Vàng và bitcoin phập phồng theo nợ công của Mỹ

Giá bitcon năm nay tăng gần 60%, lý do được cho là bởi mua mạnh từ các quỹ ETF, trong khi vàng tăng hơn 20% do Mỹ sắp giảm lãi suất. Nhưng tại sao các nhà đầu tư vàng và bitcoin đang rất quan tâm đến nợ chính phủ của Mỹ đang tăng mạnh?

Mối lo ngại về nợ chính phủ Mỹ tăng nhanh được cho là một nguyên nhân đẩy giá vàng và bitcoin tăng mạnh gần đây, ngay cả khi thị trường trái phiếu kho bạc cho đến nay vẫn tương đối lạc quan về triển vọng tài chính của nền kinh tế số 1 thế giới.

Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ, thâm hụt ngân sách của nước này đã tăng lên 1,7 nghìn tỷ USD tài khóa 2023 và dự kiến sẽ lên tới 2,6 nghìn tỷ USD vào năm 2034. Trong khi đó, nợ của chính phủ Mỹ do công chúng nắm giữ đang trên đà đạt mức kỷ lục 106% GDP vào năm 2028, tăng từ mức 97% ở tài khóa 2023; tăng vọt lên 27 nghìn tỷ USD, từ mức 17 nghìn tỷ USD vào đầu năm 2020 và 5 nghìn tỷ USD v năm 2007.

Nợ của Chính phủ Mỹ tăng nhanh ngoài tầm kiểm soát đang ngày càng thu hút sự chú ý khi các koản thanh toán chịu lãi suất chiếm phần lớn trong ngân sách chính phủ - trong một số tháng thậm chí còn vượt mức chi tiêu cho quốc phòng. Nợ công tăng kỷ lục với tốc độ không bền vững có nguy cơ ảnh hưởng lớn tới nền kinh tế nước này.

Brad Bechtel, người phụ trách ngoại hối toàn cầu của công ty Jefferies cho biết: “Những lo ngại về chu kỳ nợ của Mỹ, sự mất giá của tiền USD - và đặc biệt là tiền định danh – là khởi nguồn cho những câu chuyện trên thị trường hiện nay”.

Theo ông Bechtel: “Điều đó thúc đẩy các nhà đầu tư phân bổ nhiều vốn hơn cho những thứ như bitcoin” và đối với vàng “họ thậm chí còn dồn nhiều tiền hơn cho nó”. “Những lo ngại về việc tiền định danh nói chung giảm giá trị là một trong những động lực thúc đẩy các nhà đầu tư đến với vàng.

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ phần lớn phản ánh kỳ vọng về chính sách lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed). Đôi khi, lợi suất trái phiếu cũng bị ảnh hưởng bởi nguồn cung nợ gia tăng, mặc dù quỹ đạo tài chính dài hạn không còn là yếu tố quan trọng trên thị trường.

Ngân hàng trung ương Mỹ đã không ngừng mua trái phiếu kho bạc nhằm nỗ lực kích thích tăng trưởng, điều này có thể kéo lợi suất trái phiếu giảm xuống và làm gia tăng nguồn cung USD.

Sự gián đoạn nguồn cung (do Covid-19, tắc nghẽn logistics và địa chính trị trong thời gian qua), chi tiêu chính phủ cao kỷ lục kỷ lục và chính sách tiền tệ cực kỳ lỏng lẻo khi các doanh nghiệp ngừng hoạt động vào năm 2020 vì Covid đã dẫn đến áp lực giá tăng vọt và đến nay vẫn chưa trở lại bình thường.

Lawrence H. White, giáo sư kinh tế của Đại học George Mason, cho biết: “Vì lý do đó, người ta quan tâm đến cả vàng và bitcoin, vì lạm phát không ổn định trong vài năm qua”.

Điều đáng lo ngại hơn là nợ và thâm hụt ngày càng tăng dù chúng ta “đang ở trong thời kỳ hòa bình với một nền kinh tế đang hoạt động ở mức toàn dụng lao động…lẽ ra nền kinh tế Mỹ phải có thặng dư lớn nhưng chúng tôi thậm chí còn chưa đạt đến mức đó. “Vì vậy, trong cuộc suy thoái tiếp theo, chúng ta sẽ thấy nợ nần tăng vọt hơn nữa”, ông White giải thích.

Dĩ nhiên, chắc chắn có những yếu tố chính khác thúc đẩy sự quan tâm đến bitcoin và vàng.

Bitcoin đã được hỗ trợ bởi các quỹ giao dịch trao đổi (ETF) mới đầu tư vào tiền điện tử, thu hút nhiều nhà đầu tư hơn. Sự kiện halving lần thứ 4 cũng góp phần đẩy giá Bitcoin tăng mạnh trong thời gian qua, lên mức cao kỷ lục 73.803 USD/1 Bitcoin vào tháng 3/2024.

Bitcoin halving được lập trình sẵn trong mạng Bitcoin nhằm hạn chế lạm phát, diễn ra 4 năm một lần. Kỳ halving thứ 4 vừa diễn ra sau khi khối thứ 840.000 được khai thác, khiến phần thưởng của thợ đào giảm một nửa từ 6,25 xuống 3,125 Bitcoin).

Tương tự, vàng cũng tăng giá vì nhiều lý do khác nữa. Cụ thể, giá vàng được thúc đẩy mạnh mẽ còn bởi kỳ vọng ngân hàng trung ương Mỹ sẽ cắt giảm lãi suất và hoạt động mua hàng của các ngân hàng trung ương nước ngoài nhằm đa dạng hóa dự trữ của họ. Điều này một phần là do lo ngại lạm phát và cũng là một cách để bảo vệ giá trị tài sản trước các biện pháp trừng phạt có thể có của Mỹ trong trường hợp tranh chấp địa chính trị.

Giá vàng tuần trước đã đạt kỷ lục 2.431 USD/ounce.

Michael Hartnett, chiến lược gia đầu tư tại Bank of America, cho rằng việc cổ phiếu các công ty vàng và công nghệ tăng mạnh gần đây cho thấy “tình trạng tài chính tồi tệ của chính phủ Mỹ” chắc chắn sẽ dẫn đến các chính sách, bao gồm kiểm soát đường cong lợi suất “để ngăn chặn khủng hoảng nợ.”

Trong khi kiểm soát đường cong lợi suất, ngân hàng trung ương sẽ mua trái phiếu để duy trì lãi suất mục tiêu, điều này có thể làm giảm chi phí vay của chính phủ.

Tuy nhiên, cho đến nay, một số chỉ số thị trường trái phiếu Kho bạc cho thấy trái phiếu không thu hút được nhiều sự chú ý trong bối cảnh triển vọng tài chính ngày càng tồi tệ, Nicholas Colas, đồng sáng lập của DataTrek Research, cho biết.

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm giao dịch ở mức thấp hơn nhiều so với lợi suất trái phiếu kỳ hạn 3 tháng. Lợi suất thực 10 năm, “phản ánh tất cả các rủi ro ngoài lạm phát trong tương lai”, cũng ở mức tương tự như giai đoạn 2003-2007, khi tỷ lệ nợ trên GDP chỉ bằng một nửa so với hiện tại.

Các nhà đầu tư trái phiếu kho bạc “vẫn coi đồng đô la là tiền tệ dự trữ, họ vẫn coi trái phiếu kho bạc là tương đối an toàn”, ông Colas cho biết.