Vì sao khối ngoại 'quay lưng' bán ròng mạnh trên thị trường chứng khoán Việt Nam?

Giới phân tích cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến khối ngoại bán ròng mạnh trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Từ đầu năm đến cuối tháng 8/2022, nhìn chung thị trường rơi vào tình trạng tiêu cực, song giao dịch của khối ngoại vẫn là điểm sáng khi mua ròng gần 2.600 tỷ đồng kể từ đầu năm trên sàn HoSE. Tuy nhiên, dòng vốn này sau đó đã có sự đảo chiều.

Cụ thể, sau khi ghi nhận bán ròng tới gần 7.000 tỷ trong quý I/2022, khối ngoại đã thu hẹp đáng kể đà bán ra trong quý II và hơn nửa quý III của năm nay, có thời điểm ghi nhận mua ròng tới gần 4.000 tỷ đồng (đầu tháng 8). Song, đà rút ròng mạnh trong khoảng 1 tháng trở lại đây đã khiến thành quả trước đó “tan thành mây khói”.

Trước đó, trong năm 2021, giao dịch khối ngoại ghi nhận giá trị bán ròng kỷ lục 62.358 tỷ đồng, gấp hơn 3 lần so với năm 2020 ((18.794 tỷ đồng), thậm chí gấp 2,5 lần tổng lượng khối ngoại đã bán ra trong 2 năm bán ròng 2016 và 2020 cộng lại.

Trở lại đà bán ròng trong mấy tuần vừa qua, giới phân tích cho rằng, có nhiều nguyên nhân khiến khối ngoại bán ròng mạnh trên thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam.

Trước hết là bởi đồng USD tăng giá quá mạnh, gây ảnh hưởng lớn đến tỷ giá nội tệ của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Điều này dẫn đến nhu cầu chuyển đổi và dự trữ USD của khối ngoại để đầu cơ hoặc đầu tư vào một số loại tài sản khác. Đồng thời, tỷ giá gia tăng cũng ảnh hưởng đến hiệu suất đầu tư tại thị trường Việt Nam khiến cho nhà đầu tư nước ngoài liên tục bán ròng trên thị trường.

Thống kê cho thấy, trong 8 tháng đầu năm 2022, phần lớn các quỹ đầu tư cổ phiếu tại thị trường chứng khoán Việt đều ghi nhận tỷ suất sinh lời âm, trừ 2 quỹ có hiệu suất dương là VCBF-MGF (2,6%) và VinaCapital - VIBF (1,7%). Tuy nhiên, xét về quy mô, 2 quỹ này chưa đạt mốc nghìn tỷ đồng khi giá trị tài sản ròng (NAV) tại thời điểm cuối tháng 8 ở mức lần lượt là 293,3 tỷ đồng và 710 tỷ đồng.

Hơn nữa, dòng tiền ETF cũng đã quay đầu bán ròng trong vài tháng trở lại đây. Do các quỹ ETF chủ yếu là “sân chơi” của các tổ chức ngoại, cho nên động thái rút ròng tại các ETF khiến động lực mua ròng của khối ngoại trên sàn cũng giảm đi đáng kể.

Thực tế, dòng vốn vào Diamond ETF đã đảo chiều từ tháng 7 tới nay. Cụ thể, sau 5 tháng hút ròng liên tiếp và là "cỗ máy" hút tiền mạnh nhất trong nửa đầu năm, quỹ ETF này đã bất ngờ bị rút ròng liên tục 3 tháng gần nhất với giá trị trong tháng 7, 8 và 9 lần lượt là hơn 520 tỷ đồng, 890 tỷ đồng và 380 tỷ đồng.

Cùng cảnh ngộ, DCVFM VN30 ETF cũng bị rút vốn khá mạnh trong năm 2022. Sau quý I bị rút ròng và tiếp đến là giai đoạn tháng 4 và 5 hút tiền, ETF này đã trở lại trạng thái bị rút ròng trong 4 tháng liên tiếp từ tháng 6 đến tháng 9. Tính chung từ đầu năm đến nay, giá trị rút ròng của quỹ ngoại này đã vượt 2.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, một yếu tố khiến cho dòng vốn ngoại trở nên “thờ ơ” với thị trường chứng khoán Việt được cho là khẩu vị đầu tư của khối ngoại. Bởi những năm gần đây, lĩnh vực Công nghệ, Giáo dục, Y tế, Bán lẻ là những ngành thu hút dòng tiền đầu tư mạnh nhất trên toàn cầu.

Tuy nhiên, trên sàn chứng khoán Việt, những doanh nghiệp hoạt động trong những lĩnh vực này chỉ có thể đếm được trên đầu ngón tay, trong khi nhóm vốn hóa lớn chủ yếu lại thuộc nhóm Ngân hàng, Chứng khoán hay Bất động sản.