Vì sao xe ôtô nhập khẩu từ Trung Quốc giảm sốc?

Thống kê của Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho thấy ôtô nhập từ Trung Quốc giảm mạnh năm 2018 giảm tới 87% so với năm 2017, 8 tháng năm 2019 giảm một nửa. Nguyên nhân của tình trạng này là do nhu cầu về xe tải trong nước giảm. Bên cạnh đó, theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN và Trung Quốc – ACFTA, xe nhập nguyên chiếc từ Trung Quốc gặp bất lợi về giá do phải chịu thuế nhập khẩu cao.

Theo thông tin từ Bộ Công Thương, 6 tháng đầu năm 2019, số lượng ô tô nhập khẩu đạt 75.438 chiếc trị giá 1,68 tỷ USD, tăng 513% về số lượng và tăng 413,4% về trị giá so với cùng kỳ năm 2018, đạt gần mức cả năm 2018 (81.787 xe ô tô).

Đánh giá về thị trường xe ô tô nhập khẩu, Cục Công nghiệp cho hay, từ đầu năm 2018, thuế nhập khẩu xe ô tô từ ASEAN về ở mức 0%. Điều này khiến lượng xe nhập từ khu vực ASEAN tăng mạnh, hiện đã chiếm đến 88,8% tổng lượng ô tô nhập khẩu cả nước.

Việc các doanh nghiệp trong nước tận dụng ưu đãi nhập xe từ ASEAN khiến một số thị trường nhập khẩu ô tô "truyền thống" như Hàn Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản... giảm mạnh.

Đặc biệt, với thị trường Trung Quốc, từ đầu năm 2018, lượng xe nhập về có mức suy giảm nhanh chóng. Theo thống kê của Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương, năm 2017, ôtô nhập từ Trung Quốc khoảng 11.800 xe, nhưng sang năm 2018 giảm tới 87%, còn 1.565 xe.

Những tháng đầu năm 2019, lượng xe nhập khẩu Trung Quốc vẫn có xu hướng giảm, trong tháng 7, khoảng 600 ôtô các loại được nhập về nhưng đến tháng 8, số xe về Việt Nam giảm một nửa.

Theo đánh giá của Bộ Công thương việc xe ô tô nhập khẩu Trung Quốc giảm mạnh về số lượng do rất nhiều nguyên nhân. Chủ yếu là do hiện nay, tại Việt Nam, không có nhiều doanh nghiệp được cấp Giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô. Bên cạnh đó, nhu cầu nhập khẩu xe từ Trung Quốc của thị trường Việt Nam chủ yếu là dòng xe tải nhẹ nhưng hiện nay, các doanh nghiệp trong nước đã có thể tự sản xuất được.

"Việt Nam nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc các loại xe tải, trong khi nhu cầu nhập loại xe này giảm xuống, thay vào đó là xe dưới 9 chỗ ngồi từ các nước ASEAN để hưởng lợi thuế nhập khẩu 0%", đại diện Bộ Công Thương cho biết.

Mặt khác, theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN và Trung Quốc – ACFTA, xe nhập nguyên chiếc từ Trung Quốc gặp bất lợi về giá hơn so với xe từ ASEAN do phải chịu thuế nhập khẩu cao từ 47-70%.

Ngoài ra, việc các thành phố lớn do tăng thuế trước bạ (từ 2% lên 6-7,25%) cũng khiến dòng xe bán tải do tiêu thụ khó khăn hơn trước dẫn đến số lượng nhập khẩu suy giảm.

Cục Xuất nhập khẩu thông tin thêm, mặc dù số lượng tăng đột biến nhưng giá nhập khẩu trung bình mỗi chiếc ô tô các loại đều có xu hướng giảm ở mức hơn 4.000 USD/xe.

Cụ thể, từ mức 26.649 USD/xe xuống còn 22.275 USD/xe. Trong đó, ô tô dưới 9 chỗ ngồi giá nhập khẩu trung bình mỗi xe giảm từ mức 22.530 USD xuống còn 19.258 USD/xe.

Theo thông tin từ đại diện một số showroom chuyên kinh doanh xe nhập Trung Quốc cho biết, sau tháng 9, xu hướng tăng nhập xe Trung Quốc, đặc biệt là dòng xe dưới 9 chỗ có thể trở lại vào cuối năm nay. Nguyên nhân là do các nhà sản xuất nước này nâng cấp xong nhà máy đáp ứng tiêu chuẩn Euro 6 của Chính phủ.

Theo đó, những thương hiệu xe Trung Quốc phổ biến tại Việt Nam thời gian qua như Zotye với mẫu xe Z8 và BAIC với mẫu Q7, X65, BJ40.... sẽ tiếp tục nhắm đến thị trường Việt.

Đặc thù của các mẫu xe trên là được thiết kế theo ngôn ngữ mang phong cách những hãng xe sang nổi tiếng thế giới như: Porsche, Range Rover hay Mercedes-Benz. Ôtô Trung Quốc cũng được trang bị đầy đủ tiện ích thời thượng giống các dòng xe đắt tiền như mở cốp tự động bằng cảm ứng, cửa sổ trời toàn cảnh, bậc lên xuống gập/mở điện, sạc không dây, camera 360.

Tuy nhiên, với những mẫu xe của các thương hiệu nổi tiếng có giá bán lên tới vài tỉ đồng thì xe Trung Quốc với mức giá lăn bánh chỉ trên dưới 700 triệu đồng.

Theo đánh giá của các chuyên gia, người tiêu dùng và chính các hãng xe Trung Quốc cũng nhận định, tâm lý người tiêu dùng Việt vẫn khá e dè, nghi ngại về chất lượng của các dòng xe này.

Theo đại diện hãng xe hơi Dong Feng (Trung Quốc) cho biết, công ty đang hợp tác với một số đơn vị khác để mở thêm vài showroom tại TP HCM, mục tiêu trước mắt nhằm giúp người tiêu dùng Việt nhận diện được thương hiệu của hãng.

"Khách hàng Việt Nam còn e dè với xe Trung Quốc nên thời gian đầu sẽ gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, 1-2 năm tới, hy vọng nhiều khách hàng sẽ chọn mua xe Dong Feng vì đạt chất lượng, mẫu mã đẹp, giá cả phù hợp cũng như hậu mãi chu đáo" - đại diện hãng xe này kỳ vọng.

Mới đây, lãnh đạo Cục Công nghiệp cho hay, dự kiến nhập siêu ngành ô tô năm nay sẽ đạt mức kỷ lục hơn 3,4 tỷ USD. Kim ngạch nhập khẩu ô tô sẽ tiếp tục tăng theo các năm ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành sản xuất ô tô nội địa.

Lo ngại lượng xe nhập khẩu lấn át ngành ô tô non trẻ, Cục Công nghiệp đã kiến nghị ban hành các chính sách mới tập trung hỗ trợ để thúc đẩy nhanh các dự án lớn về sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam.