Tỷ phú 9x lập dị của thị trường tiền số

Sam Bankman-Fried, CEO sàn FTX, ăn chay trường, thuê chung nhà với bạn nhưng sẵn sàng chi cả tỷ USD với mục tiêu vực dậy thị trường tiền mã hóa.

Ở lĩnh vực tiền mã hóa, có hai người cùng sinh năm 1992 đang thu hút sự chú ý là Do Kwon - "cha đẻ" Luna và Sam Bankman-Fried - CEO sàn giao dịch FTX. Trong khi tên tuổi của Kwon gắn với những tai tiếng và phải bỏ trốn, Bankman-Fried lại ở một thái cực hoàn toàn khác. Ông thường xuyên xuất hiện ở những chương trình nghị sự, chi hàng chục triệu USD để vận động hành lang nhằm cải thiện các quy định phức tạp trong lĩnh vực tiền điện tử.

Sam Bankman-Fried sinh ra ở Stanford, bang California, được nuôi dưỡng bởi hai vị giáo sư Trường Luật Stanford. Ban đầu ông định theo đuổi sự nghiệp học thuật, nhưng sau chuyển hướng sang kỹ thuật. Bankman-Fried theo học tại Học viện Công nghệ Massachusetts với chuyên ngành vật lý.

Nikkei dẫn lời bà Barbara Fried, mẹ của Sam Bankman-Fried, rằng từ năm 14 tuổi, ông đã bộc tư chất khác người, với triết lý "làm để cho đi". Đến khi trở thành một trong những tỷ phú tự thân giàu nhất thế giới theo bảng xếp hạng của Forbes năm 2021, ông vẫn theo đuổi lối sống này.

Truyền thông phương tây gọi Bankman-Fried là "tỷ phú lập dị". Ông duy trì phong cách giản dị, ăn chay trường, mặc áo phông và quần đùi đi làm. "Sam xoăn" ở cùng bạn thân trong một căn hộ cho thuê. Ông nổi tiếng với thói quen chỉ ngủ bốn tiếng mỗi ngày trên chiếc ghế cạnh bàn làm việc. Đồng nghiệp tại FTX kể Bankman-Fried thường dậy lúc 3h để nhận cuộc gọi từ khách hàng và bắt đầu công việc. Có lúc ông thức liên tục trong 30 tiếng đồng hồ.

Thống kê của Bloomberg cho thấy tài sản của CEO 9x này lên đến 25,9 tỷ USD vào cuối tháng 3. Tính đến 9/10, con số này dao động quanh mức 15 tỷ USD. Công ty FTX do ông sáng lập cam kết quyên góp 1% doanh thu cho hoạt động từ thiện. Đến nay, họ đã quyên 10 triệu USD cho các quỹ, trong đó có phòng nghiên cứu OpenAI, Oxygen for India, Lighthouse Foundation, GiveDirectly... Cá nhân Sam Bankman-Fried cũng nhiều lần khẳng định sẽ cho đi phần lớn tài sản của mình cho các hoạt động xã hội.

Hành trình lập nghiệp của Bankman-Fried có nhiều nét tương đồng tỷ phú CZ - nhà sáng lập sàn giao dịch Binance. Sau khi tốt nghiệp, ông làm giao dịch viên tại Jane Street, một công ty kinh doanh ở Phố Wall và tích lũy cho mình những kiến thức tài chính. Năm 2017, ông bỏ việc, thành lập công ty tiền số Alameda Research. Ban đầu mô hình hoạt động của công ty khá đơn giản là mua Bitcoin giá rẻ ở Mỹ rồi bán với giá cao hơn ở Nhật, đem tiền về Mỹ và lặp lại quy trình. Tương tự CZ, Bankman-Fried nhanh chóng nhận ra tiềm năng lớn của lĩnh vực tiền số non trẻ. Tuy nhiên, hạn chế của các sàn thời đó khiến cả hai đều quyết định mở sàn giao dịch riêng. Năm 2017, CZ lập ra Binance, trong khi một năm sau Bankman-Fried cũng thành lập FTX ở Hong Kong.

Trong cuộc phỏng vấn với Nikkei, Sam Bankman-Fried thú thật: "Khi mới bắt đầu, tôi thậm chí chẳng biết gì về blockchain, Bitcoin. Tuy nhiên, tôi nắm bắt mọi thứ khá nhanh".

