thiệt hại do hành vi phạm tội của bị cáo Vũ và các đồng phạm gây ra tại thời điểm khởi tố vụ án là gần 1.160 tỷ đồng; hủy phần tuyên bố các giao dịch, hợp đồng đối với 7 tài sản Nhà nước bị vô hiệu để xét xử phúc thẩm lại.

Theo VKSND tối cao, cần tịch thu, trả lại tài sản cho Nhà nước và giao cho UBND TP. Đà Nẵng, UBND TP.HCM thu hồi, quản lý và xử lý theo quy định của pháp luật đối với 6 tài sản Nhà nước, gồm: nhà, đất số 319 Lê Duẩn (Đà Nẵng); 3.264 m2 đất tại đường Ngô Quyền (Đà Nẵng); nhà, đất tại số 16 Bạch Đằng (Đà Nẵng); dự án Vệt du lịch ven biển từ Vegas Resort đến Khu du lịch Bến Thành Non Nước, đường Trường Sa Đà Nẵng); nhà, đất tại số 15 Thi Sách, quận 1 (TP.HCM) và nhà, đất tại số 8 Nguyễn Trung Trực, quận 1, (TP.HCM).

VKSND tối cao giao Bộ Công an phối hợp với UBND TP.HCM báo cáo đề xuất Thủ tướng Chính phủ biện pháp thu hồi tài sản nhà, đất tại số 129 Pasteur, phường 6, quận 3, TP HCM, đảm bảo không thất thoát tài sản Nhà nước, đồng thời bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp cho những người có liên quan.