Ủy ban Kinh tế: Không nên bắt buộc mua bán bất động sản qua sàn

Ủy ban Kinh tế cho rằng không nên bắt buộc mua bán bất động sản qua sàn vì sẽ phát sinh chi phí, tăng giá bán và người mua phải chịu.

Hiện không quy định bắt buộc giao dịch qua sàn nhưng theo Chính phủ, 99% các chủ đầu tư đều bán hàng qua sàn hoặc môi giới. Các chủ đầu tư quy mô lớn còn tự tổ chức sàn giao dịch hoặc bộ phận bán hàng riêng. Tại tờ trình Quốc hội dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi (gồm 10 chương, 92 điều), Chính phủ vẫn đề xuất chủ đầu tư bán, cho thuê nhà hình thành trong tương lai phải qua sàn. Theo chương trình, Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ dự luật này chiều nay (19/6).

Theo đó, dự thảo luật quy định hai loại giao dịch bất động sản phải qua sàn, gồm chủ đầu tư bán, cho thuê mua nhà ở hoặc công trình hình thành trong tương lai và chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại đất đã có hạ tầng kỹ thuật. Còn các giao dịch khác được khuyến khích thông qua sàn.

Quy định này, theo Chính phủ, nhằm ngăn ngừa hệ lụy hình thành các dự án ma, chủ đầu tư lừa đảo khách hàng và tăng tính công khai, minh bạch thông tin dự án bất động sản đưa vào giao dịch, nhất là các bất động sản hình thành trong tương lai.

Tuy nhiên thẩm tra nội dung này, đa số ý kiến tại thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị không bắt buộc giao dịch qua sàn giao dịch bất động sản, mà chỉ nên khuyến khích.

"Cần tôn trọng quyền lựa chọn tham gia giao dịch qua sàn giao dịch bất động sản của doanh nghiệp và người dân. Không nên quy định bắt buộc, mà chỉ khuyến khích tổ chức, cá nhân giao dịch bất động sản qua sàn", Ủy ban Kinh tế nêu quan điểm.

Theo cơ quan này, hiện chưa đủ cơ sở thực tiễn, an toàn pháp lý của giao dịch bất động sản qua sàn. Ngoài ra, việc bắt buộc các giao dịch bất động sản nhà ở trên giấy phải qua sàn sẽ làm tăng chi phí và tính vào giá, người mua sẽ phải chịu cả phí bảo lãnh, chi phí cho sàn giao dịch.

Việc bắt buộc giao dịch qua sàn tiềm ẩn nguy cơ lợi dụng quy định của pháp luật để độc quyền, câu kết với các bên tham gia giao dịch để trốn thuế, làm nhiễu loạn thị trường.

Thực tế, theo tổng kết thực hiện Luật Kinh doanh bất động sản 2014 đã có tình trạng sàn giao dịch bất động sản liên kết với chủ đầu tư để lách luật dưới hình thức phân phối sản phẩm qua khâu trung gian, nhưng thực chất là sàn đã mua bất động sản của chủ đầu tư, tạo điều kiện cho cả người dân và doanh nghiệp có cơ hội trốn thuế. Mặt khác, tình trạng các sàn giao dịch ôm hàng, tạo sóng, thổi giá, gây sốt ảo, ăn chênh lệch làm nhiễu loạn thị trường bất động sản diễn ra phổ biến.

Cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ cần đưa ra quy định chặt chẽ hơn về điều kiện, quyền và nghĩa vụ của sàn giao dịch bất động sản, tạo cơ sở pháp lý cho sàn phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả, thu hút được các bên tham gia giao dịch.

Sàn này cũng cần chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp cung cấp thông tin không đầy đủ, không đúng sự thật dẫn đến thiệt hại cho các bên tham gia.

Dự thảo luật lần này dành một chương riêng về các quy định điều tiết thị trường bất động sản. Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế nhận thấy các nội dung tại dự thảo luật còn chung chung, không có nội hàm chính sách cụ thể, mang tính tình thế.

Cơ quan thẩm tra lưu ý các quy định điều tiết đưa ra cần theo hướng bảo đảm phát triển và quản lý thị trường bất động sản thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Việc này để cơ cấu lại thị trường, nguồn cung bất động sản phù hợp với mục tiêu phát triển trong từng thời kỳ, đáp ứng đúng nhu cầu thị trường và hạn chế đầu cơ, giảm thiểu nguy cơ tăng trưởng nóng, mất cân đối cung - cầu.