Vay của người thân với lãi suất cao hơn ngân hàng có phải tín dụng đen?

Vay tiền của của người thân, bạn bè, người với lãi suất cao hơn lãi suất ngân hàng có phải tín dụng đen không?

Đây là nội dung mà nhiều người dân thắc mắc trong thời gian vừa qua.

Về vấn đề này, Trung tá Ngô Hồng Vương - Đội trưởng, Phòng Trọng án, Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an, trả lời:

Việc vay nợ là một hoạt động lâu đời trong dân gian nhằm mục đích hỗ trợ nhau trong cuộc sống, kinh doanh khi gặp khó khăn về tài chính. Đây là một mục đích tốt. Hiện nay một số người hoạt động cho vay như một các để sinh lời từ nguồn tiền nhàn rỗi thay vì đầu tư vào các cơ hội kinh doanh khác. Tuy nhiên, có một số người lại triệt để lấy lãi với lãi suất rất cao để kiếm lời lớn từ số tiền cho vay.

Trung tá Ngô Hồng Vương - Đội trưởng, Phòng Trọng án, Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an.

Trường hợp người thân, bạn bè của bạn cho bạn vay với lãi suất cao hơn lãi suất ngân hàng nhưng dưới 20%/năm theo quy định của Bộ luật Dân sự thì vẫn là đúng quy định. Còn nếu mức lãi suất vượt quá 20%/năm thì đó là hành vi vi phạm pháp luật.

Trường hợp người thân của bạn không có những vấn đề như đặc điểm “thông thường” của tín dụng đen thì không coi là “tín dụng đen”. Các đặc điểm này là: (1) Là hình thức cho vay hoặc đi vay dân sự, hoặc huy động vốn; (2) Lãi suất cho vay vượt quá lãi suất pháp luật quy định; (3) Được thực hiện bởi các cá nhân, nhóm người hoặc tổ chức kinh doanh dịch vụ tài chính; (4) Việc thu hồi nợ, lãi thường gắn với các hành vi đòi nợ, chiếm đoạt tài sản trái pháp luật. Nếu họ giúp đỡ bạn về mặt tài chính trong lúc khó khăn, mà vẫn đúng quy định pháp luật (lãi suất dưới 20%/năm) thì đó là điều đáng hoan nghênh.

Còn nếu người thân, bạn bè của bạn mà cho vay với lãi suất rất cao nhằm trục lợi trên khó khăn của bạn thì đó là điều phải lên án, và rất có thể người thân của bạn đang thực hiện những hành vi của “tín dụng đen”, thậm chí có thể bị xử lý hình sự nếu lãi suất trên 100%/năm và thu lời bất chính từ 30 triệu đồng trở lên.

Về mức phạt cho những trường hợp cho vay lãi suất cao hiện nay, Nghị định 167/2013/NĐ-CP quy định: Phạt tiền từ 05-15 triệu đồng đối với hànhvi vay tiền có cầm cố tài sản, nhưng lãi suất cho vay vượt quá 150% lãi suất cơ bản do NHNN Việt Nam công bố tại thời điểm cho vay.

Bộ luật hình sự quy định: Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự, thu lợi bất chính từ 30 -100 triệu đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50 - 200 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm. Thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200 triệu - 01 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.