Vì sao siết slot của hãng bay?

Hàng không tăng chuyến vẫn khan hiếm vé, chuyến còn chỗ thì giá vé chạm trần. Hãng bay muốn tăng tần suất cũng khó.

Chưa khi nào khách hàng mua vé máy bay dịp Tết lại chật vật, hồi hộp như năm nay.

Lãnh đạo một hãng bay cho rằng khả năng vẫn có thể tăng thêm chuyến để phục vụ khách tốt hơn.

Tuy nhiên, vấn đề hiện nay là dù hãng bay sở hữu đội bay chưa khai thác hết toàn bộ nhưng cũng đành chịu vì chưa được cấp slot với nhiều lý do ngặt nghèo để được cấp theo slot hoặc cấp "nhỏ giọt".

Các hãng cho rằng mấu chốt là để phục vụ người dân đi lại an toàn, nhanh chóng, đảm bảo mua được vé với giá phù hợp.

"Đi ngoài đường giờ cao điểm thì kẹt xe là chuyện đương nhiên nhưng vẫn đi về nhà an toàn. Hàng không cũng vậy, cao điểm Tết không tránh khỏi những chuyến delay. Từ TP.HCM đến Vinh đi xe mất 2 ngày, nhưng bay chỉ vài tiếng là tới nhà.

Vấn đề phục vụ khách đi lại đảm bảo nhu cầu khách mua là có vé, giá phải chăng, đặc biệt trong bối cảnh túi tiền đang eo hẹp. Nếu siết như vậy thật khó cho hãng và hành khách" - vị này bình luận.

Theo ông Đoàn Hữu Gia - tổng giám đốc Công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM), slot là cả dây chuyền của hàng không từ quản lý bay, cảng hàng không, dịch vụ mặt đất, hãng bay... Để cấp thêm slot không phải muốn là được ngay bởi phụ thuộc vào các bên liên quan, năng lực đáp ứng.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, một trong những lý do hiện nay khác biệt so với mọi năm để cấp slot là tỉ lệ đúng giờ.

Với các hãng khai thác bay thường xuyên trễ chuyến, mở nhiều chuyến bay bán vé nhưng chất lượng phục vụ không đảm bảo, gây bức xúc cho khách hàng sẽ bị siết việc tăng slot.

Cụ thể, việc siết slot kỹ hơn trước với hãng bay có tỉ lệ đúng giờ chỉ từ 70 - 75%, xem xét cấp thêm slot cho hãng bay có tỉ lệ bay đúng giờ cao hơn.

Ngoài ra, năng lực khai khác của hãng và khả năng đáp ứng của các bên liên quan như dịch vụ mặt đất, nhà ga, quản lý bay... cũng là căn cứ để xem xét cấp tăng chuyến.

Ông Nguyễn Công Hoàn - phó giám đốc Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất - cho biết vào ngày cao điểm Tết có thể đón tới 130.000 lượt khách, tăng 20% so với khi dịch chưa bùng phát.

Nhà ga quốc nội Tân Sơn Nhất sau rất nhiều lần sửa chữa, cố gắng cơi nới cũng chỉ đạt năng lực khai thác 15 triệu hành khách/năm.

Thế nhưng, hiện sân bay đang đón lượng khách gấp đôi thì không có một nhà ga nào trên thế giới có thể đạt được hiệu quả khai thác như mong đợi. Mặt bằng hạn chế, khách đi lại đông như vậy mà không tắc nghẽn mới là lạ.

Do đó, năm nay Cục Hàng không Việt Nam không "thoải mái" cấp slot tăng chuyến ồ ạt mà dựa vào nhu cầu thực tế của người dân để phân bổ slot bay hợp lý trên cơ sở đánh giá năng lực khai thác của các hãng.

Dấu hiệu này thể hiện rõ khi lần đầu tiên cơ quan này cập nhật thường xuyên số liệu tỉ lệ đặt chỗ các chặng bay trong dịp Tết, từ đó khả năng tăng chuyến những ngày cận Tết sẽ cao hơn.

Khan hiếm vé, việc cấp slot nhỏ giọt gây khó cho hãng bay, phiền toái cho khách hàng khi chật vật mua vé Tết nhưng đổi lại đảm bảo đi lại được trật tự, an toàn hơn. Quan điểm này có nhiều ý kiến trái chiều, nhưng được nhiều chuyên gia ủng hộ.

Đơn cử, một chuyên gia hàng không (đề nghị không nêu tên) nhắc lại những năm trước hầu như các hãng mở bán vé rất sớm, vé rất nhiều. Tình trạng chậm chuyến xảy ra liên tục, khách vạ vật kêu than khắp nơi, nhà ga quá tải. Vì vậy, cần chấn chỉnh lại.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng cần xem có phải việc siết slot khiến vé máy bay khan hiếm như hiện nay không. Hay cần có giải pháp linh hoạt, bởi như hiện tại rất nhiều người sẽ khó về Tết hoặc phải chịu giá vé quá cao.

Để đảm bảo đi lại Tết bằng đường hàng không trật tự, Cục Hàng không Việt Nam vừa chỉ đạo Cảng hàng không Đồng Hới, Thọ Xuân duy trì hoạt động bay đêm 24/24. Ngoài ra, cần bố trí vị trí đỗ thuận lợi nhất cho các tuyến xe buýt khách, hoàn thiện việc thu phí không dừng ở Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng.

Nới slot trong những ngày sát Tết

Mới đây, phó cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam, ông Đinh Việt Sơn, cho biết cơ quan này đã quyết định nới thêm slot ở Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất trong thời gian 5 ngày trước và 5 ngày sau Tết Nguyên đán 2023.

Như vậy, tổng số slot tăng thêm mỗi ngày là 28 slot/ngày, tương đương với 5.600 ghế cung ứng/ngày. Tổng số slot tăng thêm cho cả giai đoạn là 280 slot, tương ứng với 56.000 ghế được cung ứng.

Giá vé hạng phổ thông ngày Tết ngang hạng thương gia ngày thường

Ở nhiều chặng bay, giá vé phổ thông đã đắt đỏ tương đương hạng vé thương gia ngày thường. Một số chặng lại rất khan hiếm chuyến bay thẳng.

Theo khảo sát, giai đoạn trước và sau Tết chặng TP.HCM - Hà Nội, giá vé khứ hồi rẻ nhất 6,6 triệu đồng vào giờ đêm khuya của Vietjet. Các chuyến bay của Bamboo Airways, Vietravel Airlines và Vietnam Airlines từ 7 triệu đồng đến 13 triệu đồng.

Mức giá cho vé phổ thông này còn đắt đỏ hơn cả vé thương gia những ngày thường. Chặng TP.HCM - Đà Nẵng cũng có giá 4,5 - 7 triệu đồng ở tất cả các hãng. Tương tự, chặng TP.HCM - Huế ghi nhận mức giá 4,3 - 6,8 triệu đồng/chặng.