Ukraine gặp ‘thiên thời’ giữa căng thẳng với Nga?

Ngay cả trong thế kỷ 21, chiến tranh vẫn còn bị ảnh hưởng nhiều bởi thời tiết và điều này có thể gây trở ngại cho nước nào muốn tấn công Ukraine.

Giữa căng thẳng Nga - Ukraine tiếp diễn và tình hình thời tiết hiện tại ở Ukraine, nhiều người cho rằng việc tuyết tan sớm hơn có thể gây trở ngại cho nước nào muốn tấn công Ukraine.

Rasputitsa đến sớm

Theo CNN, câu hỏi cửa miệng của nhiều người Ukraine và có thể của giới tướng lĩnh Nga là “Rasputitsa đến sớm rồi chăng?”. Rasputitsa là từ chỉ bùn lầy vào mùa xuân, khi việc đi lại ở Nga và Ukraine trở nên khó khăn hơn.

Thông thường, tác động của Rasputitsa nhiều nhất là vào tháng 3, khi tuyết bắt đầu tan. Tuy nhiên, điều bất thường là mùa đông năm nay bớt khắc nghiệt ở phần lớn lãnh thổ Ukraine.

Tại Zaporizhzia, băng trên mặt sông bắt đầu tan và thậm chí vào nửa đêm trên sông Dnieper, thời tiết cứ thay đổi qua lại giữa mưa tuyết và mưa phùn.Trên đường lái xe từ cảng Mariupol ở phía đông đến Zaporizhzia ở miền trung Ukraine hôm 1.2, thậm chí trời còn mưa. Một tài xế nhún vai tỏ ra khó tin và cười lớn khi cho rằng lẽ ra là tuyết rơi.

Lợi thế cho Ukraine

Giới phân tích quân sự đang tranh cãi liệu mùa đông bớt khắc nghiệt tiếp diễn có ảnh hưởng đến bất cứ kế hoạch tấn công nào nhằm vào Ukraine hay không.

Điện Kremlin nhiều lần bác bỏ cáo buộc có ý định tấn công, sau khi tập trung hơn 100.000 quân gần biên giới với vũ khí hạng nặng, xe tăng và tên lửa đạn đạo.

Hình ảnh trên mạng xã hội tại nhiều nơi lực lượng Nga được điều động cho thấy mặt đất mềm và ngập bùn lầy.

Dữ liệu từ chương trình quan trắc trái đất Copernicus của EU cho thấy phần lớn châu Âu có nhiệt độ cao trên mức trung bình trong tháng 1. Nhiệt độ tại Ukraine cao hơn từ 1-3⁰C so với mức trung bình của 30 năm qua.

Corpernicus còn lưu ý rằng trong tháng 1, Đông Âu ẩm ướt hơn trung bình, trong đó có Ukraine.

Tại một cuộc họp báo của Lầu Năm Góc vào cuối tháng 1, Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley cho rằng mặt đất đóng băng ở Ukraine sẽ là điều kiện thuận lợi cho các tuyến đường xuyên quốc gia.Theo đánh giá của Mỹ, việc Nga tấn công Ukraine sẽ dễ dàng hơn ở nhiệt độ thấp. Phát biểu tại một cuộc họp báo vào tháng trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin “sẽ phải chờ một lúc cho đến khi mặt đất đóng băng để đi qua”.

Giới chức Mỹ cho rằng Tổng thống Putin hiểu rõ việc phải di chuyển trước thời điểm cuối tháng 3.

Không phải yếu tố quyết định?

Tuy nhiên, chuyên gia chính sách cấp cao Dara Massicot tại tổ chức RAND Corporation (Mỹ) cho rằng mặt nước đóng băng là điều kiện thuận lợi chứ không mang tính chất quyết định đối với các lực lượng Nga.

“Điều quan trọng cần nhớ là các tên lửa dẫn đường chính xác và không kích không phụ thuộc vào yếu tố này”, bà phân tích và cho rằng quân đội Nga đã cải thiện đáng kể trong thập niên qua.

Theo đó, khả năng định vị mục tiêu và liên lạc của Không quân Nga đã cải thiện và nhiều phi công đã có kinh nghiệm từ chiến trường ở Syria. Bên cạnh đó, quân đội Nga diễn tập quanh năm nên có kinh nghiệm đối với những điều kiện thời tiết khác nhau.

Nga đã di chuyển nhiều tên lửa đạn đạo Iskander có tầm bắn khoảng 450 km đến gần Ukraine vào tháng trước. Trong khi đó, nhiều vị trí tiền tuyến của Ukraine đã không thay đổi trong nhiều năm, khiến các tên lửa và đạn pháo tầm xa có thể nhắm đến mà không bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết.Hàng trăm xe tăng của Nga hiện tập trung gần biên giới Ukraine cũng không bị trở ngại do đất mềm, dù vẫn sẽ di chuyển nhanh hơn trên mặt đất đóng băng.

Không thực sự có mùa đông

Theo bà Svitlana Krakovska đứng đầu Phòng thí nghiệm Khí tượng học ứng dụng tại Viện Khí tượng và Thủy văn Ukraine, mùa đông thay đổi ở nước này gắn liền với biến đổi khí hậu. Điều này thể hiện rõ ở miền đông khi nhiệt độ mùa đông năm nay ấm hơn hẳn. “Khoảng 30 năm trước, chúng tôi còn có tuyết bao phủ, nhất là ở miền đông, trong ít nhất 3 tháng mùa lạnh và có những đêm đông giá kéo dài 5 tháng. Vào năm 2020, chúng tôi không thực sự có mùa đông, chỉ vài ngày nhiệt độ âm và không nhiều tuyết”, bà cho hay. Ngay cả Tổng thống Putin vào năm 2003 từng nói rằng biến đổi khí hậu có thể sẽ không ảnh hưởng nhiều ở những nước xứ lạnh, nhưng gần đây đã thừa nhận tác động đến môi trường ở Nga.