Từ lý thuyết đến thực tế

Khẩu hiệu, slogan, thì bao giờ cũng kêu, dễ đọc và dễ nghe.

Tôi tốt nghiệp ngành cơ khí oto, sau khi tốt nghiệp, bôn ba qua vài hãng oto, tôi chuyển qua làm tại một hãng xe máy. Chúng tôi chịu trách nhiệm kiểm tra kỹ thuật, giao xe cho đại lý và bảo hành. Có một đợt hàng loạt xe chúng tôi bán ra cứ đi được vài chục km là chết máy, để một lúc thì lại đi được nhưng đi tiếp thì lại chết máy. Tôi được giao nhiệm vụ tìm hiểu và khắc phục sự cố.

Với vốn liếng 5 năm học trong trường cộng với sách kỹ thuật, bản vẽ, sơ đồ điện, tôi hùng dũng tổ chức cuộc họp với anh em kỹ thuật các đại lý để tìm nguyên nhân. Xưa các cụ có câu, thứ nhất là hỏng bugi, sau thì mới hỏng cái gì ở trong. Tôi cho kiểm tra bugi, hệ thống đánh lửa, tất cả đều tốt, sợ lọc xăng bẩn, tôi cho thay mới, xe vẫn chết máy. Bí quá không tìm ra nguyên nhân, khách hàng đòi trả xe, hoàn tiền. Trong cơn túng quẫn tôi mang một chiếc xe bị chết máy xuống xưởng gặp một anh thợ lâu năm, người chả bao giờ tham gia họp cùng chúng tôi.

Anh mở bugi thấy trắng nên bảo thiếu xăng, tôi biết và nói, em thay lọc rồi không được. Anh lật yên xe mở nắp bình xăng thì nghe thấy tiếng hút chân không đến bục một cái. Anh nói ống thông hơi bình xăng tắc, xăng chảy không xuống được, các anh kiểm tra lại. Tôi kiểm tra lại thật quả như anh nói, lô xe bị lắp lỗi, ống thông hơi bình xăng bị kẹp bên khung xe làm xăng chạy một lúc là không xuống được mà chỉ còn phụ thuộc vào lỗ kim trên nắp bình để cân bằng áp suất. Sau khi tháo ra lắp lại thì mọi việc ổn thoả.

Từ đó tôi bỏ hẳn cái vụ lôi kiến thức sách vở ra để hù doạ mọi người. Nhiều khi người ta cười khẩy trong bụng mà mình không biết. Anh thợ tuy không được học hành như tôi nhưng anh yêu nghề, sống với xe cộ cả chục năm nay và số sách anh đọc chắc chả kém tôi tẹo nào. Khi người ta yêu cái gì, sống với nó và có đủ hiểu biết thì người ta sẽ trở thành nghệ nhân trong lĩnh vực của họ, dựa vào mớ lý thuyết mình có mà đem ra so thì chả xi-nhê gì cả.

Cũng như tất cả những kẻ đi tầm sư học đạo trên đời này, tôi đã hằng tin tưởng vào những câu nói bất hủ của những vĩ nhân. Một trong những câu tôi tâm đắc có đại ý là, cách tốt nhất để vượt qua khó khăn là đi xuyên qua nó.

Mấy anh em chúng tôi cùng nhau xây dựng nên một công ty phân phối một ngành hàng thời trang, công ty mới, chúng tôi cũng là người mới trong ngành nên hết sức vất vả, khó khăn chồng chất. Qua hai năm đầu, công ty có khá hơn nhưng khó khăn vẫn chồng chất như thế, vượt qua cái khó này lại có cái khó khác, xây dựng được chút tên tuổi, thương hiệu thì hàng giả giống hệt hàng mình được nhập lậu vào bán khắp nơi. Làm mãi rất oải, lúc đó chúng tôi có cơ hội bán lại công ty cho một đối tác nước ngoài, nhưng với tiêu chí đi xuyên qua khó khăn, chúng tôi kiên quyết làm tiếp. Chúng tôi có hàng loạt biện pháp để đối phó từ khoanh vùng hàng giả, dựng lên các điểm bán nói không với hàng giả. Khi mọi sự tưởng như dần ổn định thì tôi ngã bệnh vì làm việc quá sức, stress, không thể tiếp tục điều hành nên đành giao lại công việc cho các anh em.

Tuy nhiên vì các anh em đều có công việc riêng cần phải chăm chút cộng thêm sự cạnh tranh khốc liệt từ thị trường nên tình hình công ty xấu đi. Cuối cùng chúng tôi đành quyết định cho công ty ngủ đông, khép lại một chương sử về sự cố gắng vượt khó. Thật ra lúc đó nếu chúng tôi chuyển nhượng lại công ty thì cũng không phải là ý tồi, vừa có tiền lại rảnh nợ.

Sau này các anh em tách riêng ra mỗi người một công việc khác nhau và mỗi người đều thành công ở một mức độ nào đó. Đối với các anh em thì tôi không biết chứ với tôi thì thành công có lẽ là vì không ngu dốt mà đâm đầu vào khi thấy khó khăn như mấy câu quote của các hiền triết mê hoặc nữa. Đứng trước một khó khăn, điều đầu tiên nảy ra trong tôi là ta có thể tránh được khó khăn đó không, tránh được là tránh luôn. Rồi nếu muốn vượt qua khó khăn thì phải tính toán xem nguồn lực mình có đủ không, cái giá trả có đắt không, chia sẻ với anh em để tìm đồng minh cùng vượt khó, vượt một mình vừa buồn, vừa mệt. Thấy khó quá là nghỉ, đời không chỉ có một công việc, cánh cửa này đóng lại, cái khác sẽ mở ra.

Cuối cùng, khi bạn làm đủ lâu, sống chết trong một lĩnh vực nào đó, cuộc sống sẽ cho bạn một thứ cảm giác khó định nghĩa mang tên mang tên linh cảm. Khi cảm thấy thuận lợi, cảm giác sẽ vượt qua được đó là lúc Chúa cho bạn sức mạnh và sự may mắn, hay là Cô thương cho bạn thành công. Bằng không thì cách gì đi chăng nữa bạn cũng sẽ thất bại.

Vì thế tôi vẫn đi học, vẫn đọc các câu châm ngôn, các câu chuyện truyền cảm hứng đến nao lòng nhưng chỉ để tham khảo, và thẩm định việc mình làm, đôi khi còn để giải trí nữa. Điều đúng với mọi người chả chắc đúng với mình, mặt trời còn chả có thể chiếu sáng đều trên mặt đất, huống chi. Còn phần lớn thời gian tôi chịu khó tỉ mẩn chui vào từng ngóc ngách công việc để học từ thực tế như một gã học việc khờ khạo nhất. Và thực tế luôn cười ngạo vào mớ lý thuyết suông, nhiều khi khiến tôi phải ngỡ ngàng.