Ukraine đề xuất Mỹ hỗ trợ khí đốt

Thủ tướng Ukraine kỳ vọng được Mỹ hỗ trợ khí tự nhiên hóa lỏng theo chương trình cho vay - cho thuê đang áp dụng với viện trợ vũ khí.

"Chính phủ Ukraine đã quyết định đề nghị chính phủ Mỹ cung cấp 'khí đốt cho vay - cho thuê' để có một mùa sưởi ấm ổn định", Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal nói phiên họp nội các ngày 26/7. "Việc chuẩn bị cho mùa đông khó khăn nhất lịch sử Ukraine vẫn tiếp tục. Chúng tôi đang xem xét các công cụ khả thi để sẵn sàng ứng phó mọi tình huống".

Ông Shmyhal không nêu cụ thể cách thực hiện đề xuất nhưng cách dùng cụm từ "cho vay - cho thuê" cho thấy Kiev kỳ vọng được Washington cung cấp khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) theo chương trình đang áp dụng với viện trợ vũ khí. Mỹ từ lâu đã muốn bán LNG cho thị trường châu Âu nhưng không thể cạnh tranh với khí đốt Nga về giá.

Washington đang hỗ trợ hàng triệu USD vũ khí và đạn dược cho Ukraine theo chương trình viện trợ cho vay - cho thuê từ Thế Chiến II được hồi sinh tháng 4. Điều khoản cho phép Mỹ sớm cung cấp trang thiết bị quân sự cho Ukraine, kèm điều kiện Kiev phải hoàn trả hiện vật hoặc tiền trong tương lai.

Đề xuất của ông Shmyhal xuất hiện trong bối cảnh công ty khí đốt nhà nước Naftogaz của Ukraine đã vỡ nợ trái phiếu và đề nghị Kiev "nhận toàn bộ trách nhiệm huy động số tiền cần để nhập khẩu khí đốt cho mùa sưởi ấm sắp tới".

Tuy nhiên, cựu thủ tướng Ukraine Yulia Timoshenko ngày 25/7 cáo buộc Naftogaz tham ô. Bà nói rằng công ty này đang thực hiện "vụ lừa đảo thế kỷ", muốn hàng tỷ USD để mua khí đốt trong khi Ukraine không thực sự cần, thậm chí có thể thặng dư.

Ukraine là một trong những quốc gia tiêu thụ năng lượng lớn nhất châu Âu và là trung gian quan trọng trong quá trình vận chuyển khí đốt từ Nga đến châu Âu. Từ năm 2015, Ukraine không nhập khẩu trực tiếp khí đốt Nga mà mua lại từ phương Tây, thông qua dòng chảy khí đốt họ mua từ Nga qua lãnh thổ nước này.

Năm 2021, Ukraine tiêu thụ khoảng 27,3 tỷ m3 khí đốt, trong đó tự khai thác 19,8 tỷ m3, nhập khẩu 2,6 tỷ m3 và 4,9 tỷ m3 từ các kho lưu trữ ngầm. Về tỷ lệ sử dụng, các hộ gia đình chiếm 32%, 24% để sản xuất nhiệt năng và 44% dùng cho công nghiệp, quân đội và bên khác.

Trong mùa đông, Ukraine thường sử dụng 140-150 triệu m3 khí đốt mỗi ngày, trong đó 55 triệu m3 từ nhập khẩu và lên tới 90 triệu m3 là từ kho lưu trữ ngầm. Nếu Nga vẫn vận chuyển khí đốt qua Ukraine và các hệ thống đường ống hoạt động bình thường, Kiev đủ khả năng cung cấp khí đốt cho các hộ gia đình và ngành công nghiệp. Reuters cuối tháng 2 cho biết các công ty Ukraine có khoảng 11,3 tỷ m3 khí đốt dự trữ.