Vì sao Cục phó Thuế TP HCM vướng lao lý trong vụ Thuduc House?

Bà Nguyễn Thị Bích Hạnh (Cục phó Cục Thuế TP HCM) và 17 cán bộ dưới quyền bị cáo buộc không thực hiện đúng nhiệm vụ khiến Thuduc House chiếm đoạt hơn 365 tỷ đồng tiền hoàn thuế.

Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) vừa ra kết luận điều tra bổ sung lần 2 vụ án xảy ra ở Công ty CP phát triển Nhà Thủ Đức (Thuduc House), Cục Thuế TP HCM và các đơn vị liên quan.

Theo đó, 7 người thuộc Cục Hải quan TP HCM bị đề nghị truy tố về các tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; bà Hạnh và 17 cán bộ Cục Thuế TP HCM về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.

42 bị can còn lại bị đề nghị truy tố về các tội: Buôn lậu; Vận chuyển trái phép hàng hóa tiền tệ qua biên giới; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Nhận hối lộ; Sản xuất, buôn bán hàng giả; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng...

Theo kết luận, chủ mưu vụ án là Trịnh Tiến Dũng song đã bỏ trốn. Từ năm 2016 đến 2020, Dũng thành lập hàng trăm doanh nghiệp ở Việt Nam và nước ngoài để xuất khẩu linh kiện điện tử. Các hàng hoá đều là giả nhưng được nâng khống giá nhiều lần, nhằm để lợi dụng chính sách khuyến khích doanh nghiệp xuất khẩu linh kiện điện tử có thuế suất 0%.

Từ tháng 8/2019 đến 8/2020, Dũng cùng Mạc Văn Nguyện và đồng phạm đã sử dụng pháp nhân của Công ty Hà Giang và Indo Vina nhập lậu 37 lô máy in, mực in, màn hình LCD,... để làm thủ tục mở tờ khai hàng hoá nhập khẩu tại Chi cục hải quan Cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực I. Trong đó hệ thống phân luồng tự động của hải quan đã cho 33 lô hàng được phân luồng vàng, 4 lô phân luồng đỏ.

Nhóm của Dũng sau đó thông qua Công ty CP phát triển Nhà Thủ Đức (Thuduc House) mua bán lòng vòng hàng hoá với mục đích chính để xuất hoá đơn giá trị gia tăng. Để hợp thức hoá hồ sơ đầu vào, Thuduc House đã lập, ký 334 hợp đồng mua bán linh kiện điện tử trong nước với nhiều công ty với giá trị hơn 4.000 tỷ đồng, trong đó có 10% tiền thuế giá trị gia tăng (365 tỷ đồng).

Thuduc House sau đó lập 17 bộ hồ sơ gửi Cục Thuế TP HCM đề nghị hoàn thuế GTGT hơn 365 tỷ đồng. C03 kết luận, Thuduc House được hoàn thuế không đúng, gây thất thoát cho Nhà nước hơn 365 tỷ đồng.

Để tội phạm dễ dàng buôn lậu và hoàn thuế trái quy định, C03 xác định có sự thiếu trách nhiệm của 7 công chức hải quan thuộc và 18 cán bộ Cục Thuế TP HCM.

Cục phó Cục Thuế TP HCM bị cáo buộc 'cố ý thực hiện sai phạm'

Kết luận điều tra nêu sau khi nhóm buôn lậu "qua mặt" 7 cán bộ hải quan, 18 người tại Cục thuế TP HCM không tuân thủ quy định của pháp luật về quản lý thuế; xét duyệt, thẩm định hoàn thuế GTGT. Họ không đối chiếu số liệu, không báo cáo dấu hiệu bất thường trong các bộ hồ sơ, không tổ chức thanh tra để phát hiện sai phạm.

Thuduc House có số hoàn thuế tăng đột biến, doanh nghiệp bên mua và bán có quan hệ liên kết. Bởi thế, theo quy định, toàn bộ hồ sơ hoàn thuế phải thuộc diện "kiểm tra trước, hoàn thuế sau". Tuy nhiên, Cục Thuế TP HCM vẫn thực hiện "hoàn thuế trước khi kiểm tra".

Tại các văn bản đề xuất thẩm định hồ sơ đề nghị hoàn thuế, chính lãnh đạo, cán bộ của Cục Thuế TP HCM đã đánh giá mức độ rủi ro và kiến nghị kiểm tra. Tuy nhiên nhóm bị can là cán bộ Cục Thuế vẫn tiếp tục ký hồ sơ đề xuất cho Thuduc House được hoàn thuế.

Đến giai đoạn thanh tra sau hoàn thuế, khi được phòng chuyên môn báo cáo về dấu hiệu rủi ro, bị can Nguyễn Thị Bích Hạnh (Cục phó Cục Thuế TP HCM) đã "chậm trễ trong tổ chức thực hiện". Từ đó, Cục Thuế tiếp tục hoàn thuế GTGT cho Thuduc House.

Bà Hạnh bị cáo buộc biết rõ hồ sơ hoàn thuế của Thuduc House có rủi ro và đã giao cho cấp dưới kiểm tra. Tuy nhiên, bà không chờ kết quả kiểm tra mà vẫn duyệt ký các quyết định hoàn thuế. Hành vi của bà bị C03 cho là "cố ý thực hiện sai phạm" trong lãnh đạo, duyệt ký 15 phiếu đề xuất, 15 phiếu thẩm định.

Ngoài bà Hạnh, 17 cán bộ của Cục Thuế TP HCM bị cáo buộc ký duyệt đề xuất hoàn thuế, thẩm định hồ sơ hoàn thuế, thanh tra sau hoàn thuế... nhưng không thực hiện đúng nhiệm vụ.

C03 cho rằng do sai phạm của các cán bộ này, Cục Thuế TP HCM không ngăn chặn được hành vi lừa đảo chiếm đoạt tiền thuế giá trị gia tăng của Thuduc House, dẫn đến Nhà nước bị chiếm đoạt hơn 365 tỷ đồng.

Giám đốc khai chi 2-8 triệu đồng trên mỗi lô hàng cho cán bộ hải quan

Bị can Mạc Văn Nguyện khai chỉ đạo Nam chi tiền bồi dưỡng 200.000-500.000 đồng một tờ khai cho cán bộ hải quan kiểm tra hồ sơ. Sau khi kiểm hóa, Nguyện chi trực tiếp từ 2 đến 8 triệu đồng trên mỗi lô hàng cho cán bộ hải quan. Số tiền sẽ thay đổi theo tỷ lệ kiểm tra thực tế...

Cơ quan điều tra cho hay nhóm cán bộ hải quan phủ nhận lời khai của Nguyện, cho rằng đã làm đúng nhiệm vụ được giao, không nhận bất cứ số tiền nào.

C03 kết luận do lời khai chưa đầy đủ nên chưa đủ căn cứ xem xét trách nhiệm của công chức hải quan về việc đưa nhận tiền này. 7 cán bộ hải quan do đó chỉ bị đề nghị truy tố về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng với cáo buộc không thực hiện đúng nhiệm vụ được giao nên không phát hiện 4 lô hàng trị giá hơn 8,2 tỷ đồng khai báo không trùng khớp với hàng hoá thực tế.