Vì sao tỉ giá USD/VNĐ dậy sóng, vượt mốc 24.000 đồng?

Cung cầu USD không hẳn là nguyên nhân khiến tỉ giá USD/VNĐ tăng mạnh thời gian gần đây.

Ngày 16-8, tỉ giá trung tâm được Ngân hàng Nhà nước niêm yết ở mức 23.918 đồng/USD, tăng thêm 17 đồng/USD so với hôm qua. Đây là ngày thứ 2 liên tiếp tỉ giá trung tâm tăng mạnh và tiếp nối đà tăng từ đầu tháng 8 đến nay.

Đáng chú ý, giá bán USD tại Sở giao dịch Ngân hàng Nhà nước tiếp tục được nâng lên 25.063 đồng, vượt cả giá bán ra tại ngân hàng thương mại.

Trong khi đó, giá USD ở các ngân hàng thương mại cũng tiếp tục đi lên. Vietcombank giao dịch USD ở mức 23.795 đồng/USD mua vào, 24.165 đồng/USD bán ra, tăng thêm tới 155 đồng USD so với hôm qua.

ACB niêm yết giá USD mua vào 23.850 đồng/USD, bán ra 24.150 đồng/USD. Eximbank giao dịch USD ở mức 23.850 đồng/USD mua vào, bán ra 24.160 đồng/USD bán ra.

Trong báo cáo nhanh về tỉ giá, Công ty chứng khoán MB (MBS) cho biết hiện tại tỉ giá đã tăng 1,62% so với đầu năm và tăng 2% so với mức thấp nhất năm được thiết lập trong tháng 5-2023. Tỉ giá tăng mạnh trong bối cảnh Việt Nam duy trì mức thặng dư thương mại lớn là 16,2 tỉ USD trong 7 tháng đầu năm; mức FDI giải ngân ổn định đạt 11,58 tỉ USD và dự trữ ngoại hối gia tăng lên mức 93 tỉ USD. Những yếu tố này cho thấy cung cầu USD không hẳn là nguyên nhân khiến tỉ giá gia tăng so với đầu năm.

Giá USD tăng cao trong những ngày qua

Ông Hoàng Công Tuấn, Kinh tế trưởng MBS, phân tích nếu xét các yếu tố áp lực từ thị trường ngoại hối toàn cầu, chỉ số USD đã tăng lại lên mức 103 điểm trong hai tuần đầu tháng 8 sau khi chạm ngưỡng thấp nhất năm là mức 99,7 điểm trong tháng trước đó. Các đồng tiền khác trong khu vực cũng có xu hướng mất giá so với USD trong 2 tuần đầu tháng 8. So với đầu năm, đa phần các đồng tiền trong khu vực cũng mất giá so với USD với mức giao động từ 3-5%. Do đó, VNĐ cũng chịu sức ép giảm giá một phần từ yếu tố này.

"Chính sách tiền tệ của Việt Nam hiện tại đang là yếu tố chính khiến VNĐ giảm giá so với USD. Trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã có động thái hạ lãi suất quyết liệt để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và để tỉ giá VND/USD biến động ở mức thấp" - ông Hoàng Công Tuấn nói.

Ngân hàng Nhà nước cũng vừa có văn bản yêu cầu tổ chức tín dụng tiếp tục giảm thêm 1,5 - 2 điểm % lãi vay, áp dụng với cả khoản vay hiện hữu. Các động thái nới lỏng tiền tệ và thông điệp mạnh mẽ của Ngân hàng Nhà nước đã khiến chênh lệch lãi suất giữa VNĐ và USD duy trì ở mức cao, khuyến khích nắm giữ USD qua đó gây sức ép lên tiền đồng. Hiện tại, lãi suất cho vay qua đêm VNĐ ở mức 0,2%, trong khi lãi suất cho vay qua đêm bằng USD giữa các ngân hàng ở mức trên 5%.

"Đây là mức chênh lệch lớn và khó có khả năng thu hẹp trong tương lai gần cộng thêm nhu cầu USD cũng thường gia tăng vào cuối năm theo yếu tố mùa vụ khiến cho tỉ giá nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng lên trong thời gian tới" - chuyên gia của MBS nhận định.

Các chuyên gia và công ty chứng khoán cho rằng đang có áp lực lên VNĐ nhưng không gây áp lực lên ổn định kinh tế vĩ mô và mức giảm giá của VNĐ so với USD vẫn còn khá thấp so với các đồng tiền khác trong khu vực. Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ thận trọng hơn với thông điệp nới lỏng chính sách tiền tệ và không tiếp tục hạ lãi suất điều hành trước khi ngân hàng trung ương Mỹ có động thái hạ lãi suất vào năm sau.

Công ty chứng khoán Maybank nhận định tỉ giá USD/VNĐ vẫn đang biến động trong tầm kiểm soát của Chính phủ. Với mục tiêu giảm 1-2% mỗi năm và tỉ giá đã đứng yên gần 7 tháng, việc tỉ giá mới chỉ tăng trở lại trong thời gian gần đây chưa gây ra nhiều áp lực đối với việc kiểm soát.

Tỉ giá tăng áp lực lên chứng khoán

Về tác động đến thị trường chứng khoán, MBS đánh giá kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất điều hành cũng là một trong các động lực hỗ trợ đà tăng của thị trường trong 4 tháng vừa qua. Do đó, nếu tỉ giá tiếp tục tăng trong các ngày tới, nhiều khả năng thị trường chứng khoán sẽ xuất hiện nhịp điều chỉnh từ 3-5%.