Vì sao em trai của cựu Thủ tướng Nhật Abe khiến Trung Quốc lo lắng?

Trung Quốc đã có phản ứng ngay sau khi em trai của cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe được bầu làm tân Bộ trưởng Quốc phòng. 

Hôm 16/9, tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga đã quyết định bổ nhiệm ông Nobuo Kishi (61 tuổi) là em trai của cựu Thủ tướng Shinzo Abe làm Bộ trưởng Quốc phòng. Động thái của Nhật Bản khiến Trung Quốc lập tức có phản ứng.

Ông Kishi là em ruột của ông Abe. Nhưng ngay từ khi mới chào đời, ông Kishi đã được người bác họ nhận nuôi nên mang họ Nobuo của người này.

Tân Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản được biết tới là người có mối quan hệ thân thiết với Đài Loan. Hồi tháng trước, ông Kishi là một trong những thành viên của phái đoàn Nhật Bản tới Đài Bắc để dự lễ tang cố lãnh đạo Đài Loan Lý Đăng Huy. Ông Kishi cũng đã gặp gỡ nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn trong sự kiện này.

Trước đó, vào tháng Một, ông Kishi cũng đã tới Đài Bắc sau đúng 1 ngày bà Thái Anh Văn giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lãnh đạo ở Đài Loan.

“Ông Kishi được biết tới là người có mối quan hệ mật thiết với Đài Loan và là một trong những nhân vật quan trọng trong đường dây liên lạc giữa chính quyền Nhật bản và Đài Loan”, Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) dẫn lời ông Koichi Nakano, Giáo sư chính trị tại Đại học Sophia ở Tokyo.

Sau khi ông Kishi được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản, phía Trung Quốc đã gửi lời chúc mừng, nhưng đồng thời phát tín hiệu cảnh báo.

“Chúng tôi hy vọng Nhật Bản sẽ tuân theo chính sách một Trung Quốc và tránh những hoạt động trao đổi chính thức với Đài Loan”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nhấn mạnh.

Còn theo ông Liu Qingbin, Phó Giáo sư tại Đại học Quốc gia Yokohama, dù ông Kishi là người có nhiều năm thay mặt đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền xử lý các vấn đề liên quan tới Đài Loan, song “ông ấy vẫn là một người có tầm ảnh hưởng yếu”.

Cũng theo ông Liu, kể từ khi ông Suga tuyên bố sẽ tiếp tục thi hành những chính sách dưới thời cựu Thủ tướng Abe đặc biệt trong lĩnh vực ngoại giao và an ninh, việc ông Kishi được chỉ định làm thân tín dưới thời chính phủ mới là điều hoàn toàn có thể dự đoán được.

Trước đó, dưới thời cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Taro Kono, Tokyo từng nhiều lần lên tiếng chỉ trích hành động xâm phạm trái phép của các tàu Trung Quốc vào khu vực gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. Song Trung Quốc xem đây là một phần trong hoạt động nhằm khẳng định chủ quyền của Bắc Kinh đối với Senkaku/Điếu Ngư.

Thậm chí, trong một diễn đàn trực tuyến được tổ chức vào đầu tháng Chín, ông Kono nhận định Trung Quốc là “mối đe dọa an ninh” khi các tàu hải cảnh và máy bay Trung Quốc liên tiếp tiến vào vùng biển quanh quần đảo tranh chấp và không phận của Nhật Bản.

“Nhật Bản đã sẵn sàng bảo vệ từng centinmet đất trên lãnh thổ”, Kyodo dẫn lời ông Kono phát biểu trên diễn đàn trực tuyến.

Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư là điểm nóng gây căng thẳng trong quan hệ ngoại giao Nhật – Trung. Trong năm nay, chính phủ Nhật Bản cáo buộc các tàu của chính quyền Trung Quốc đã xuất hiện ngay bên ngoài lãnh hải của Nhật Bản liên tiếp hơn 100 ngày trước khi dừng lại vào đầu tháng Tám.

Ông Stephen Nagy, Phó Giáo sư các mối quan hệ quốc tế tại Đại học Thiên chúa giáo quốc tế ở Tokyo cho rằng, việc chỉ định ông Kishi làm Bộ trưởng Quốc phòng là một phần trong hoạt động “tiếp tục mở rộng sự hòa hợp với Trung Quốc nhưng cũng là tín hiệu mạnh mẽ cho thấy Nhật Bản đang quan tâm tới những diễn biến nội bộ của Trung Quốc và cả an ninh khu vực”.

Thậm chí, ông Nagy cho rằng, đây cũng là thông điệp về việc ông Abe dường như tiếp tục duy trì “tầm ảnh hưởng” trong hoạt động đàm phán về mối quan hệ song phương của Nhật - Trung, cũng như các cuộc thảo luận giữa ba bên gồm Mỹ - Trung – Nhật.

Song ông Liu nói thêm, mối quan hệ giữa ông Kishi với Đài Loan cũng là chuyện đáng quan tâm, nhưng dường như Nhật Bản sẽ không tiến tới thiết lập các mối quan hệ chính thức với Đài Loan đặc biệt là trong lĩnh vực quốc phòng.

Lâu nay, Trung Quốc vẫn chỉ xem Đài Loan là một tỉnh ly khai và nhiều lần nhấn mạnh sẵn sàng dùng biện pháp mạnh để sáp nhập Đài Loan vào đại lục nếu cần thiết.