Tỷ phú “liều ăn nhiều” Masayoshi Son muốn lập quỹ công nghệ 108 tỷ USD

Nhà sáng lập Tập đoàn SoftBank, Masayoshi Son, thông báo lập quỹ khổng lồ thứ hai để đầu tư vào công nghệ, qua đó củng cố thêm cho vị thế nhà đầu tư có sức ảnh hưởng nhất trong ngành công nghệ.

Tập đoàn SoftBank muốn huy động 108 tỷ USD cho quỹ Vision Fund thứ hai – thậm chí còn lớn hơn nỗ lực huy động 100 tỷ USD cho quỹ Vision Fund đầu tiên. Lần này, SoftBank chiếm quyền kiểm soát nhiều hơn, đóng góp 38 tỷ USD vào quỹ này và thay thế Ả-rập Xê-út trở thành nhà đầu tư lớn nhất. Quỹ Public Investment Fund của Ả-rập Xê-út – vốn đóng góp 45 tỷ USD cho quỹ Vision Fund đầu tiên – không được đề cập tới trong thông báo ngày thứ Sáu (26/07).

​Cứ mỗi 2 hoặc 3 năm, ông Son định tạo một quỹ khổng lồ mới để tận dụng cơ hội đầu tư vào những công nghệ tân tiến như trí tuệ nhân tạo (AI) và xe hơi tự lái. Trong tháng 6/2019, SoftBank tiết lộ quỹ Vision Fund đầu tiên có tỷ suất sinh lợi tới 62%, sau khi thực hiện 71 khoản đầu tư với tổng trị giá 64.2 tỷ USD.SoftBank cho biết quỹ Vision Fund thứ hai được kỳ vọng thu tiền từ Apple, Microsfot, Foxconn Technology Group và quỹ quản lý tài sản quốc gia của Kazakhstan. Ngoài ra, ông Son cũng có được sự ủng hộ đông đảo từ các tổ chức tài chính Nhật Bản, trong đó 7 tổ chức đã ký biên bản ghi nhớ để chung tay góp sức vào nỗ lực này.

“Tôi không chắc SoftBank có thể huy động 100 tỷ USD mà không có sự tham gia của Ả-rập Xê-út, nhưng có vẻ là có khả năng”, Chris Lane, Chuyên viên phân tích tại Sanford C. Bernstein & Co., cho hay. “Theo tôi, đây là quyết định để làm giảm sức ảnh hưởng của Ả-rập Xê-út”.

Ả-rập Xê-út và Thái tử Mohammed bin Salman hứng chịu nhiều chỉ trích trong năm ngoái sau vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi tại một lãnh sự quán Ả-rập Xê-út ở Istanbul. Các quan chức Ả-rập Xê-út cho biết vụ sát hại được thực hiện bởi các đặc vụ lừa đảo và phủ nhận rằng Thái tử có bất kỳ thông tin nào về kế hoạch của họ.

“Tôi nghĩ bản thân Masayoshi cảm thấy sợ vì những gì đã xảy ra với Ả-rập Xê-út”, ông Lane cho hay.

Quỹ PIF và Mubadala Investment của Ả-rập Xê-út – cả hai đều tham gia vào quỹ Vision Fund đầu tiên – đang trong quá trình đàm phán và có thể đưa ra quyết định đầu tư, Daisuke Sawatake, phát ngôn viên của Softbank, cho hay.

Các công ty tài chính Nhật Bản đã ký biên bản ghi nhớ là Mizuho Financial Group Inc., Sumitomo Mitsui Financial Group Inc., Mitsubishi UFJ Financial Group Inc., Dai-ichi Life Holdings Inc., Sumitomo Mitsui Trust Holdings Inc., Daiwa Securities Group Inc., và SMBC Nikko Securities Inc. Những công ty đóng góp khác sẽ bao gồm Standard Chartered Plc, một nhà đầu tư Đài Loan giấu tên và ban quản lý của quỹ Vision Fund thứ hai, theo thông cáo báo chí từ SoftBank.

Satoru Kikuchi, Chuyên viên phân tích tại SMBC Nikko Securities ở Tokyo, viết trong báo cáo nghiên cứu rằng nhóm nhà đầu tư Nhật Bản và phần đóng góp của SoftBank sẽ giúp các công ty Nhật Bản có quyền kiểm soát lớn hơn. Kikuchi cho biết SoftBank có thể bán cổ phần ở Alibaba Group Holding và Sprint để đóng góp vốn vào quỹ thứ hai.

Quỹ Vision Fund đầu tiên được thông báo thành lập vào tháng 10/2016, nhưng phải mất thêm bảy tháng thì mới chính thức đi vào hoạt động. Ả-rập Xê-út là nhà đầu tư lớn nhất với khoản đóng góp 45 tỷ USD, kế đó là 28 tỷ USD từ SoftBank và 15 tỷ USD từ Mubadala. Các nhà đầu tư tham gia vào quỹ này cũng bao gồm Qualcomm và Sharp.

Lượng cổ phần của Ả-rập Xê-út cho phép họ kìm hãm sức ảnh hưởng của ông Son tại quỹ Vision Fund đầu tiên.

Sau nhiều thập kỷ xây dựng đế chế viễn thông, người đàn ông 61 tuổi này đang dành nhiều thời gian hơn cho đầu tư. Ông đã bàn giao việc quản lý hàng ngày các hoạt động viễn thông nội địa của SoftBank cho Ken Miyauchi. Ông cũng đã đề ra kế hoạch bán mảng kinh doanh không dây Sprint cho T-Mobile US Inc., một thỏa thuận đang chờ phê duyệt theo quy định tại Mỹ.

Câu hỏi ở đây là liệu SoftBank có thể theo kịp nhịp độ và quy mô đầu tư hay không. Quỹ Vision Fund đầu tiên nhắm mục tiêu vốn hơn 100 triệu USD. Chỉ trong hai năm, quỹ này tích lũy danh mục đầu tư bao gồm 82 công ty công nghệ hàng đầu, bao gồm Uber Technologies Inc. và WeWork. Mảng đặt xe là phân khúc lớn nhất, bao gồm các khoản đầu tư vào Didi Chuxing của Trung Quốc, Ola của Ấn Độ và Grab của Singapore.

Theo dữ liệu từ công ty nghiên cứu thị trường CB Insights, SoftBank Group đã đầu tư vào 24 công ty trong số 377 “kỳ lân” trên toàn cầu. Kỳ lân là các công ty start-up đáng giá hơn 1 tỷ USD.

Lane lập luận rằng các nhà đầu tư đã đánh giá thấp khoản lợi nhuận tiềm năng từ các nỗ lực đầu tư của ông Son. Trong một báo cáo chuyên sâu vào đầu năm nay, ông Son ước tính giá trị hiện tại ròng (NPV) của quỹ ban đầu là 14-24 tỷ USD, với giả định tỷ suất lợi nhuận từ 15-20%. Ông cho biết giá trị ròng của dòng vốn hiện tại và tương lai có thể là 50-85 tỷ USD.

“Lớp nhà đầu tư đầu tư vào quỹ Vision đầu tiên đặt cược vào một người và tầm nhìn của ông ấy, nhưng ý tưởng đó chưa được kiểm chứng”, ông Lane cho biết trong một cuộc phỏng vấn. “Đối với vòng thứ hai, bạn có thể thấy kết quả từ vòng đầu, bạn có thể thấy tỷ suất lợi nhuận”.