Tỷ giá USD/VND “nổi sóng”, liệu có vượt đỉnh năm 2022?

Tỷ giá USD/VND đang có diễn biến "lạ" khi tăng mạnh ngay từ thời điểm đầu năm. Đồng thời, thị trường đang ghi nhận tình trạng găm giữ ngoại tệ khi chênh lệch trên thị trường chợ đen với thị trường liên ngân hàng ở mức cao.

Tỷ giá biến động mạnh ngay từ đầu năm

Tỷ giá USD/VND đã tăng mạnh kể từ sau dịp Tết Nguyên đán 2024. Cụ thể, tỷ giá USD/VND đã tăng mạnh 200 điểm phần trăm chỉ trong vòng 1 tuần và hiện đang giao dịch quanh mức 24.600 - 24.610 đồng, mức cao nhất kể từ tháng 11/2023, và chỉ cách mức cao nhất từng thiết lập hồi 2022 khoảng 1% (24.876 đồng/USD).

Như vậy, tính từ đầu năm đến nay, tỷ giá USD/VND đã tăng khoảng 1,52%. Nếu tính 3 tháng gần nhất thì tỷ giá đã tăng tới 1,76%.

Nhiều chuyên gia và tổ chức tài chính đánh giá diễn biến tỷ giá năm nay khá khác với các năm trước khi tăng mạnh ngay trong thời điểm đầu năm. Thông thường, tỷ giá thường khá ổn định trong giai đoạn đầu năm nhờ nguồn tiền kiều hối và vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) giải ngân về khá mạnh.

Tuy nhiên, mặc dù nguồn tiền kiếu hối và FDI giải ngân năm nay không có nhiều khác biệt nhưng tỷ giá vẫn “nổi sóng”.

Theo nhóm phân tích từ hãng chứng khoán KB Securities Vietnam (KBSV), việc lãi suất chênh lệch giữa USD và VND đang ở mức âm lớn trong suốt giai đoạn qua đã kích thích các hoạt động giao dịch đầu cơ carry trade. Trong đó, nhà đầu tư sử dụng đồng tiền lãi suất thấp để mua đồng tiền lãi suất cao hưởng lợi từ chênh lệch lãi suất.

Cụ thể, chênh lệch lãi suất USD - VND kỳ hạn 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng lần lượt là -4,44%, -2,26% và -1,83%. Chênh lệch lãi suất lớn khiến việc mua và nắm giữ USD trở nên hấp dẫn hơn.

Cùng với đó, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phát tín hiệu cho thấy khó sớm giảm lãi suất đã khiến đồng USD trên thị trường tiền tệ toàn cầu tăng giá đáng kể trở lại.

Đồng quan điểm như trên, các chuyên gia phân tích tại hãng chứng khoán Phú Hưng Securities (PHS) đánh giá việc Fed có thể duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt lâu hơn là một trong những nguyên nhân chính khiến tỷ giá tăng mạnh ngay tại thời điểm đầu năm nay.

Đáng chú ý, tình trạng găm giữ ngoại tệ trong bối cảnh đồng USD liên tục tăng tại thị trường trong nước lẫn thế giới đang khiến diễn biến tỷ giá “nóng” hơn.

“Tỷ giá USD/VND thị trường tự do liên tục tăng cao kể từ cuối năm ngoái, và hiện đang giao dịch quanh 25.300 đồng/USD, duy trì mức chênh lệch lớn, quanh 600 điểm phần trăm tương đương 2,5% so với tỷ giá giao dịch trên thị trường liên ngân hàng”, nhóm phân tích từ Phú Hưng Securities cho biết.

Bên cạnh đó, việc nhập khẩu liên tục hồi phục qua các tháng khi các doanh nghiệp đẩy mạnh nhập khẩu nguyên vật liệu đầu vào để sản xuất cũng tác động đến tỷ giá. Tổng giá trị nhập khẩu trong tháng 1/2024 đạt gần 31 tỷ USD - mức cao nhất kể từ tháng 7/2022, riêng khu vực trong nước nhập khẩu hơn 11 tỷ USD, cao hơn 15% so với bình quân cả năm 2023.

Tuy nhiên, các chuyên gia đều đánh giá đồng Việt Nam vẫn là đồng tiền mạnh nếu so sánh với các quốc gia trong khu vực. Điển hình, đồng Baht của Thái Lan, đồng Ringgit của Malaysia, và đồng Won của Hàn Quốc lần lượt mất giá tới 5%, 3,8%, và 3,1% so với đồng USD.

Liệu tỷ giá có thể tăng về đỉnh lịch sử?

KB Securities Vietnam hiện đánh giá, áp lực tỷ giá vẫn hiện hữu nhưng chưa phải mối nguy lớn với Việt Nam. Theo đó, tỷ giá trong nước được dự báo sẽ tiếp tục được hỗ trợ tốt bởi nguồn ngoại tệ dồi dào đến từ dòng vốn FDI và kiều hối. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ chưa có động thái can thiệp khi tỷ giá chưa tăng quá 2%.

Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng, chấp nhận để tỷ giá tăng ở mức độ vừa phải do lạm phát trong nước vẫn trong tầm kiểm soát, trong khi nền kinh tế cần tiếp tục được hỗ trợ phục hồi, theo KB Securities Vietnam. Do đó tỷ giá USD/VND dự báo sẽ tăng 1,5% trong cả năm nay, đạt 24.600 đồng/USD.

Trong khi đó, Phú Hưng Securities dự báo tỷ giá USD/VND có thể tăng 2%, lên quanh vùng 24.750 đồng/USD.

“Xác suất để tỷ giá có thể vượt đỉnh cũ 24.875 đồng/USD là khá thấp và chúng tôi tin rằng Ngân hàng Nhà nước hoàn toàn có đầy đủ các công cụ để kiểm soát tỷ giá trong bối cảnh hiện tại”, Phú Hưng Securities nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Phú Hưng Securities cho rằng việc tỷ giá tăng sẽ kích thích xuất khẩu vì đồng Việt Nam vẫn khá mạnh so với hầu hết đồng tiền của các quốc gia cạnh tranh xuất khẩu với Việt Nam trong khu vực.