Tỷ lệ vay margin cao kỷ lục, rủi ro khi thị trường xuất hiện nhịp chỉnh mạnh

Tỷ lệ sử dụng đòn bẩy trên TTCK Việt Nam chạm mức cao nhất trong lịch sử, ước khoảng 6,7% tổng giá trị vốn hóa điều chỉnh trên HOSE và HNX tại thời điểm cuối tháng 6/2021, FiinTrade cho biết.

Theo thông tin từ FiinTrade cho biết, tỷ lệ sử dụng đòn bẩy trên thị trường chứng khoán Việt Nam chạm mức cao nhất trong lịch sử. Tỷ lệ này, được tính toán bằng dư nợ margin trên tổng giá trị vốn hóa tính theo giá trị điều chỉnh cổ phiếu tự do chuyển nhượng (free-float) trên HoSE và HNX, tại thời điểm cuối tháng 6 khoảng 6,7%, tăng 1 điểm phần trăm so với cuối quý 1 chủ yếu đến từ sự tham gia tích cực của nhà đầu tư cá nhân. FiinTrade cũng lưu ý rằng dư nợ cho vay margin này chưa bao gồm giá trị cho vay 3 bên (thường gọi là kho).

Đây là tỷ lệ khá cao so với các nước trong khu vực. Dư nợ cho vay margin tại 51 công ty chứng khoán công ty chứng khóan, chiếm hơn 95% thị phần cho vay margin toàn thị trường, tăng 26% so với quý trước, đạt 126.400 tỷ đồng tại thời điểm cuối quý 2, trong khi quy mô vốn hóa điều chỉnh tăng thấp hơn 10%.

FiinTrade nhận thấy tỷ lệ này tăng dần đều kể từ quý 2/2020 sau khi chạm mức cao 5,6% trong quý 1/2020 chủ yếu do giá cổ phiếu giảm sâu khi dịch Covid-19 bắt đầu bùng phát ở Việt Nam.

Theo báo cáo của FiinTrade, tỷ lệ đòn bẩy ở mức cao cho thấy có yếu tố rủi ro hiện hữu nếu thị trường xuất hiện nhịp điều chỉnh mạnh. Tuy nhiên với thanh khoản hiện tại, thị trường chỉ cần 5,5 phiên giao dịch để có thể hấp thụ toàn bộ lượng margin này, giảm dần từ mức rất cao là 22,5 ngày trong quý 4/2019.

Điểm tích cực đó là lượng tiền chờ mua chứng khoán tại 51 công ty chứng khoán này tăng 13.600 tỷ đồng so với quý trước, đạt 70.200 tỷ đồng tại thời điểm cuối quý 2. Đây là mức cao nhất được ghi nhận từ trước đến nay trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm vẫn duy trì ở mức thấp và thị trường đang thiếu vắng kênh đầu tư phù hợp.

Trong khi đó, giá trị danh mục chứng khoán niêm yết của nhà đầu tư tại các công ty chứng khoán vẫn duy trì tăng 13,5% so với quý trước trong quý 2 này.

Thực tế tình trạng margin ở mức cao đã được cơ quan quản lý, chuyên gia chứng khoán cũng như các công ty chứng khoán đưa ra nhận định thận trọng thời điểm cuối tháng 6/2021.

Cụ thể, tại tọa đàm Thị trường chứng khoán và dự báo diễn ra ngày 30/6, ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán nhà nước (UBCK) cho biết, với quy mô thị trường và tỷ lệ margin như hiện nay các công ty chứng khoán cần hết sức thận trọng.

Theo ông Sơn, quy định pháp lý nêu rõ CTCK không được sử dụng margin quá 2 lần vốn chủ, quy trình quản lý rủi ro rất rõ, cả thời gian dài vừa qua các CTCK nhận thức đây là dịch vụ tốt nhưng kèm rủi ro, CTCK dùng hệ thống quản lý, con người không can thiệp được. Margin như con dao hai lưỡi khi thị trường lên nó ổn, khi xuống sẽ gây ra hiệu ứng không tốt.

“Với quy mô thị trường và tỷ lệ margin hiện nay các CTCK cần hết sức thận trọng, một số CTCK tăng vốn nhưng cần cẩn trọng trong giai đoạn này, ảnh hưởng đầu tiên đến chính CTCK và nhà đầu tư. Với bối cảnh hiện nay còn biến động dịch bệnh, dù kiểm soát tốt nhưng vẫn cẩn trọng để làm sao giữ cho thị trường hoạt động bền vững”, ông Sơn nói đồng thời cho biết 6 tháng cuối năm 2021 UBCK sẽ thực hiện quyết liệt để bảo vệ CTCK, nhà đầu tư, thị trường.