Vận chuyển dầu bằng đường biển của Nga gia tăng mạnh

Lưu lượng dầu thô vận chuyển bằng đường biển của Nga đã tăng vào tuần trước lên mức cao nhất kể từ tháng 6/2022 do chuyển hướng các số lượng dầu mà trước đây được chuyển thẳng đến Đức và Ba Lan.

Sự kết hợp giữa lệnh cấm nhập khẩu dầu bằng đường biển từ Nga được bổ sung vào ngày 5/2/2023 bởi lệnh cấm tương tự đối với việc mua các sản phẩm tinh chế của Nga, và việc áp trần giá xuất khẩu ở những nơi khác đã làm giảm thu nhập từ việc bán dầu của Nga.

Việc hạn chế doanh số bán hàng của Nga cho một nhóm nhỏ người mua và thúc đẩy các hành trình dài hơn nhiều đến tay khách hàng đã buộc Nga phải giảm giá sâu. Điều này giúp Nga duy trì khối lượng xuất khẩu, qua đó cũng giúp đảm bảo nguồn cung dầu cho thế giới và góp phần khiến dầu Brent giảm xuống còn khoảng 80 USD/thùng. Điều này một mặt hạn chế nguồn thu của Nga, nhưng cũng giúp giảm bớt áp lực lạm phát toàn cầu.

Tổng khối lượng dầu thô của Nga đã tăng 125.000 thùng/ngày lên 3,465 triệu thùng trong 4 tuần tính đến ngày 3/2. Sự gia tăng các chuyến hàng bằng đường biển trong những tuần gần đây đã bù đắp gần như hoàn toàn sự sụt giảm lưu lượng dầu vận chuyển bằng đường ống đến châu Âu. Khối lượng dầu vận chuyển qua đường ống đến Đức và Ba Lan đã giảm từ 510.000 thùng/ngày vào mùa Hè năm ngoái xuống còn khoảng 120.000 thùng/ngày trong tháng 1.

Ngược lại, doanh thu của Nga từ thuế xuất khẩu dầu thô đã giảm 7 triệu USD xuống còn 50 triệu USD trong tuần từ ngày 27/1 đến ngày 3/2, trong khi lợi nhuận trung bình trong bốn tuần giảm 2 triệu USD xuống còn 54 triệu USD. Tuy nhiên, các số liệu hàng tuần rất dễ biến động, tùy thuộc vào thời điểm các chuyến hàng riêng lẻ khởi hành và những yếu tố như điều kiện thời tiết và công việc tại cảng.

Mặt khác, lệnh cấm nhập khẩu dầu thô từ Nga của Liên minh châu Âu đã kéo dài thời gian vận chuyển của các chuyến hàng, các chuyến đi hiện mất trung bình 31 ngày từ các cảng Baltic đến Ấn Độ, so với chỉ 7 ngày từ các cảng tương tự đến Rotterdam và khoảng một nửa thời gian đó đến Ba Lan. Điều này đã gây thêm áp lực lên đội tàu đang suy giảm mà các công ty vận chuyển sẵn sàng vận chuyển hàng hóa của Nga. Một mô hình tương tự dự kiến sẽ xuất hiện trong thương mại các sản phẩm tinh chế của Nga.

Nga đang ngày càng phụ thuộc vào các tàu chở dầu của chính mình và “hạm đội bóng tối”, gồm những con tàu cũ hơn thuộc sở hữu của các công ty nhỏ, thường là vô danh và mới nổi lên trong những tháng gần đây. Tuy nhiên, các tàu thuộc sở hữu của châu Âu vẫn có thể chở dầu thô của Nga, miễn là dầu được bán ở mức giá dưới mức trần 60 USD/thùng. Mức trần giá đó sẽ được xem xét lại vào tháng 3.

Ngoài ra, hoạt động vận chuyển hàng hóa từ tàu này sang tàu khác ở khu vực Địa Trung Hải cũng đang trỗi dậy, với các lô hàng được kết hợp lên các tàu lớn hơn hoặc chuyển từ tàu chở dầu này sang các tàu khác để giải phóng những tàu cần thiết cho các hoạt động ở Baltic trong những tháng mùa Đông.

Các tàu chở dầu thô của Nga đang trở nên thận trọng hơn về điểm đến cuối cùng. Các tàu chở hơn 41 triệu thùng dầu thô của Nga, tương đương với 1,45 triệu thùng/ngày, đã rời cảng mà không có điểm đến cuối cùng rõ ràng trong 4 tuần tính đến ngày 3/2. Trên cơ sở trung bình bốn tuần, xuất khẩu đường biển tổng thể tăng 125.000 thùng/ngày từ giai đoạn này đến ngày 27/1. Ở mức 3,465 triệu thùng/ngày, lưu lượng trung bình bốn tuần là cao nhất kể từ tháng 6.

Tất cả các số liệu không bao gồm hàng hóa được xác định là loại dầu KEBCO của Kazakhstan. Đây là các chuyến hàng do công ty vận chuyển KazTransoil JSC thực hiện quá cảnh Nga để xuất khẩu qua Ust-Luga và Novorossiysk.

Các thùng dầu của Kazakhstan đã được pha trộn với dầu thô có nguồn gốc từ Nga để tạo ra một loại xuất khẩu thống nhất. Kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra, Kazakhstan đã đổi thương hiệu cho hàng hóa của mình để phân biệt với hàng hóa do các công ty Nga vận chuyển. Dầu thô quá cảnh được đặc biệt miễn trừ khỏi lệnh trừng phạt của EU.

Trong khi đó, khối lượng dầu thô trên các tàu đến Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ cộng với số lượng trên các tàu vẫn chưa có điểm đến cuối cùng đã tăng vọt trong bốn tuần tính đến ngày 3/2 lên mức trung bình 3,29 triệu thùng/ngày.

Con số này đã tăng lên kể từ đầu năm, khi Đức và Ba Lan cắt giảm khối lượng dầu thô mà họ đang vận chuyển qua đường ống Druzhba từ Nga. Có khả năng, lượng dầu này đã được chuyển hướng đến các cảng Baltic của Nga và hiện đang được vận chuyển đến châu Á.