Vì sao chứng khoán giảm điểm kỷ lục?

Giới phân tích cho rằng, nguyên nhân chính VN-Index rơi thẳng đứng vẫn là "call margin" nhưng mức độ có thể nghiêm trọng hơn trước khi đối tượng bị ảnh hưởng là "cá mập".

VN-Index khởi đầu thận trọng, có lúc tăng nhẹ trước khi bất ngờ lao dốc từ cuối phiên sáng. Áp lực bán tháo trên diện rộng còn diễn ra mạnh mẽ hơn trong phiên chiều khiến chỉ số chính sàn HOSE đóng cửa giảm hơn 68 điểm, tương ứng giảm 4.95%, dừng ở mức 1,310.92 điểm. Chỉ số VN30-Index thậm chí giảm 77.93 điểm, tương ứng 5.4%.

Các chuyên gia chứng khoán cho rằng, nguyên nhân chính khiến chỉ số VN-Index lao dốc vẫn là tình trạng call margin diễn ra trên diện rộng. Margin là hành động nhà đầu tư vay thêm tiền của công ty chứng khoán để tăng sức mua chứng khoán, sau đó sử dụng chính các chứng khoán đã mua làm tài sản thế chấp. Khi thị trường giảm giá, tỷ lệ tài sản ròng/giá trị chứng khoán thấp hơn tỷ lệ ký quỹ duy trì cho phép, công ty chứng khoán sẽ thực hiện "call margin" để phòng ngừa rủi ro cho mình.

Trong khi đó, "Force-sell" là trạng thái tài khoản của nhà đầu tư vi phạm tỷ lệ ký quỹ duy trì tối thiểu nên bị bán giải chấp bắt buộc để đưa tỷ lệ này về trạng thái an toàn.

Ông Trần Trương Mạnh Hiếu – Trưởng phòng Phân tích chiến lược CTCK KIS Việt Nam cho rằng, sự điều chỉnh mạnh của thị trường chứng khoán trong phiên 25/04/2022 chủ yếu xuất phát từ yếu tố tâm lý và áp lực Force Sell của nhà đầu tư bởi vì hiện tại không có bất kỳ thông tin xấu nào hết. Nếu là thông tin xấu thì đã có trước đây rồi như FLC, Tân Hoàng Minh, thông tin này đã ảnh hưởng đến một số nhóm cổ phiếu cụ thể và cũng không đủ sức ảnh hưởng đến cả thị trường như vậy. Ngoài ra, một số thông tin vĩ mô ở thời điểm này cũng đang khá tốt, số liệu kinh tế dự kiến trong tháng 4 này vẫn tăng trưởng tốt.

Lý giải rõ hơn về tâm lý của nhà đầu tư, ông Hiếu chỉ ra: “Có thể do một số cổ phiếu bị bán liên quan đến thông tin FLC sẽ ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư, làm cho họ lo lắng, trở nên bi quan và buộc phải bán sang nhóm cổ phiếu khác. Khi đó, sẽ tạo ra sự điều chỉnh, với 1-2 phiên điều chỉnh sẽ tạo ra áp lực Force Sell đến các tài khoản của nhà đầu tư khác. Vì là Force Sell nên công ty chứng khoán sẽ bán cổ phiếu với mức giá bất kỳ, dẫn đến một số cổ phiếu giảm sàn, và lại tác động đến tâm lý nhà đầu tư, tiếp tục làm cho nhà đầu tư lo lắng cổ phiếu có vấn đề, dẫn đến làn sóng bán tháo và kết quả là thị trường điều chỉnh mạnh.”

Chung quan điểm, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Công ty chứng khoán Yuanta, cho rằng lý do thị trường giảm sâu hôm nay vẫn là "call margin", nhưng mức độ có thể nghiêm trọng hơn giai đoạn trước.

Chuyên gia này phân tích, đà giảm bắt nguồn từ áp lực bán tháo của nhóm bluechip, điều này có thể do nhóm đầu cơ đã giảm quá sâu khiến nhiều nhà đầu tư chọn cách hạ tỷ trọng ở những nhóm cổ phiếu giữ giá gần đây.

Tuy nhiên, khi áp lực bán tháo quá lớn, giá giảm quá nhanh, những nhà đầu tư ở gần vùng nguy hiểm về tỷ lệ an toàn đã lập tức bị ảnh hưởng.

"Nếu trong phiên sáng, áp lực bán do "call margin" vẫn chủ yếu do nhà đầu tư chủ động tự thực hiện thì sang phiên chiều, áp lực này chuyển thành "force-sell", từ các công ty chứng khoán", ông Minh cho biết.

Hiện tại không có bất kỳ lời khuyên nào phù hợp cho các nhà đầu tư bởi vì nó phụ thuộc rất nhiều vào chiến lược mà nhà đầu tư sử dụng.

Việc quan trọng lúc này không phải là "bán tháo" bằng mọi giá mà là giữ tài khoản ở mức độ an toàn. Nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu trong thời điểm này thì nên đánh giá lại cổ phiếu trong danh mục, trong đó cổ phiếu đã ở ngưỡng cắt lỗ hay chưa hoặc đã bước vào xu hướng điều chỉnh chưa. Nếu rơi vào ngưỡng cắt lỗ hoặc trong xu hướng điều chỉnh thì nên cắt lỗ còn nếu chưa thì nhà đầu tư có thể nắm giữ.

Với nhà đầu tư còn tiền mặt thì nên dựa vào chiến lược đầu tư mà họ đã xác định từ đầu chứ không cần phải giải ngân vào thời điểm này.