FTX nổi tiếng với các sản phẩm phái sinh phức tạp, tương tự các ngân hàng đầu tư, trong đó có hợp đồng tương lai, quyền chọn, chỉ số biến động và token đòn bẩy. Họ cũng cho phép giao dịch cổ phiếu được mã hóa của các công ty hay hợp đồng tiền IPO. Nhà đầu tư thậm chí có thể góp vốn vào những công ty chưa lên sàn.

FTX cũng được biết đến với các vụ sáp nhập. Năm ngoái, họ mua lại LedgerX, một sàn giao dịch hàng hóa tương lai. Hồi tháng 4, FTX thâu tóm lượng lớn cổ phần tại IEX Group, chủ sở hữu nền tảng giao dịch chứng khoán nổi tiếng Flash Boys. Một tháng sau, Bankman-Fried tiết lộ ông đã mua 7,6% cổ phần của Robinhood Markets Inc.

Khi "mùa đông tiền số" ập đến, Bankman-Fried được đánh giá đã xuất hiện như người hùng. Hồi tháng 6, sau cú sập của Luna và TeraUSD, khoảng 15 công ty tiền số liên lạc với Bankman-Fried để vay tiền, trong đó có BlockFi và Celsius. CEO 9x cho rằng Celsius đã không thể cứu vãn nhưng BlockFi vẫn còn cơ hội. Ngày 1/7, FTX cho BlockFi vay 400 triệu USD kèm đề nghị mua lại công ty với giá 240 triệu USD. FTX cũng cho Liquid - sàn giao dịch tiền số Nhật Bản - vay 120 triệu USD để duy trì hoạt động và bắt đầu tính đến việc thâu tóm. Hồi tháng 6, FTX cũng nhất trí mua sàn giao dịch tiền mã hóa Bitco của Canada

Sam Bankman-Fried cũng chi hàng chục triệu USD để xuất hiện trên các quảng cáo tạp chí, bảng hiệu ngoài trời, thuê siêu mẫu, ngôi sao nổi tiếng để giúp các nhà đầu tư giữ được hứng khởi với tiền mã hóa, bất chấp đà giảm của thị trường.

CEO 9x không giấu tham vọng của mình trong việc "thống trị thị trường tiền mã hoá". Trong khi các tỷ phú tiền số tập trung vào kiếm tiền, ông hoạt động sôi nổi ở hành lang nghị trường để vận động các chính sách cởi mở hơn cho tiền số. Cointelegraph cho biết năm 2020, Bankman-Fried quyên góp hơn 5 triệu USD cho chiến dịch tranh cử tổng thống của Joe Biden. Trong chương trình podcast của Pushkin, Bankman-Fried nói ông sẽ chi một tỷ USD cho chính trường Mỹ trước cuộc bầu cử năm 2024.

"Tôi đang dành nhiều thời gian trò chuyện với các chính trị gia trong việc xây dựng những chính sách liên quan đến tiền điện tử. Tôi nghĩ điều quan trọng bậc nhất bây giờ là có sự giám sát của liên bang với ngành công nghiệp còn non trẻ này", Bankman-Fried nói với The Times.

Tuần trước, trong một quảng cáo ngoài trời của FTX ở Nhà ga Union tại DC, hình ảnh tỷ phú Sam Bankman-Fried được phóng lớn và treo cao ngất ngưởng. Đây là điều hiếm thấy trong thị trường tiền mã hóa. Trong khi các tỷ phú khác trong lĩnh vực này cố gắng "ẩn mình" trước công chúng và chính phủ, CEO của FTX đang làm điều ngược lại.

Ngày 19-20/10, tỷ phú Sam Bankman-Fried và FTX dự kiến tham gia hội nghị Vietnam Blockchain Summit 2022. Sự kiện do Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam (Vinasa) và Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) tổ chức tại Hà Nội. Theo đại diện hai Hiệp hội, sự kiện sẽ giúp thúc đẩy ứng dụng công nghệ blockchain tại Việt Nam, qua đó tạo dấu ấn về sự phát triển công nghệ chuỗi khối trong nước và đưa Việt Nam trở thành điểm đến của các nhà đầu tư, nhà phát triển blockchain khu vực và thế giới.