VAFI đề xuất thanh tra HOSE: "Cần mở chiến dịch làm sạch thị trường chứng khoán"

Mới đây,Hiệp Hội Các Nhà Đầu tư Tài chính Việt Nam (VAFI) đã có văn bản gửi tới Bộ Tài chính và Thanh tra Bộ tài chính hiến kế về nội dung thanh tra Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE). Trong đó, nhấn mạnh nội dung thanh tra về các dự án công nghệ thông tin của Sở.

Trong văn bản, VAFI kiến nghị thanh tra làm rõ nguyên nhân tại sao đã qua 20 năm vận hành phần mềm giao dịch do Sở giao dịch chứng khoán Thái Lan cung cấp mà sàn HOSE không thể làm chủ công nghệ vận hành? Theo VAFI, các Sở giao dịch chứng khoán Thái Lan hay Hàn Quốc không thể tự bản thân họ làm ra phần mềm giao dịch ban đầu mà họ phải mua công nghệ từ các công ty chuyên làm phần mềm, nhưng sau đó họ nhanh chóng làm chủ công nghệ vận hành, chẳng những làm chủ mà họ còn có khả năng bán phần mềm mà họ sở hữu cho các đối tác nhỏ khác như HOSE.

“Việt Nam là 1 cường quốc về công nghệ thông tin nhưng có lẽ những nhân sự giỏi về IT không được mời chào làm việc tại HOSE. Cho nên cứ mỗi lần gặp trực trặc là HOSE lại khẩn cấp mời chuyên gia Sở Giao dịch Thái Lan sang giải quyết?”, VAFI đặt nghi vấn.

Đồng thời, thanh tra cũng nên tìm hiểu xem chất lượng nhà thầu thường xuyên bảo quản hệ thống giao dịch tại HOSE ra sao, có lẽ họ không làm chủ được công nghệ vận hành cho nên mỗi lần có sự cố thì họ không giải quyết được? Gần đây, đại diện có thẩm quyền của FPT có công bố họ có thể sữa chữa được tình trạng nghẽn lệnh tại sàn HOSE từ hệ thống phần mềm do Thái Lan cung cấp. Vấn đề đặt ra là tại sao ban lãnh đạo HOSE không lựa chọn những đơn vị mạnh về công nghệ thông tin như FPT để làm nhà thầu bảo quản hệ thống giao dịch? VAFI đánh giá nếu lựa chọn trong 20 năm qua thì chắc chắn rằng FPT dư sức không chỉ làm chủ công nghệ vận hành mà còn có khả năng nâng cấp và tình trạng nghẽn lệnh kéo dài như hiện nay đã không xảy ra.

Một vấn đề nữa được đưa ra là tại sao không chọn những nhà thầu Việt Nam như FPT để sau này nếu có sự cố thì họ có khả năng nhanh chóng giải quyết mà không lệ thuộc vào chuyên gia nước ngoài .

Đối với dự án làm phần mềm giao dịch mới được cung cấp bởi Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc, VAFI kiến nghị thanh tra làm rõ lý do dự án được khởi động từ năm 2012 nhưng đã 10 năm rồi dự án vẫn chưa hoàn thành. Thanh tra cũng nên tìm hiểu giá trị dự án có tăng lên so với ban đầu, nguyên nhân làm cho giá trị dự án tăng lên (nếu có)?

Liên quan tới việc chọn nhà thầu, VAFI một lần nữa nhấn mạnh tại sao không chọn những nhà thầu trong nước như FPT để sau này nếu có sự cố thì họ có khả năng nhanh chóng giải quyết mà không lệ thuộc vào chuyên gia nước ngoài.

“Cần phải biết rằng Sở Giao dịch chứng khoán Hàn Quốc, Thái Lan không phải là các doanh nghiệp chuyên về công nghệ thông tin, họ có mảng IT và có chuyên gia IT giỏi nhưng nhiệm vụ hàng đầu của bộ phận IT này là đảm bảo cho hệ thống của họ hoạt động trơn tru và thông suốt và sau cùng khi có thời gian thì họ mới làm các công việc phụ khác. Cho nên bài học rút ra là khi mua công nghệ phần mềm giao dịch nước ngoài thì bộ phận IT sàn HOSE hay nhà thầu quản lý hệ thống phải làm chủ được công nghệ vận hành, phải biết sửa chữa các lỗi phát sinh”, VAFI nêu ý kiến.