Vành đai 3 TP. HCM: Giá đền bù đất cao gấp 1,7 lần giá dự kiến đấu giá

TP. HCM dự kiến bán đấu giá các khu đất dọc dự án vành đai 3 TP. HCM với 15 triệu đồng/m2, trong khi giá đền bù đất dân cư trong công tác giải phóng mặt bằng là 26 triệu đồng/m2.

Trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (BCNCTKT) Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 3 TP. HCM, đơn giá trung bình dự kiến đền bù đất dân cư trên địa bàn Thành phố trong khái toán cao gấp 1,7 lần đơn giá đất thương mại dự kiến đấu giá.

Cụ thể, TP. HCM sẽ tổ chức bán đấu giá các khu đất dọc theo dự án với giá dự kiến 15 triệu đồng/m2 trong khi giá đền bù đất dân cư trong công tác GPMB là 26 triệu đồng/m2 (10.040 tỷ đồng/38,5 ha).

So sánh trên được Kiểm toán Nhà nước đưa ra trong báo cáo ý kiến về chủ trương đầu tư Dự án đường Vành đai 3 TP. HCM (một trong 5 công trình quan trọng quốc gia sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ ba) vừa hoàn thành ngày 26/5.

Theo tờ trình của Chính phủ, dự án có tổng chiều dài tuyến là 76,34 km (bao gồm: TP. HCM 47,5 km; Đồng Nai 11,26 km; Bình Dương 10,76 km; Long An 6,8 km).

Dự án được đề xuất đầu tư công, với sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 75.378 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Trung ương (NSTW) và ngân sách địa phương (NSĐP).

Vẫn liên quan đến sơ bộ tổng mức đầu tư, Kiểm toán Nhà nước còn chỉ ra rằng, diện tích đất dân cư tính toán đền bù tại tỉnh Bình Dương cao hơn diện tích trong thuyết minh Báo cáo NCTKT là 11,2 ha và làm tăng chi phí GPMB lên 1.677 - 3.920 tỷ đồng (diện tích tính toán đền bù là 30 ha trong khi diện tích trong Báo cáo NCTKT là 18,78 ha, giá đền bù tính toán tại Bình Dương là 15 – 35 triệu đồng/m2).

Ngoài ra, giá đền bù đất nông nghiệp tại Bình Dương đang được xác định trong BCNCTKT cao gấp 6 lần các địa phương lân cận (trung bình giá đền bù đất nông nghiệp tại TP. HCM là 3,3 triệu/m2, Long An là 2,1 triệu/m2; Đồng Nai là 2,9 triệu /m2).

Cũng tại báo cáo, Kiểm toán Nhà nước đề nghị Chính phủ chỉ đạo UBND TP.HCM rà soát lại phương án tài chính đảm bảo lựa chọn hình thức đầu tư phù hợp. Kiểm toán Nhà nước chỉ ra dự án đề xuất cơ chế đặc thù là sau khi dự án đưa vào khai thác sử dụng sẽ tổ chức thu phí để thu hồi vốn.

Tuy nhiên, báo cáo tiền khả thi cho thấy nếu huy động vốn BOT với giá trị 13.806 tỷ đồng làm dự án phải cần tới 28 năm để thu hồi vốn. Như vậy, nếu Nhà nước đầu tư 100%, với tổng số vốn 75.378 tỷ đồng (gấp hơn 5 lần), việc thu phí để hoàn vốn khó khả thi.

Về phương án huy động vốn, Kiểm toán Nhà nước nhận định mặc dù HĐND các địa phương đã có nghị quyết cam kết bố trí vốn cho dự án, nhưng nguồn vốn địa phương lại chủ yếu được đến từ việc khai thác quỹ đất dọc hai bên tuyến đường của dự án.

Trong khi, theo tiến độ bố trí vốn, nguồn vốn địa phương tập trung nhiều trong năm 2023 - 2024, thời điểm khó có thể tổ chức đấu giá đất thành công hoặc đấu giá thành công với mức giá thấp do dự án đang trong giai đoạn thi công.

Mặt khác, đến nay cũng chưa có quy định cụ thể về thu phí sử dụng dịch vụ đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư để làm cơ sở triển khai thực hiện, chưa kể phương án thu phí cần có cơ chế phân chia phù hợp trung ương và địa phương. Chính phủ phải xem xét, xây dựng phương án thu phí cụ thể để đảm bảo tính khả thi, thu hồi hoàn vốn đầu tư.

Để đảm bảo nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, Kiểm toán Nhà nước đề nghị cần có giải pháp cụ thể, chủ động hơn.