Ủy ban quốc hội Anh 'báo động' ảnh hưởng của Trung Quốc lên trường đại học

Ủy ban đối ngoại quốc hội Anh công bố báo cáo cáo buộc Trung Quốc tìm cách can dự vào hoạt động nghiên cứu của các đại học ở nước này và âm mưu “đe dọa tự do học thuật”.

Báo cáo ngày 5.11 kết luận có “bằng chứng đáng báo động” cho thấy chính quyền Trung Quốc đang tìm cách tác động, hạn chế hoạt động nghiên cứu hoặc chương trình giảng dạy của các đại học ở Anh. “Trong khi đó, nhiều trường chưa có biện pháp ứng phó phù hợp trước âm mưu hạn chế tự do học thuật xuất phát từ Bắc Kinh và Đại sứ quán Trung Quốc tại London”.

Ủy ban này nêu một trường hợp cụ thể là giới chức thuộc Viện Không tử của Trung Quốc đặt trong khuôn viên các cơ sở giáo dục ở Anh đã cố thu giữ tất cả tài liệu nhạy cảm liên quan đến Đài Loan và Hồng Kông. Bên cạnh đó, Bắc Kinh bị cáo buộc lợi dụng Hiệp hội Học giả và Sinh viên Trung Quốc ở Anh làm công cụ nhằm tăng cường sức ảnh hưởng chính trị.

Các nghị sĩ thuộc Ủy ban đối ngoại quốc hội cho biết chính phủ đang tập trung bảo vệ các đại học trước nguy cơ bị nước ngoài trộm tài sản trí tuệ từ dự án hợp tác nghiên cứu. Tuy nhiên, London vẫn chưa quyết liệt để “bảo vệ tự do học thuật trước những hoạt động can dự của nước ngoài thông qua hình thức gây áp lực ngoại giao, chính trị hoặc tài chính”, theo báo cáo.

Kết luận này được đưa ra dựa vào tài liệu và “chứng cứ” do Bộ Nội vụ Anh cung cấp, báo cáo nhấn mạnh. “Chính phủ có thể ngăn chặn hoạt động can dự của Trung Quốc thông qua Luật Chống rửa tiền và Cấm vận thông qua cách đây 17 tháng trước”, báo cáo đề xuất.

Ủy ban đối ngoại quốc hội đồng thời cáo buộc các tổ chức học thuật, như Million Plus (vốn đại diện cho 20 đại học), quá thờ ơ trước mối đe dọa từ Trung Quốc. Tuy nhiên, Chủ tịch Million Plus, Bill Rammell cho rằng ông “chưa thấy bất kỳ chứng cứ cụ thể nào” để chứng minh nước ngoài can dự vào hoạt động các đại học.

Không chỉ riêng ở Anh, trong những năm gần đây, Viện Khổng tử ở Úc và Mỹ liên tục bị tẩy chay ở Úc và Mỹ do chính phủ các nước này lo ngại đây là nỗ lực của Bắc Kinh nhằm tăng cường sức ảnh hưởng chính trị.