Vì sao đầu tư hàng hóa cần chú ý tính thời vụ?

Trong thống kê, nhiều chuỗi biến động theo thời gian có tính chất thay đổi theo chu kỳ, hay còn được gọi là tính thời vụ. Tính thời vụ được hiểu là các chuyển động lặp đi lặp lại và có thể dự đoán được xung quanh đường xu hướng cụ thể.

Mô hình được xây dựng bằng cách tập hợp các điểm dữ liệu đáng quan tâm trong một khoảng thời gian chu kỳ cụ thể, chẳng hạn như ngày, tuần, tháng hoặc quý. Một trong những diễn biến theo mùa được biết đến nhiều nhất là nhiệt độ ngoài trời. Dựa trên thời gian trong năm, có thể dự báo vi phạm nhiệt độ kỳ vọng. Đây là những diễn biến mà không cần phải là chuyên gia phân tích thống kê mới có thể nhận ra.

Giá hàng hóa có xu hướng theo mùa là do kết quả của quá trình tự nhiên, ví dụ như thu hoạch (nguồn cung cấp ngũ cốc cao nhất vào thời điểm thu hoạch và giảm dần trong năm) hoặc các giai đoạn thời tiết diễn ra vào các thời điểm khác nhau trong năm (dầu rẻ hơn trong năm mùa hè so với mùa đông trong mùa sưởi ấm). Cũng như các sự kiện quan trọng hàng năm khác, có thể tạo ra các chu kỳ cung và cầu hàng năm. Ví dụ: Hạn nộp thuế thu nhập, thời điểm thanh toán cổ tức vào một số ngày nhất định, kết thúc năm tài chính và có thể là những nhân tố rất chủ quan như tâm trạng trước các ngày nghỉ lễ.

Phân tích mùa vụ là một trong những nghiệp vụ phân tích cơ bản trong dự báo đầu tư ở các tổ chức tài chính chuyên nghiệp trên thế giới. Đây là công tác tìm và xây dựng những mô hình diễn biến giá dựa trên các dữ liệu thống kê trong quá khứ ở từng chu kỳ, giai đoạn cụ thể nhằm dự báo diễn biến giá trong tương lai.

Trên thực tế, luôn có những nhân tố cơ bản lặp đi lặp lại hàng kỳ, hàng năm, tạo thành những nhân tố biến động giá theo chu kỳ. Tuy nhiên, việc tối ưu hóa mô hình và xử lý dữ liệu thống kê có thể tạo ra những quy luật chỉ có trên lý thuyết. Thêm vào đó, không có gì đảm bảo những quy luật trong quá khứ sẽ xảy ra trong tương lai. Trong trường hợp mô hình mùa vụ có xảy ra, phí giao dịch, tính thanh khoản, độ trượt giá và nhiều nhân tố khác cũng cần được tính đến để đảm bảo cơ hội đầu tư sẽ phát sinh lợi nhuận, do việc xây dựng những mô hình trên không tính đến các nhân tố này trong tính toán. Các dữ liệu, mô hình trong báo cáo được xây dựng trên lý thuyết hoàn toàn chỉ mang tính tham khảo, không thể đảm bảo độ chính xác của các mô hình này trên thực tế.