Ván cược bán điện cho thợ đào Bitcoin của Bhutan

Bhutan khởi động dự án xây trang trại 600 megawatt (MW) trị giá 500 triệu USD cho việc khai thác Bitcoin với hy vọng đa dạng hóa nền kinh tế.

Theo Nikkei Asia, quốc gia hạnh phúc nhất thế giới đã bắt tay với tập đoàn công nghệ Bitdeer, có trụ sở tại Singapore, để phát triển trang trại này. Bitdeer đã lập một quỹ tài trợ trị giá 500 triệu USD từ cuối tháng 5 nhằm huy động nguồn tiền từ các tổ chức quốc tế.

Jihan Wu, Chủ tịch Bitdeer, cho hay: "Chúng tôi rất vui khi hợp tác với Bhutan trong việc tiếp cận nguồn năng lượng không phát thải. Đây là tiền đề quan trọng để tiếp cận công nghệ blockchain, sau đó tạo ra những giá trị toàn cầu".

Theo kế hoạch, 100 MW điện đầu tiên cho khai thác Bitcoin của Bhutan sẽ bắt đầu vào tháng 9. Công suất sẽ tăng dần lên 600 MW sau ba năm. Điện được bán cho các xưởng đào theo giá thỏa thuận. Nếu đạt 600 MW, năng lượng khai thác Bitcoin sẽ vượt qua nhu cầu điện của toàn vương quốc là 488 MW vào 12/2021.

Tổng công suất thủy điện của Bhutan hiện lên đến 2.400 MW. Phần lớn sản lượng điện được bán cho Ấn Độ vào mùa hè. Mùa đông đến, vương quốc phải nhập khẩu điện. Tuy nhiên, khi một nhà máy thủy điện mới với công suất 118 MW đi vào hoạt động và một nhà máy công suất 1.020 MW khác hòa lưới điện quốc vào tháng 10/2024, vấn đề thiếu điện sẽ được giải quyết.

Kế hoạch của vương quốc này là dùng tiền bán điện cho thợ đào nhằm cải thiện mạng lưới viễn thông. Dự án cũng được kỳ vọng tạo ra 300-400 việc làm cho người dân, đồng thời mở ra ngành công nghiệp mới liên quan đến blockchain.

Bên trong một nhà máy điện ở Bhutan. Ảnh: AFP

Ujjwal Deep Dahal, CEO của Druk Holding and Investments, cho biết: "Mặc dù Bhutan đối mặt hạn chế về địa lý và thách thức về kết nối do không giáp biển lại nhiều đồi núi, quốc gia này lại sở hữu nhiều năng lượng xanh và tương đối rẻ. Đây là cơ hội cho một nền kinh tế bền vững".

Theo các chuyên gia, quyết định của Bhutan mang đến cho người dân nước này cơ hội tiếp cận ngành công nghiệp tiền số mới mẻ. Sau Covid-19, quy mô nền kinh tế của Bhutan bị thu hẹp 10% so với 2020, dự trữ ngoại tệ, nợ xấu trong lĩnh vực du lịch, sản xuất tăng, tỷ lệ thất nghiệp cao, theo báo cáo của Ngân hàng thế giới. Chính phủ Bhutan đang tìm cách đa dạng hóa nền kinh tế có thu nhập cao trong thập kỷ tới. Không chỉ tập trung vào blockchain, họ còn đẩy mạnh các lĩnh vực liên quan đến AI, robot, công nghệ sinh học.

Tuy nhiên, ván cược của Bhutan cũng gặp phải không ít hoài nghi. Ngành công nghiệp khai thác Bitcoin vốn gây nhiều tranh cãi và có nhiều biến động. Trước Bhutan, Kazakhstan ở Trung Á cũng bật tín hiệu xanh cho thợ đào Bitcoin. Tuy nhiên, cái giá phải trả là hệ thống lưới điện quá tải, mất điện cục bộ liên tục diễn ra khiến người dân biểu tình hồi tháng 1/2022.

Trung Quốc cũng từng một thời là điểm đến yêu thích của thợ đào, nhưng sau đó ban hành lệnh cấm vì khai thác tiền số tiêu hao nguồn năng lượng không lồ. Giá Bitcoin hiện đã giảm từ đỉnh 68.000 USD xuống còn dưới 30.000 USD.

Hồi tháng 4, Bhutan lên tiếng chỉ trích BlockFi - nền tảng giao dịch tiền số đã bị phá sản. Tuy nhiên sau đó, các nhà phân tích phát hiện nước này đã tham gia thị trường Bitcoin từ năm 2019 khi giá đồng này khoảng 5.000 USD. Theo Dahal, chính phủ Bhutan đã lường trước các tác động tiêu cực.

"Vương quốc nhỏ nằm trên dãy Himalaya có sẵn khuôn khổ pháp lý để vận hành thủy điện hiệu quả nhất có thể. Họ coi việc khai thác Bitcoin là một rủi ro chấp nhận được vì nguồn cung ngoại tệ của họ dần khan hiếm", Dahal nói.

Trong tổng số 21 triệu Bitcoin, hơn 19 triệu đã được khai thác, khiến nhu cầu "đào" số Bitcoin còn lại sẽ khắc nghiệt hơn. Nhiều người tin tiền điện tử đang trở thành tương lai của ngành tài chính. Tshering Cigay, cựu giám đốc điều hành của Thimphu Techpark - Trung tâm phát triển CNTT của Bhutan, nói: "Khi nhắc đến tiền điện tử, Bhutan không thể đứng ngoài. Trong nhiệm kỳ, tôi nhận được một số đề xuất quốc tế về việc thành lập xưởng đào Bitcoin quy mô lớn. Bhutan nên tận dụng lợi thế này để đa dạng hóa thị trường năng lượng của mình". Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận tham vọng nước này sẽ đối mặt nhiều vấn đề phức tạp.