'Vàng trắng' châu Âu trị giá hàng tỉ đô

Cá chình con mà nhiều người ví von là "vàng trắng châu Âu" là món ăn khoái khẩu cho nhà giàu ở châu Á. Nó có giá cao gấp 10 giá từ nơi xuất xứ nên nhiều người bất chấp sai phạm tìm cách buôn lậu kiếm lời.

Báo Huffington Post dẫn nguồn từ Cảnh sát châu Âu (Europol) cho biết thị trường buôn lậu cá chình con trên thế giới lên đến hàng tỉ USD.

Nó là món kinh doanh một vốn bốn lời nên dù các quy định đánh bắt và tiêu thụ gắt gao nhưng những kẻ hám lợi vẫn bất chấp án phạt tù lẫn tiền để tìm cách đưa cá con sống về các thị trường "háu đói" ở châu Á.

Trong vụ việc gần đây nhất là vào ngày 30-10, theo hãng tin AFP, tòa án thành phố Bobigny gần thủ đô Paris (Pháp) đã tuyên phạt 2 người Trung Quốc 10 tháng tù treo và phải nộp phạt 7.000 euro mỗi người vì hành vi buôn lậu 60 kg cá chình con còn sống về Trung Quốc. Hai người này cũng bị buộc tội hủy hoại hệ sinh thái.

Hai đối tượng này, một cô gái 20 tuổi và một người đàn ông 44 tuổi, đã bị chặn lại tại sân bay Charles de Gaulle (Paris) trong chặng quá cảnh từ thành phố Toulouse, miền Tây Nam nước Pháp.

Trong 4 kiện hành lý của họ, các nhân viên an ninh phát hiện nhiều túi nhựa có nước chứa những con cá chình (cũng được gọi là lươn châu Âu) được bọc kín bằng các lớp cách nhiệt.

Thật ra còn 2 kiện hành lý nữa chứa 30 kg cá hệt như 4 kiện của 2 người bị bắt nhưng cảnh sát không tìm thấy chủ sở hữu của chúng.

Công tố viên thành phố cho rằng đây là một hình thức buôn lậu mới đang bùng nổ và có đường dây hẳn hòi. Hai kẻ bị bắt chỉ là dạng tay chân đánh hàng thuê. Bị can 44 tuổi đã thừa nhận sai lầm trước tòa và lên tiếng xin lỗi.

Các nhà chuyên môn đánh giá thị trường buôn lậu cá chình con trên thế giới trị giá hàng tỉ đô la mỗi năm.

Cá chình con (dài khoảng vài cm, khoảng 3.000 con/kg) có thịt ngon, ngọt và là một món gỏi ăn khai vị rất được ưa chuộng tại Tây Ban Nha và sau này là Nhật, Trung Quốc.

Giá thị trường lúc nào cũng cao ngất ngưởng (khoảng 350-400 euro/kg tại Tây Ban Nha, Pháp nhưng sang đến châu Á thì lên đến 5.000 euro/kg) nhưng cá chình con trong vụ đánh bắt đầu tiên hàng năm vẫn luôn có giá cao nhất. Vào năm 2016, mẻ đầu tiên nặng 1,25 kg bán với giá 5.500 euro, nhưng tới mẻ thứ hai nặng tương đương thì giá còn 1.070 euro.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cho biết trong những năm gần đây, số lượng cá chình con đã giảm mạnh do hoạt động đánh bắt tận diệt, ô nhiễm môi trường cũng như do các đập ngăn nước cản trở các luồng di cư từ biển vào sông của loài này.

Từ những năm 1970-1980, số lượng cá chình con đã giảm đến 90% ở Pháp. Do đó chúng được bảo tồn kể từ năm 2009 theo Công ước về buôn bán quốc tế các loài động thực vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng (CITES).

Tổ chức CITES ước tính khoảng một nửa số cá chình đánh bắt tại châu Âu được xuất khẩu sang Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Theo thống kê sơ bộ, có khoảng 200 triệu con bị buôn bán mỗi năm.

Do việc bảo vệ động vật đã vào sách đỏ nên hoạt động đánh bắt cá chình con tuân thủ quy định rất ngặt nghèo về điều kiện đánh bắt và số lượng được phép khai thác.

Tuy nhiên vì lợi nhuận, nhiều nhà buôn hải sản ở châu Âu bất chấp các cảnh báo để buôn bán quá hạn mức.

Hồi tháng 5-2018, cũng 2 người Trung Quốc bị phạt 7 tháng tù và 30.000 euro tiền phạt vì tội buôn 60kg cá chình con. Cặp đôi 35 và 42 tuổi này trên đường từ Bồ Đào Nha về Trung Quốc với chặng dừng quá cảnh cũng tại sân bay Charles de Gaulle (Paris).

Vào năm 2017, nước Pháp từng ghi nhận vụ bắt giữ kỷ lục: 520kg cá chình con còn sống bị bắt giữ ở Gironde.